Elektrikte bağlantı nedir? Bağlantı çeşitleri nelerdir ve seri, paralel ve diğer bağlantı çeşitlerinin şekilleri hakkında bilgi.
İki elektrik elemanının devresinin ya da aygıtının arka arkaya birleştirilmesine bağlantı denir. Bu birleşmeyi sağlayan iletken tel, parça, devre ya da aygıta bağlantı elemanı denir. İki kablonun birbirine bağlandığı ek yeri de bir bağlantıdır. Bağlama, amaca yönelik olmak üzere çeşitli biçimlerde olabilir. Doğrudan bağlamada iki taraf arasında iletken tel kullanılır ve bağlama yeri lehimle olduğu kadar vidalı ya da presli terminalle de tutturulabilir. Bu tür bağlama iki uçlu eleman ya da devrelerde iki türlü, dört uçlu olanlarda ise beş türlü yapılabilir. İki uçlu iki eleman ya da devrenin seri bağlanmasında bunlar birer ucuyla art arda bağlanarak yeni bir iki uçlu elde edilir.
Bu tür bağlamda elde edilen devrenin iki ucu arasında bir gerilim uygulandığında her elemanın üzerindeki gerilimlerin toplamı uygulanan gerilim kadar olur. Devreden geçen akım ise her eleman ya da devrenin iki ucundan geçen akıma eşittir. Bunların paralel bağlanmasında ise ikişer uç karşılıklı olarak birbirine bağlanır.
Bu tür bağlamada elde edilen devrenin iki ucu arasına uygulanan gerilim; bağlanan her eleman ya da devrenin iki ucu arasındaki gerilimin aynıdır. Ancak her elemanın içinden geçen akımların toplamı, devrenin iki ucu arasında geçen akıma eşit olur. Bu gerilim ve akım ilişkilerinden çıkarılan sonuç:
Seri bağlanan iki direncin oluşturduğu toplam devre direnci, iki elemanın direncinin toplamına eşittir: R=Rı+Rı. Paralel bağlamada ise toplam direncin tersi elemanların dirençlerinin terslerinin toplamına eşittir.
Dört üçlu devrelerde yapılan bağlantılar L biçimi, T biçimi, Π(Pi) biçimi, O biçimi ya da çaprazlı olabilir:
Dört uçlu bağlantılarda devrenin toplam direnci yerine, giriş uçlarından bakıldığında elde edilen dirençle çıkış uçlarından bakıldığında elde edilen dirençten söz edilmesi gerekir. Giriş direnci giriş uçları arasındaki gerilimin giriş uçları arasında ölçülen akıma bölünmesiyle, çıkış direnci ise çıkış uçları arasındaki gerilimin, çıkış uçlan arasında ölçülen akıma bölünmesiyle bulunabilir.
Giriş ve çıkış dirençleri eşit olan dört uçlu devrelerde sinyal enerjisi bir taraftan ötekine kayar ve iletişim az olur. Dolaylı bağlamalarda endüksiyon olayından yararlanılır ve iki sargısı birbirinden endüktif akım oluşturan transformatör kullamlır. Pil ve alternatör gibi elektrik akımı kaynaklarının (üreteçlerinin) bağlanmasında göz önüne alınması gereken temel kurallar vardır.
İki doğru akım kaynağının paralel bağlanabilmesi için bunların gerilimlerinin eşit olması gerekir. Oysa bir pil ötekini deşarj eder ve bir dinamo öbüründen akım çekerek kendisi motor gibi çalışır. Gerilimleri eşit iki üretecenin paralel bağlanmasıyla daha yüksek akım ve daha çok elektrik enerjisi çekme olanağı elde edilir. Seri bağlama ise daha yüksek gerilim elde edilmesini sağlar. Alternatif akım üreteçlerinin seri ya da paralel bağlanabilmesi için bir başka temel kural da bunnların frekanslarının eşit olmasıdır.
