Bakteriyofaj nedir, nasıl virüslerdir? Bakteriyofajların özellikleri, beslenme şekli, bulunuşları hakkında bilgi.
Bakteriyofaj
Bakteriyofaj; bakteri virüsü ya da faj olarak da bilinir, bakteriler üzerinde asalak yaşayarak bu mikroorganizmaları yok eden bir virüs grubudur. Kalıtım kimyası araştırmalarında çok yaygın olarak kullanılan bakteriyofajlar, genellikle ayrıştırıldıkları diziye ya da belirli gelişme özelliklerine göre adlandırılır. Bu adlandırmada, T1, T3, T7, λ , MS2, (erkek-özgül 2), φ X174, fd gibi Latin ve Yunan alfabesinin harfleri ile rakamlardan oluşan laboratuvar kodları kullanılır.
Fransız asıllı Kanadalı mikrobiyoloji bilgini Félix d’Hérelle 1915’te bir bakteri kültürü üzerinde çakşırken, besiyerindeki bakterileri yok eden bazı virüslerin varlığını fark etmiş ve normal mikroskopla görülemeyecek kadar küçük olan bu canlıları “bakteri yiyen” anlamındaki bakteriyofaj terimiyle adlandırmıştı. Bunu izleyen 30 yıl içinde, özellikle ABD’li biyoloji bilginleri Max Delbrück, Alfred Day Hershey ve Salvador Luria’nın çalışmalarıyla bakteriyofajlar genetik araştırmacılarının en büyük yardımcısı oldu. Bakteriyofajların genetik maddesi olan DNA (dezoksiribonükleik asit) bir bakteri hücresine girer ve aynı genetik yapıda yeni virüsler oluşturur. Konak bakteri hücresi içinde çoğalan bu bakteriyofajlar, bakterinin hücre zarını parçalayarak serbest kalır. Bu arada konak bakterinin DNA’sından aldıkları parçaları taşıyan bazı virüsler başka bir bakteri hücresine girdiklerinde, ilk konağın DNA parçası belirli koşullar altında yeni hücrenin DNA’sı ile birleşerek bu bakterinin genetik yapısını değiştirebilir.
