Bağlantısızlar Hareketi Nedir? Başladığı Konferans Nedenleri ve Amaçları

0
Advertisement

Bağlantısızlar Hareketi nedir? Bağlantısızlar Hareketi hangi tarihlerde ve neden ve nasıl oluşmuştur? Bağlantısızlar Hareketi hakkında kısa bilgi.

Bağlantısızlar Hareketi

Kaynak: commons.wikimedia.org

Bağlantısızlar Hareketi

Bağlantısızlık, hiçbir bloka veya askerî ittifaka bağlı olmama hareketiydi. Kendilerini hiçbir güç bloğuna dâhil veya hariç olarak addetmeyen ülkelerin bir araya gelerek oluşturdukları bir uluslararası oluşumdur.

Bağlantısızlar, blokların nükleer gücüne karşı silahsızlanma politikasına başvurmuşlardır. Bağlantısızların silahsızlanmada kullandıkları ortam, Birleşmiş Milletler oldu. Buradan çıkarttıkları bazı kararlarla büyük devletlerin politikalarına istikamet vermeye ve de bloklar arasında denge kurmaya çalıştılar. Ancak Birleşmiş Milletlerde büyük devletlerin veto yetkisinin olması, Bağlantısızların kendi içerisindeki politik farklılıkları, bilhassa Afrika’daki ülkelerin peş peşe askerî darbelerle uğraşmaları Bağlantısızların, Birleşmiş Milletlerdeki etkisini azalttı.

Bağlantısızların başlangıcı, Endonezya’nın Bandung kentinde 18-24 Nisan 1955’te toplanan ve o dönem yeni bağımsızlığını kazanan Asya-Afrika devletlerini bir araya getiren konferanstı. Toplantı sonrasında “Barış için bir arada yaşama”yı içeren on temel nokta üzerinde anlaşmaya varıldı.

Bağlantısızlar Hareketi

Hareketin teşkilatlanmasındaki ilk adım 1961’de Yugoslavya lideri Josip Broz Tito ile Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdülnasır’ın girişimleri ile Belgrat’ta oldu. Tarafsız ülkelerin katıldığı konferans sonucunda yayınlanan bildiride;

Advertisement
  • Her türlü sömürgeciliğe karşı olunduğu,
  • Sömürgelerin bağımsızlık hareketlerinin desteklenmesi gerektiği,
  • Güney Afrika Cumhuriyeti’ndeki ırkçı ayrımın mahkûm edildiği,
  • Filistin-Arap halkının tüm haklarının tanındığı,
  • Yabancı üslerin kaldırılması gerektiği,
  • Nükleer silahların yasaklanmasının ve silahsızlanmanın desteklendiği,
  • Büyük devletler arasında silahsızlanma antlaşmasının yapılmasının gerektiği,
  • Çin’in Birleşmiş Milletler Teşkilatı’na kabul edilmesinin istendiği belirtiliyordu.

Bağlantısızlar 1964’te Kahire’te, 1970’te Lusaka’da (Zambia) toplantılarını yaptılar. Bu girişimlerle dünyadaki bloklar arasında etkin olmaya çalıştılar.

Bağlantısızlar Hareketi

Kaynak: commons.wikimedia.org

Kaynak 2

Bu harekat, 1955’de Endonezya’nın Bandung kentinde bağımsızlığını yeni kazanan Asya ve Afrika devletlerinin varlıklarını koruyup kendi aralarında dayanışma sağlamak amacıyla “Bandung Konferansı’nda” bir araya gelmeleri ile başlamıştır.

Bağlantısızlar Hareketi yeni kurulan bağımsız devletlerin ABD ve Sovyetler karşısında kendilerini korumak, varlıklarını sürdürmek amacıyla oluşturulmuştur.

Bağlantısızlar Hareketi, kendilerini hiçbir güç bloğuna dahil veya hariç olarak addetmeyen 100 üzerinde ülkenin bir araya gelerek oluşturdukları bir uluslararası oluşumdur.

Bandung Konferansı, Asya – Afrika tipi bağlantısızlık ile Doğu Bloku tipi “barış içinde birarada yaşama” arasında bir uzlaşmaya dayandığından, dünya politikasında barıştan yana etkili bir güç oluşturma anlamındaki “olumlu” tarafsızlığın tam bir örneği olarak kabul edilmemektedir. Konferans sonunda yayınlanan bildiri, olumlu ilkeleri ilan etmiş olmasına rağmen, uygulamada vurgu daha çok “olumsuz” yön üzerine yapılmıştır. Örneğin, içişlerine karışmama büyük devlet savunma düzenlerinin içine girmeme gibi.

Tüm tartışmalara ve olumsuz yönlerine rağmen Bandung Konferansı’nın ilkeleri tarihsel bir dönemin (bağlantısızların dünya politikasına ağırlıklarını koymaya başlamaları dönemi) açılmasına katkıda bulunduğu kabul edilir.

Advertisement

Bağlantısızlık hareketinin ilk örgütlenmesi Yugoslavya lideri Tito ile Mısır lideri Nasır’ın katkılarıyla 1961’de Belgrat’ta toplanan konferansla olmuştur. İkinci toplantıları 1964’te Kahire’de, üçüncüsü ise 1970’de Zambiya’da yapılmıştır.


Leave A Reply