Badminton Kuralları, Tüytop Nasıl Oynanır? Vuruşlar Servis Faul Cezalar

Badminton kuralları nelerdir? Badminton nasıl oynanır? Maddeler halinde badminton kuralları, atışlar, fauller, cezalar hakkında detaylı bilgi.

Badminton Kuralları

Badminton iki veya dört kişiyle oynanır. Oyunun amacı, tüytopu sahanın ortasında bulunan ağın üstünden aşırarak rakip sahaya düşürmektir. Tüytop voleybolda olduğu gibi sahanın zeminine çarptığı veya saha çizgilerinin dışına düştüğü anda, servis atan taraf sayı kazanır. Oyunlar tek erkekler, tek bayanlar, çift erkekler, çift bayanlar veya karışık çiftler şeklinde oynanır. Tek erkekler, ağın iki tarafında birer erkek oyuncu, tek bayanlar, ağın iki tarafında birer bayan oyuncu, çiftler ağın İki tarafında ikişer erkek/bayan oyuncu olarak bulunur. Karışıkta ise ağın her iki tarafında bir erkek, bir bayan olmak üzere 4 sporcu vardır. Oyuna başlayacak taraf kura ile tayin edilir. Servisi atma hakkını alan taraf, saha seçimini karşı tarafa (rakiplerine) bırakır. Diğer bir yol ise, saha seçimi rastgele yapılarak ilk servisi taraflardan herhangi birisinin yapmasıdır. Oyunun başlangıcında servis atışları genellikle sahanın sağ köşesinden yapılır.

Oyunlar, tek erkekler ve çiftlerde (bayan-erkek) 15 sayı ve 3 set üzerinden oynanır. Tek bayanlarda setler 11 sayıya göre düzenlenmiştir. Seti kazanan taraf bir sonraki sette servis atma hakkını kazanır. Üçüncü sette 11 sayılık oyunda 6 sayıya, 15 sayılık oyunda 8’e varıldığında takımlar (oyuncular) karşılıklı olarak saha değiştirirler.

Badminon’da 8 temel vuruş vardır:

1. Clear (sert aşırtrma): Baş üstü yüksek vuruşlardır.
2. Smash (küt): Baş üstü, yukarıdan aşağıya doğru yapılan vuruştur. Tam ve yarım smash olarak uygulanır.
3. Drop-shoot (damlak): Baş üstünden topun file önüne hızlı veya yavjş olarak bırakılmasıdır.
4. Drive (düz): Ağın üstünden zemine paralel olarak yapılan hızlı yatay vuruşlardır.
5. Servis: Başlama vuruşudur. Kısa ve yüksek olarak uygulanır.
6. Dap-shoot (öldürme vuruşu): File önünden teğet geçen topun öldürülmesidir.
7. Lift/Lob (yumuşak aşırtma): El altından topun aşağıdan yukarıya doğru yükseltilmesidir.
8. Spiel in net (file oyunu): Topun file üzerinden karşı tarafa fileye teğet geçecek biçimde bırakılmasıdır.

Ayrıca ‘deception’ denilen aldatıcı vuruş vardır.

Bu, rakibin beklemediği biçimde yapılan vuruştur. Vuruşlar yapılırken raketleri tutuş biçimleri de önemlidir. Bu tutuşlar forehand grip (el önü) ve back-hand grip (el arkası) olmak üzere iki çeşittir. Her iki vuruşta da önemli olan ‘bilek hareketi’dir. Badmintonda vuruşlar tenisin aksine öncelikle bilek hareketine, daha sonra dirsek hareketine göre şekil alır. Yani kol bir bütün olarak (düz) kullanılmaz. Servis atışları bir diğer vuruş şeklidir. Oyunda yalnız servis atışı yapan taraf sayı kazanır. Servis atışını hücum vuruşuna dönüştürmek tamamen oyuncunun deneyimine ve yeteneğine bağlıdır. Servis atılırken dikkat edilecek en önemli nokta, servis atışının rakibe hücum fırsatı vermeyecek ve onun pozisyonunu bozacak şekilde yapılmasıdır.

Servis atışı tekler ve çiftlerde farklıdır. Teklerde servis atanın sayısının çift veya tek olmasına göre, sahanın sağından veya solundan servis atılır. Çiftlerde ise genellikle sağ bölgede bulunan oyuncu servis atmaya başlar ve servis hakkı eşine geçinceye kadar sahanın hem sağ, hem de sol tarafından servise devam eder. Servis atarken oyuncunun her iki ayağı da zeminle temas hâlinde olmalı ve servis fileyi aşıp çapraz rakip sahaya düşecek şekilde atılmalıdır. Servisler yüksek, kısa ve flick olmak üzere üç çeşittir. Bunlar taktik olarak yüksek derin ve yüksek basık olarak çeşitli hızlarda kullanılırlar.

Teklerde servis atışı şöyledir:

Çift sayılarda (0-2-4 gibi) servis atan sağ servis bölgesinden servis atışını yapar. Tek sayılarda (1-3-5 gibi) ise sol servis bölgesinden servis atılır.

Çiftlerde ise daima sağ servis bölgesinde olan oyuncu servis atışına başlar ve sayı alırsa bu sefer sol servis bölgesine geçer ve servisi o bölgeden atar. Böylece servis bölgeleri değiştirilerek servis atma hakkı kaybedilinceye kadar oyuna devam edilir. Bu oyuncu servis sırasını kaybedince, eğer setin ilk servisini kullanmış ise servis atışı rakip oyunculara geçer ve son servis atışının yapıldığı anda, rakip sahada sağ servis bölgesinde bulunan oyuncudan servis atışına başlanır. Eğer kaybedilen servis setin ilk servisi değilse, servis sırasını kaybeden oyuncunun eşi bulunduğu bölgeden servis atmaya başlar ve kaybedene dek servis atmayı sürdürür. Servis atan taraf sayı aldıkça, oyuncular sağ veya sol servis bölgesinde yer değiştirirken, servisi karşılayan tarafın oyuncuları hiçbir zaman bölgelerini değiştiremezler.

Oyuncular aşağıdaki durumlarda servis bölgesi hatası yapmış kabul edilirler:

1. Sırası gelmeden servis atmak,
2. Yanlış servis bölgesinden servis atmak,
3. Servis atıldığında yanlış servis bölgesinde durarak karşılamak.

Servis bölgesi hatası olduğunda:

1. Yanlışlığın bir sonraki servis atışı yapılmadan önce fark edilmesi hâlinde, taraflardan yalnızca biri pozisyon hatası yapmış ve hata yapan taraf o oyunu kaybetmişse (hatalı pozisyondan avantaj sağlamamışsa) pozisyon düzeltilmez. Aksi hâlde servis tekrarına (let) karar verilir.
2. Yanlışlık bir sonraki servis atışından önce fark edilemedlyse, pozisyon hatası düzeltilmez.
3. Servis bölgesi yanlışlığı nedeniyle servis tekrarına hükmedilmişse (let) pozisyon düzeltilerek oyun yinelenir.
4. Servis bölgesi yanlışlığının düzeltilmesi söz konusu değilse oyuncuların yeni servis alanları (gerektiğinde yeni servis sırası da) değiştirilmeksizin oyuna devam edilir.

Faul (hata), oyun sırasında yapılan ve oyunu durduran kural dışı hareketlerdir. Teklerde servisi atan taraf faul yaparsa, servis sırası rakip tarafa geçer. Servisi karşılayan tara faul yaparsa servis atan taraf bir sayı kazanır. Çiftlerde; eğer servis atışı sırası ilk oyuncuda iken bu oyuncu faul yaparsa servis sırası ikinci oyuncuya geçer, ikinci oyuncu da faul yaparsa, servis hakkı rakip oyunculara geçer.

Diğer fauller ise şunlardır:

1. Servis doğru atılmamışsa,
2. Servisi atan oyuncu tüytopu ıskalarsa,
3. Servis atışında, her ne şekilde olursa olsun tüytop fileye takılırsa,
4. Tüytop saha dışına düşerse ya da ağın altından geçerse,
5. Tüytop zemine, tavana ya da yan duvarlara değerse,
6. Tüytop oyuncunun eline ya da formasına değerse,
7. Oyun alanının yakın çevresi dışında kalan bölgede bir kişiye ya da nesneye değerse (spor salonunun yapısal özelliklerinin gerektirdiği durumlarda, yerel badminton yetkilisi üye olduğu federasyonun sahip olduğu veto hakkı saklı kalmak kaydıyla, tüytopun bir engele değmesi durumunda uygulanacak kuralları bir yönetmelikle belirler),
8. Vuruş anında tüytopla temasın başlangıç noktası, filenin vuruş yapan oyuncunun tarafında değilse (vuruş yapıldıktan sonra raket filenin üzerinden aşarak topun peşinden hareketini sürdürebilir),
9. Tüytop oyunda iken eğer oyunculardan biri fileye ya da onu tutan direklere raketiyle, vücuduyla ya da formasıyla değerse,
10. Rakibinin oyun alanına file üzerinden raketiyle veya bedeniyle (8. madde dışında) tecavüz ederse,
11. Rakibini engelleyecek ya da dikkatini dağıtacak şekilde file altından rakip oyun alanını raketi ve bedeni ile ihlâl ederse,
12. Tüytopa file üzerinden vurarak rakibin nizamî vuruş yapmasını engellerse,
13. Oyun esnasında kasıtlı olarak bağırmak ya da el kol hareketleri yapmak suretiyle rakibinin dikkatini dağıtırsa,
14. Tüytop rakette takılı kaldığı hâlde raketten kurtulmasını sağlayacak şekilde vuruş hareketi yapılırsa,
15. Aynı oyuncu tarafından üst üste iki kez topa vurulursa,
16. Peş peşe bir oyuncu ve eşi tarafından vurulursa,
17. Tüytop oyuncunun raketine değdikten sonra arkaya doğru yoluna devam ederse,
18. Eğer oyuncu 13. kuralda belirtilen ısrarlı ve saldırgan davranışlardan ya da yüz kızartıcı eylemlerden dolayı ceza aldıysa faul kabul edilir.

Oyun, faul yapıldığında durdurulur ve diğer oyuncu oyunun kaldığı yerden devam eder.

TÜYTOPUN OYUN DIŞI OLDUĞU DURUMLAR

1. Fileye çarpıp orada ya da tepede asılı kalırsa,
2. Fileye ya da direğe çarptıktan sonra, topa vuran oyuncunun kendi yarı alanının zeminine doğru inişe geçtiği hâllerde,
3. Oyun alanının yüzeyine çarpınca,
4. “Hata” ya da “let” kararı verildiği zaman tüytop oyun dışında kabul edilir.

HAKEMLER

Badminton karşılaşmalarında saha hakemi, orta hakem, yan hakemler ve servis hakemleri görev alır.

Başhakem turnuvanın ve müsabakaların tam yetkilisidir. Başhakem karşılaşmayı, sahayı, sahanın çevresini yönetir ve turnuva hakemine, yoksa resmî yetkiliye rapor verir. Servis hakemi oyuncu tarafından yapılan servis hatalarını belirler. Yan hakem çizgileri kontrol ederek tüytopun içeri veya dışarı düştüğünü belirler.

Başhakemin görevleri şunlardır:

1. Badminton kurallarını onaylar ve yürütür,
2. Bir sonraki servis atılmadan önce yapılan itirazları karara bağlar,
3. Oyuncuların ve seyircilerin müsabakaların gelişmelerinden haberdar olmalarını sağlar,
4. Saha hakemine danışarak yan hakemi ve servis hakemlerini seçer veya oyundan atar,
5. Olay yerlerindeki yan hakem ve servis hakeminin açık kararlarını kabul eder,
6. Saha görevlisinin bulunmadığı müsabakalarda, onun sorumluluklarının başkası tarafından yapılmasını sağlar. Saha görevlisi görmediği takdirde onun görevini yapar ya da ‘duruş/let’ kararları vererek oyunu tekrar oynatır,
7. Oyunu durdurma kararı verir,
8. Saha hakemine tüm itirazlar ve kurallar hakkındaki soruları sunar (itirazların bir sonraki servis atılmadan veya oyunun sonunda taraflar sahayı terk etmeden yapılması gerekir).
9. Oyuna devamlılıkla ilgili durumları not alıp bu konuda turnuva başhakemine rapor verir.
10. Eğer taraflar tatmin olmamışlarsa, onların başvurularını, sadece kurallara ilişkin olmak kaydıyla turnuva başhakemine iletir.

TEKLER OYUNU

1. Servisi kullanan oyuncu, bir setteki skoru çift sayı iken sayı yapamadıysa ya da skorunu çift sayılı duruma getirmişse, oyuncular kendilerine göre sağ servis alanı içerisinde servis kullanırlar ya da karşılarlar.

2. Servis kullanan oyuncunun o setteki skoru tek sayı ise oyuncular kendilerine göre sol servis alanı içerisinde durmak suretiyle servis kullanırlar ya da karşılarlar.

3. Setin uzaması durumunda 1. ve 2. kurallar uygulanırken, servisi kullanan oyuncunun elde ettiği toplam sayı esas alınır.

4. Bir “hata” yapılıncaya ya da tüytop oyun dışı kalıncaya dek servis kullanan ve karşılayan tüytopa dönüşümlü olarak vurur.

5. Servisi karşılayan oyuncu bir “hata” yapar ya da tüytop servisi karşılayanın yarı alanının yüzeyine temas ederek oyun dışı kalırsa, servis kullanan sayı elde etmiş olur. Servis kullanmış olan oyuncu, bu kez öteki servis alanından yeniden servis kullanır. 6. Servisi kullanan oyuncu bir “hata” yapar ya da tüytop servisi kullanan oyuncunun alanına temas ederek oyun dışı kalırsa, hiçbir oyuncu sayı almaz ve servis rakip oyuncuya geçer.

ÇİFTLER OYUNU

• 1. Çiftler oyununda her setin başında ve servis kullanma hakkının taraflardan birine her geçişinde servis atışı sağ servis alanından yapılacaktır.
• 2. Servisi yalnızca servisi karşılamakla yükümlü olan oyuncu karşılayabilir. Karşılayanın eşi tüytopa vurur ya da tüytop ona değerse servisi kullanmış olan taraf sayı elde eder.
• 3. Servis karşılandıktan sonra bir hata yapılana ya da tüytop oyun dışı kalana dek oyunculardan herhangi biri topa vurabilir.
• 4. Servis karşılandıktan sonra oyuncular filenin kendilerine ait tarafının herhangi bir yerinden topa vurabilirler.
• 5. Servisi karşılayan taraf “hata” yaparsa ya da tüytop servis karşılayan tarafın alanında yere temas edip oyun dışı kalırsa, servisi kullanan taraf sayı alır ve servisi kullanmış olan oyuncu yeniden servis atışı yapar.
• 6. Servis kullanan taraf “hata” yaparsa ya da tüytop servisi kullanan tarafın alanında yere temas ederek oyun dışı kalırsa, servis kullanmış olan oyuncu servis atışını sürdürme hakkını kaybeder ve her iki taraf da sayı elde etmez.
  7. Herhangi bir setin başında servis kullanan oyuncunun tarafı o sette, skoru artıramadığı ya da çift sayı yaptığı zaman sağ servis alanından servis atacak ya da bu alanda servis karşılayacaktır. Tersi durumda sol servis alanını kullanacaktır.
• 8. Herhangi bir setin başında servis karşılayan oyuncunun tarafı o sette skoru artıramadığı ya da çift sayı yaptığı zaman sağ servis alanında servis karşılayacak ya da bu alandan servis atacaktır. Tersi durum da sol servis alanını kullanacaktır.
• 9. Servis hatası ve servis tekrarları durumları dışında servis her el değiştirdiğinde servis atışı farklı servis bölgesinden yapılır.
• 10. Servis kullanma hakkı herhangi bir sette başlangıç servisini kullanan oyuncudan başlangıç servisini karşılayan oyuncuya geçer, bu oyuncudan sonra eşine geçer, ondan rakip tarafın oyuncularından birine ve daha sonra onun eşine geçer ve bu oyun şekilde sürer.
• 11. Servis hatası ve servis tekrarları durumları dışında hiçbir oyuncu sırası gelmeden servis kullanamaz, sırası gelmeden servis karşılayamaz ya da aynı sette peşpeşe iki servis karşılayamaz.
• 12. Kazanan takımın oyuncularından herhangi biri bir sonraki sette ilk servis atışını kullanabileceği gibi, kaybeden tarafın herhangi bir oyuncusu karşılama yapabilir.

DİĞER KURALLAR VE CEZALAR

• 1. Oyun ilk servis atılışından, maçın bitişine kadar (2 ve 3 no’lu kuralların izin verdiği durumlar dışında) aralıksız devam edecektir.
• 2. Tüm maç süresince setler arasındaki dinlenme süreleri 90 sn’yi geçmeyecektir.
• 3. Oyuncuların elinde olmayan koşulların gerektirdiği durumlarda, başhakem oyuna gerekli gördüğü süre boyunca ara verebilir. Bu durumda mevcut skor aynen korunur ve oyun kaldığı yerden devam eder.
• 4. Hiçbir koşulda bir oyuncunun soluğunu düzenlemesi ve gücünü toplaması ya da taktik ve tavsiye alması amacıyla oyun durdurulamaz.
• 5. 2 ve 3 no’lu kurallarda belirtilen durumlar dışında hiçbir oyuncunun oyun sırasında taktik ve tavsiye almasına izin verilmez.
• 6. Maç süresince hiçbir oyuncu başhakemin izni olmadan oyun alanını terk edemez.
• 7. Oyundaki duraklamalar konusunda karar verme yetkisine sahip tek kişi başhakemdir.
• 8. Oyuncular kasıtlı olarak oyunda duraklamalara yol açamazlar.
• 9. Oyuncular kasıtlı olarak tüytopun hızına müdahale edemezler.
• 10. Oyuncular saldırgan, rahatsız edici, dikkat dağıtıcı, centilmenlik dışı ve benzeri davranışlarda bulunamazlar.
• 13. Başhakem kurallara uymayan tarafa uyarı cezası verir, daha önce uyarıda bulunmuşsa hata puanı verir, ihlâllerin devamı hâlinde durumu, oyuncuları diskalifiye etme yetkisine sahip olan turnuva başhakemine bildirir. 16. Turnuva başhakeminin görevlendirilmediği durumlarda, oyuncuları diskalifiye etme ve başhakeme ait diğer yetkiler turnuva yetkilisine aittir.