Bakalit Nasıl Bir Maddedir? Kimyasal Özellikleri ve Uygulama Alanları Nelerdir?

1
Advertisement

Bakalit nedir? Bakalit nasıl bir maddedir, nerelerde kullanılır, nasıl yapılır? Bakalit kimyasal özellikleri, sentezi ve uygulama alanları

Bakalit Telefon

Bakalit Telefon (Kaynak : pixabay.com)

Bakalit; Formaldehit ile bir fenolün yoğunlaşması sonucunda elde edilen yapay bir reçinedir. 1905’te Leo Hendrik Baekeland (1863-1944) tarafından bulundu. Katalizör olarak sodyum hidroksit, sodyum karbonat ve amonyak gibi bazlar kullanılır. Kondenzasyon işlemi üç aşamada gerçekleşir. Birinci aşamada sıvı ya da yarı katı bir plastik oluşur. Isıtma sürdürülünce ikinci aşamada ısıyla yumuşayan ancak erimeyen bir ürün elde edilir. Bu reçine ısıyla birlikte basınç etkisinde kondenzasyonun ilerlemesi sonucunda yumuşamayan, erimeyen ve hiçbir çözücüde çözünmeyen bir polimere dönüşür. Bu son ürüne bakalit adı verilir.

Tepkimenin mekanizması tam olarak bilinmemektedir. İşlem sırasında çoğu kez ikinci aşamada belirli oranda dolgu maddesiyle renk verici bir pigment katılır ve üçüncü aşama ya da döküm işlemine geçilir. Döküm işlemi genellikle 120-180°C’de ve 14 atmosfer basınç altında yapılır. Dolgu maddesi içermeyen bakalitler saydam, renksiz ya da kehribar rengindedir. Genel olarak, odun tozu ve benzeri selüloz ürünleri, asbest, mika, pamuk elyafı gibi maddelerden oluşan dolgu maddesi % 50 oranında kadar katılabilir.

Bakalit fiziksel ve kimyasal özellikleri:

Bakalit yoğunluğu düşük; mekanik özellikleri iyi; elektrik direnci çok yüksek; su, nem ve çözücülere dayanıklı; 205°C’ ye kadar ısıdan etkilenmeyen; yanmayan; sert ve kırılgan bir plastiktir. Alkalilere karşı pek dayanıklı değildir. Yükseltgen asitler dışındaki asitlerden etkilenmez. Sese karşı yalıtkandır. Asbest gibi dolgu maddelerinin ısıya ve kimyasal etkilere karşı dayanıklılığını artırır. Bakalit çubuk boru ve levha biçiminde birçok yerlerde, bu arada bazı kimya ve elektrik aygıtlarının, elektrik tesisat parçalarının (duylar, anahtarlar vb), çeşitli makine parçalarının, telefon ve dolmakalemlerinin yapımında kullanılır. Kondenzasyon işleminin ikinci aşamada kesilmesiyle elde edilen fenolformaldehit reçineleri yanıştırıcı olarak, iyon değiştiricilerin yapımında ve emprenye edici reçineler olarak kullanılır. Formika da bakalit temeline dayanan bir üründür.

Sentez

Sentezi, 2 ila 3 oranında fenol ve formaldehit moleküllerinden ( Baekeland Prosesi ) gerçekleştirilir: formaldehit, fenol molekülleri arasında bir köprü görevi görür, art arda iki yoğunlaşma geçirerek oksijenini kaybederken, fenol molekülleri iki veya üçünü kaybeder. Aromatik hidrokarbonlarda ikame modellerinde hidrojen atomları, böylece her formaldehit iki fenolle ve her fenol iki veya üç formaldehitle bağlanır ve çapraz bağlanmaya neden olur. Fenolden fazla olduğunda, aynı yoğunlaşma reaksiyonu, her bir fenolün yalnızca iki formaldehit ile bağlandığı lineer polimerlere yol açar.

Uygulamalar

Eski Bakalit ürünlerinin çekici retro tarzı ve seri üretim, son yıllarda bu malzemeden yapılan nesnelerin koleksiyoncu öğeleri olarak görülmesi anlamına geliyordu. Geniş kullanım yelpazesi, telefon ve radyo muhafazaları , ev tipi elektrik mekanizmalarının erişilebilir parçaları (anahtarlar, prizler) gibi yeni teknolojilere karbüratör yapılarına uygulanabilir hale getirdi.

Advertisement

21. yüzyılda da elektrik terminal izolatörleri , araba fren parçaları, tencere kapakları için düğmeler , tava kulpları, mutfak gereçleri için kulplar ve geleneksel şarap botları için ağızlıklar için kullanılmaya devam etmektedir .


1 Yorum

Reply To Zeynep Badur Cancel Reply