Bakır Nedir? Bakır Elementi: Tarihçesi, Kullanım Alanları ve Özellikleri Nelerdir?

11
Advertisement

Bakır elementi, tarihi insanlıkla birlikte uzanan nadir metallerden biridir. Bu yazıda, bakırın tarihçesini, yaygın kullanım alanlarını ve özelliklerini keşfedin. Bakırın elektrik iletkenliği, sağlık sektöründeki rolü ve tarih öncesi dönemlerden günümüze uzanan etkileyici hikayesini öğrenin.

Bakır

Bakır; Periyodik çizelgenin I B grubunda yer alan kimyasal bir elementtir. Kıbrıs Adası’nda bulunduğundan Latince bakır anlamına gleen cuprum adıyla bilinir. Tarih öncesi çağlardan bu yana bilinen bir metaldir. Bakır madenciliği 5.000 yıldır yapılmaktadır. Tarihsel önemi yanında günümüzde demir dışı metaller arasmda en önde gelenlerden biridir, Biyolojik açıdan bitkiler ve hayvanlar için bir eser elementtir. Çok saf olarak (% 99.999) elde edilebilir.

  • Sembolü: Cu
  • Atom Numarası: 29
  • Atom Ağırlığı: 63.546
  • Elemet serisi: Geçiş Metali
  • Maddenin Hali: Katı
  • Görünümü: Metalik Kahverengi

Bakır; Kırmızımsı, parlak, dövülebilir ve çekilebilir bir metaldir. Elektrik ve ısıyı çok iyi iletir. Metaller arasında gümüşten sonra elektriği en iyi ileten metaldir. Bununla birlikte içinde bulunan çok küçük orandaki safsızlıklar iletkenliğin çok büyük oranda azalmasına neden olurlar. Doğal bakır iki izotopun karışımıdır: Cu-63 (% 69.09) ve Cu-65 (% 30.91). Ayrıca kütle numaralan 58-62, 64, 66-68 olan 9 tane yapay izotopu vardır. Herhangi bir kritik çalışma sıcaklığına bağlı olmayarak kendine özgü plastikliği geniş bir sıcaklık aralığında çekilmesine ya da dövülmesine olanak sağlar. Bakır dövülebilir ve sünek olduğundan soğukta da işlenebilir. Soğuk işleme sertliğini arttırıp uzama yeteneğini azalttığından metalin yumuşak durumda bulunması istenildiğinde 400-600°C arasında tavlanır.

Havada takıldığında bir süre sonra donuklaşır. Nemli havada yüzeyi yeşil renkli bazik bakır karbonatla kaplanır. Bu bazik karbonat katmanı oldukça koruyucu olduğundan eski çağlardan kalma bakır eşya günümüze kadar toprak altında korunabilmiştir. Bakır, alkaliler içinde yalnız amonyaktan etkilenir ve oksijen varlığından amonyak, elementel bakın tetraammin kompleksi oluşturarak çözer. Anorganik ve organik asitler bir yükseltgen varlığında bakıra etki ederler, seyreltik nitrat asidi ve sıcakta derişik sülfat asidi kolaylıkla etkileyerek bakırı çözerler. Kükürt ve kükürtlü bileşikler bakır üzerinde etkiyerek korrozyona yol açarlar. Metalik bakır, koyu kırmızı renkli bir kolloidal çözelti oluşturur. Kolloidal bakır çözeltisi bakır kaplanmış demir elektrotlar arasında su altında ark yaptırılarak ya da bakır tuzu çözeltilerinin hidrazin gibi uygun indirgenlerle indirgenmesiyle elde edilir.

Bakır Elementi

Advertisement

Elde Edilmesi:

Bakır doğada başlıca bileşikleri biçiminde bulunur. Bunun yanında elementel bakıra da rastlanır. Yerkabuğunda milyonda 70 ve deniz suyunda milyonda 0.001-0.02 oranında bulunur. Bakır mineralleri sülfürlüler ve oksitliler olarak iki grup altında toplanabilir. Başlıca sülfürlü mineralleri; kalkosit, kalkopirit, bornit, raedirit, enarjit, kovelit’tir. Oksitli minerallerinin başlıcaları da malahit, kuprit ve brokantit’tir. Dünyadaki başlıca bakır yatakları ABD, Şili, Zambiya, Zaire, Peru ve Zimbabwe’de bulunur.

Dünya bakır gereksinmesinin büyük çoğunluğu sülfürlü filizlerden sağlanır. Günümüzde işletilen filizlerin büyük çoğunluğu ortalama % 2 ya da daha düşük oranda bakır içerirler. Bakırın elde edilmesi pahalı bir işlem olduğundan, filizlerin önce zenginleştirilmeleri gereklidir. Zenginleştirme için filizler önce kırılarak iyice öğütülür ye yüzdürme yöntemiyle ortalama % 32 bakır içeren bir karışım elde edilir.

Bakır Elementi Kullanım Alanları

Bakır elementi birçok farklı kullanım alanına sahiptir, çünkü bakırın mükemmel iletkenlik özellikleri, dayanıklılığı ve dökme yeteneği vardır. İşte bakırın yaygın kullanım alanları:

  1. Elektrik ve Elektronik: Bakır, elektrik iletkenliği açısından mükemmel bir performans gösterir ve bu nedenle elektrik kabloları, teller, motorlar, transformatörler, elektrik panoları ve diğer elektrik ve elektronik cihazlarda yaygın olarak kullanılır.
  2. İnşaat: Bakır, su boruları, çatı kaplamaları, ısı değişim cihazları ve elektrik tesisatında kullanılır. Bakır kaplamalar estetik görünüm sunar ve ayrıca dayanıklıdır.
  3. Taşıtlar: Otomobiller, kamyonlar ve trenlerde bakır, elektriksel bileşenlerde, soğutma sistemlerinde ve motor parçalarında kullanılır.
  4. Sağlık: Bakır, antibakteriyel özelliklere sahip olduğu için tıbbi malzemelerde kullanılır. Aynı zamanda takı ve aksesuarlarda da kullanılır.
  5. Mutfak Eşyaları: Bakır kaplama tencereler ve tavalar, ısının hızlı ve eşit bir şekilde dağılmasına yardımcı olur, bu nedenle mutfakta popülerdir.
  6. Sanat ve Dekorasyon: Bakır, sanat eserlerinde ve dekorasyon ürünlerinde yaygın olarak kullanılır. Çünkü bu metalin parlak yüzeyi estetik olarak çekicidir.
  7. Madencilik: Bakır, madencilik endüstrisinde önemlidir ve bakır cevheri çıkarılarak çeşitli endüstriyel ürünlerin üretiminde kullanılır.
  8. Elektromıknatıslar: Bakır teller, elektromıknatısların yapımında kullanılır. Elektromıknatıslar, manyetik alanlar oluşturmak için elektrik akımını kullanır ve endüstriyel makinelerde ve cihazlarda yaygın olarak kullanılır.
  9. Sanayi: Bakır, ısı değişim cihazları, soğutma sistemleri, valfler, pompalar ve diğer endüstriyel ekipmanlarda kullanılır.
  10. Süslemeler: Bakır, mücevherler, heykeller, süs eşyaları ve diğer el sanatları ürünlerinde kullanılır.

Bakırın bu çeşitli kullanım alanları, özellikle elektrik ve elektronik endüstrisindeki yüksek talep nedeniyle bu metali dünya genelinde önemli bir endüstriyel malzeme haline getirmiştir.

Bakır Elementinin Tarihçesi

Bakır elementinin tarihi oldukça eski bir geçmişe sahiptir ve insanlık tarihi boyunca çeşitli kullanım alanları bulmuştur. İşte bakırın tarihçesi:

  1. İlk Kullanım: Bakırın tarihçesi M.Ö. 10.000 yıllarına kadar gitmektedir. İnsanlar, bakırı ilk keşfettiklerinde özellikle doğada serbest olarak buldukları bakır nuggetlarını kullanmışlardır. Bu saf bakırın dövülmesi veya şekillendirilmesi kolaydı ve ilk metallerden biri olarak önemliydi.
  2. Metalurji: M.Ö. 4.000’lerde, bakırın eritilerek metalurjik işlemlerle işlenmeye başlandı. Bu dönemde, bakır alaşımlarının üretimi de gelişti, özellikle kalay ile karıştırılarak kalaylı bakır alaşımları elde edildi.
  3. Bronz Çağı: M.Ö. 3.000’lere gelindiğinde, bakırın önemi daha da arttı, çünkü bakır ve kalayın birleşmesiyle bronz üretimi mümkün hale geldi. Bu döneme “Bronz Çağı” denir ve bronz, aletler ve silahlar gibi çeşitli uygulamalarda kullanıldı.
  4. Antik Uygarlıklar: Bakır, Antik Mısır, Mezopotamya, Anadolu, Çin ve Hint uygarlıklarında önemli bir role sahipti. Bakırın özellikleri, bu medeniyetlerin mimari, sanat ve mühendislik alanlarında kullanılmasını sağladı.
  5. Bakır Para: Bakırın ilk para birimi olarak kullanıldığı yerlerden biri Antik Roma’dır. Roma İmparatorluğu döneminde bakır paralar yaygın olarak dolaşımda bulunuyordu.
  6. Orta Çağ ve Yeniden Kullanım: Orta Çağ boyunca bakırın kullanımı devam etti, ancak bu dönemde bakır nesnelerin eritilerek başka amaçlar için kullanılması da yaygındı.
  7. Sanayi Devrimi: 18. yüzyılın sonlarına doğru ve 19. yüzyılın başlarında, Bakır Sanayi Devrimi sırasında büyük bir gelişme yaşadı. Bakırın tel, boru, kaplama ve diğer ürünler için endüstriyel kullanımı arttı.
  8. Modern Kullanım: Günümüzde bakır, elektrik kabloları, iletişim ekipmanları, inşaat malzemeleri, taşıtlar, elektronik cihazlar, enerji üretimi ve daha birçok endüstriyel alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bakırın tarihçesi, insanların bu önemli metali nasıl keşfettikleri ve kullanmaya başladıkları konusunda önemli bir bilgi sunar. Bu geçmiş, bakırın güncel ve gelecekteki kullanımını anlamamıza yardımcı olur.

Advertisement


11 yorum

  1. Karanlığın derinlerinden gelen o sesim on

    Hocamızın yazdırdığı şeylerin aynısısn detaylısı vardı projeme çok yardımcı olacak thank youuuuu??

Leave A Reply