Azot oksitlerin insan sağlığı üzerindeki etkileri, zararları nelerdir? Azot oksit nerelerde bulunur, kimler maruz kalır, riskleri.
Azot Oksitlerin İnsan Sağlığına Etkileri
Azot oksitler yedi gaz grubudur ve azot ve oksijenden oluşan bileşiklerdir. En yaygın ve tehlikeli iki azot oksidi nitrik oksit ve azot dioksittir. Genellikle güldüren gaz olarak adlandırılan azot oksit, iklim değişikliğine sebep olan bir sera gazıdır.
Nitrojen oksitler, araç egzozundan ve özellikle elektrik santrallerinden kömür, yağ, mazot ve doğal gazın yanması sonucu yayılır. Bunlar ayrıca sigaralar, gaz sobaları, gazyağı ısıtıcıları, odun yanması ve silaj içeren silolar tarafından yayılır.
Azot oksitler, gün ışığı ve diğer kimyasallarla reaksiyona girerek duman oluştururlar. Azot oksitler ve kükürt dioksit atmosferdeki maddelerle reaksiyona girerek asit yağmuru oluşturur. Roket yakıtları ve patlayıcıları üretmek için azot dioksit kullanılır.
Tarımsal ve endüstriyel faaliyetler sırasında ve fosil yakıtların ve katı atıkların yanması sırasında azot oksit salınır. Anestezi olarak kullanılır.
Azot Oksitler nerede bulunur?
Hava aracı egzozu, kömür yakıtlı enerji santrallerinden kaynaklanan emisyonlar ve fosil yakıtları yakan cihazlar, sigara dumanı ve ikinci el duman
Tüketici ürünleri – sigara, taşıtlar ve ev tipi ısıtma cihazları
Azot Oksitlere nasıl maruz kalınır?
Azot Oksitler genellikle: Soluma (nefes alma); Kömür yakıtlı enerji santrallerinden, taşıtlardan ve fosil yakıtları yakan cihazlardan kaynaklanan emisyonların solunması; sigara içmek; ve ikinci el duman veya duman solumak yoluyla
Dokunmak, Ten teması; Yüksek konsantrasyonlarda azot oksit gazlarına veya sıvı azot dioksite dokunmak yoluyla vücuda girer.
Azot Oksitlere maruz kalındığında ne olur?
Kısa dönem:
Azot oksitlerini solumak aşağıdakilere neden olabilir:
***Solunum sisteminin, gözlerin ve cildin tahrişi
***Solunum yolu hastalıklarının, özellikle astımın şiddetlenmesi
***Öksürük ve boğulma
***Mide bulantısı
***Baş ağrısı
***Karın ağrısı
***Nefes almakta zorluk
***Azot oksit gazları veya sıvı azot dioksit ile cilt ve göz teması tahrişe ve yanmaya neden olabilir.
Uzun vadeli:
Azot dioksit’e uzun süre maruz kalmak, şunlara neden olabilir:
***Astım
***Solunum yolu enfeksiyonları
Çok yüksek azot oksit seviyelerine maruz kalmak şunlara neden olabilir:
***Ölüm
***Genetik mutasyonlar
***Gelişmekte olan bir fetusa zarar
***Azalan kadın doğurganlığı
***spazmlar
***Boğaz şişmesi
***Dilate kalp
Kimler Azot Oksitlere maruz kalma riski altındadır?
Tüketiciler
Herkes havadaki az miktarda azot okside maruz kalır. Bazı ısıtma ve pişirme aletleri fosil yakıtlar kullanır; bazı insanlar kömürle çalışan elektrik santrallerinin yanında yaşıyor.
Sigara içenler
Sigara dumanı ve ikinci el dumanı azot oksitler içerir.
