Ortaçağ İskoçya tarihinde önemli bir rol oynamış olan bir aile olan Balliol ailesi tarihi ile ilgili genel bilgiler.
Balliol ailesi, Balliol baliol olarak da yazılır, ortaçağ İskoçya tarihinde, önemli yeri olan ingiltere’ye Normandiya’daki Bailleul’dan (Somme) gelen ailenin kurucusu Guy de Balliol, daha İngiltere kralı II. William döneminde (1087-1100) Northumberland’de ve başka yerlerde topraklar elde etmişti. Guy’ın yeğeni ve ardılı Bernard (ö. y. 1167) Bernard Şatosu’nu inşa ettirdi ve İskoçya’da toprak elde eden. ilk Balliol oldu.
1138’de Northallerton’da İskoçya kralı I. David’e karşı savaştı ve 1141’de Kral Stephen ile birlikte Lincoln’da Matilda’ya tutsak düştü. Oğlu Bernard (ö. y. 1190), İskoçya kralı I. William’ın 1174’te Aln-vvick’de tutsak edildiği çarpışmaya katıldı. Aynı aileden Hugh (ö. 1128), 1215-16’da İngiltere’deki baronlar grubuna karşı Kral John’u destekledi.
Hugh’un oğlu ve ardılı John (ö. 1268), 1233’te Kelt soyundan gelen son Gallovvay lordu Alan’ın kızı ve İskoçya kralı I. William’ın vârisi Dervorguilla ile evlendi. Böylece, onun soyundan gelenlerin krallık hakkı doğdu. John, 1251-55 arasında genç İskoçya kralı III. Alexander’ın vasiliğini yaptı. Baronlar Savaşı (1264-67) sırasında Leicester kontu Simon de Montfort önderliğindeki soylulara karşı İngiltere kralı III. Henry’ye bağlılığını sürdürmesi, topraklarını geçici olarak yitirmesine ve Lewes Çarpışmasında (14 Mayıs 1264) tutsak düşmesinden sonra bir süre hapsedilmesine yol açtı.
John, bir olasılıkla 1263’te, Durham pisko-posuyla tutuştuğu kavgadan duyduğu pişmanlığın göstergesi olarak Oxford’da okuyan bazı öğrencilerin bakımını üstlendi. Ölümünden sonra da karısı öğrencilere yapılan bağışları sürdürdü ve 1282’de evleri resmen Balliol College adını aldı.
John’un yerine sırasıyla Hugh (ö. 1271), Alexander (ö. 1278) ve John de Balliol adlı üç oğlu geçti. Üç kardeşin en küçüğü olan John, İskoç tahtına Balliol ailesinin geçmesini sağladı. Ama Balliol’lerin hükümdarlığı yalnızca bir kuşak sürdü ve John’un oğlu Edward’ın tahttan çekilmesiyle son buldu.
