Tanrıların adası da denilen Bali adası nerededir? Bali adasının coğrafi özellikleri, tarihi, iklimi, gezilecek yerleri hakkında bilgi.
Bali Adası
Bali, Endonezya’daki Küçük Sunda Adalarına bağlı ada ve il (propinsi). Cava Adasının 1,6 km doğusuna düşer. Balililer, M.S. 7. yüzyıla doğru Çinli tüccarlar ve Hintli okumuşlar aracılığıyla Hindu dinini benimsediler. Cava’yı 1019’dan yaklaşık 1049’a değin yöneten Airlangga’nın annesi Mahendradatta^nın Bali kralı Udayana ile evlenmesi sonucu, çok sayıda Cavalı Hindu, Bali’ye göç etti. Cava’nın doğusundaki Singasari’nin son kralı olan Kertanagara, 1284’te Bali’yi ele geçirdi. Onun 1292’de ölmesi üzerine, yeniden bağımsızlığına kavuşan ada, 1343’te bu kez Cava’daki Macapahit İmparatorluğu’nun yönetimi altına girdi. Bu durum imparatorluğun 1478’de Müslümanlarca yıkılmasına değin sürdü.
Kaynak: pixabay.com
Birbirleriyle savaşan bir dizi Müslüman devlet arasında bölünmüş adaya ilk kez 1597’de giren Hollandalılar, 1882’de Bali’ nin kuzeyindeki Buleleng ve Cembrana devletlerini topraklarına kattılar. Hollandalıların 1894’te komşu Lombok Adasını işgali sırasında, Bali prensi Anak Agung Ktut öldürüldü. 1906’da Denpasar’a saldıran Hollandalılar, yaklaşık 3.600 Baliliyi öldürerek adanın tümünü ele geçirdiler. II. Dünya Savaşı sırasında Japonların işgal ettiği Bali, 1946’da adanın batısındaki Marga’da Hollanda birlikleri ile Endonezya devrimci kuvvetleri arasında yapılan savaşın ardından 1950’de Endonezya Cumhuriyeti’ nin bir parçası oldu.
Kaynak: pixabay.com
Yüzölçümü 5.561 km2 olan Bali’nin büyük bölümü, Cava’nın ortasındaki dağ zincirinin bir uzantısını oluşturan dağlarla kaplıdır. Adanın en yüksek noktası Agung Dağı (3.142 m), yerli halk tarafından “dünyanın merkezi” olarak bilinir. Etkin bir yanardağ olan Agung Dağı, Mart 1963’te patlayarak 1.500’den fazla insanın ölümüne ve binlercesinin de evsiz kalmasına yol açmıştır.
Adadaki başlıca düzlük alan, orta kesimdeki dağların güneyindedir.
Güneydoğu musonunun egemen olduğu mevsim (mayıs-kasım) kurak geçer. Bali, büyük ölçüde dağlık tropik yağmur ormanlarından oluşan bitki örtüsü ve hayvan varlığı bakımından Cava’ya benzer. Adada tikağacının yanı sıra Balililerce kutsal sayılan dev banyan ağaçları (waringin) yetişir. Batıda kaplanlar yaşar; çok sayıda geyik ve yaban domuzu da vardır.
Kaynak: pixabay.com
Adanın en büyük kentleri il merkezi Denpazar ve Singaraja’dır. Öteki kentleri, ağaç oyma, altın ve gümüş işleme merkezi Klungkung; canlı bir pazarı olan Gianyar; gittikçe önem kazanan bir turizm merkezi olan Kuta; güzel sanatlar müzesiyle Avrupalı ve Amerikalı sanatçıların uğrak yeri haline gelen, dağ eteğinde kurulu Ubud’ dur. Ovalarda nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 580 kişidir.
16. yüzyılda Cava’da Müslümanlığın Hinduluğa ağır basması üzerine, Bali soyluların, din adamlarının ve aydınların sığınağı oldu. Günümüzde de takımadalarda Hinduluğun ayakta kalmış tek kalesidir. Bali yaşamının odağını oluşturan bu din aslında, Hinduluğun (özellikle Şivacılık mezhebinin), Budacılığın, Malay ata kültünün, animizm ve büyücülük inanç ve geleneklerinin bir karışımıdır. Adanın her yanına yayılmış çok sayıda tapınma yeri vardır. Bali’nin kuzey ve batı kesimlerinde bazı Müslüman ve Çinli topluluklar yaşar; az sayıda Hıristiyan da vardır. Bali dili, Doğu Cava’da konuşulandan farklı olmakla birlikte, yukarı sınıfın konuştuğu lehçe Sanskrit ve Cava dillerinden alınma çok sayıda sözcük içerir.
Kaynak: pixabay.com
Balililer müziğe, şiire, dansa ve şenliklere düşkündür.
Sanat ve el sanatlarına olağanüstü yetenekleri vardır. Bahis oyunlarını, özellikle horoz dövüşünü çok severler. Tipik bir Bali gamelan’ı, çeşitli vurmalı çalgılardan, iki telli bir kemandan ve bir flütten oluşur; her köyün kendi gamelan’ı vardır. Büyüsel-dinsel bir işlev gören ya da pantomim yoluyla bir öykü anlatan sahne oyunları ve özellikle dans, Balililerin yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Sanata olan yetenekleri ayrıca heykelcilikte, resimde, gümüş işlerinde, ağaç ve kemik oymacılığında ve ölünün yakılma yerine götürülürken içinde taşındığı hayvan biçimindeki tahta tabutlarda da görülür.
Çoğunlukla pirinç yetiştiren Balili çiftçiler, sulama kooperatifleri biçiminde örgütlenmişlerdir. Ortalama bir çiftlik bir hektar büyüklüğündedir. Tarıma elverişli toprakların yaklaşık dörtte biri sulanır; geri kalan bölümde manyok, mısır, hindistancevizi, meyve, ayrıca yer yer yağ palmiyesi ile kahve yetiştirilir. Büyük sığır sürülerinin yanı sıra bazı küçük hayvanlar da beslenir. Et ürünleri işleyen çeşitli fabrikalar vardır; balıkçılık pek önemli değildir. Artan nüfus nedeniyle bazı yiyeceklerin ithal edilmesi gerekmektedir. Buna karşılık sığır ve domuz eti, kahve, kurutulmuş hindistancevizi ve palmiye yağı ihraç edilir. Turizm ve elişi ürünleri ekonomiye önemli bir katkıda bulunur. Adanın güney kıyılarının orta kesiminde, Denpasar yakınlarında bir havaalanı vardır.
Kaynak: pixabay.com
Tarihi.
Bali tarihi, Doğu Cava’nınki ile iç içedir. Nüfusunun büyük çoğunluğunu Bali’den göç edenler oluşturmasına karşın, Bali 7. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar Endonezya’nın büyük bir bölümünü egemenliği altında tutan Sirivicaya İmparatorluğu’nun etki alanı dışında kalabildi. 1000 yıllarında Doğu Cava’yı yöneten Kral Airlangga, Bali’yi ele geçirdi. 13. yüzyılın sonlarında Bali, Macapahit İmparatorluğu’ nun egemenliğine girdi. 16. yüzyılın başlarında Müslümanlar, Macapahit İmparatorluğu’nu yıkınca başta din adamları, bilginler ve sanatçılar olmak üzere, büyük çoğunluğu Müslüman olan Cavalılar, Bali’ye göç ederek burayı sanat, kültür ve din merkezi durumuna getirdiler. 1596’da ilk kez Hollandalı Houtman, adayı ziyaret etti. 17. yüzyılın sonlarında Bali, birbirinden bağımsız 9 prensliğe bölündü. Bunlardan Surakarta prensi haklarım Hollandalılara devretti. Bali 1840’a kadar Avrupalıların serbestçe uğradıkları bir ada olarak kaldı. Bu tarihte adaya el koymak isteyen ve şiddetli bir direnişle karşılaşan Hollanda, Bali’yi ancak 1908’de kesin olarak egemenliği altına alabildi, ikinci Dünya Savaşı sırasında Japonlar, Bali Adası’nı işgal ederek Cava Adası’na yapılan bir saldın için üs olarak kullandılar. Savaş sonrasında Hollandalılar, adayı geri aldılar. Bali, Endonezya’ya bağlandı. 1950’de yapılan yeni düzenlemede Endonezya’nın yönetim birimlerinden biri haline getirildi. Kendine özgü yapılar, çalgı araçları, dansları ve masklarıyla, Bali Adası günümüzde de Uzakdoğu’nun önemli kültür merkezlerinden biri olarak canlılığını korur.
