Bambara Devleti Tarihi, Özellikleri, Kuruluş Yeri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Bambara Devletleri nerede ve ne zaman kurulmuştur? Bambara Devleti’nin özellikleri, tarihçesi ve Bambaralar halkı, kültürü hakkında bilgi.

Bambara Devleti

Kaynak: wikipedia.org

Bambara Devletleri

Bambara devletleri, Batı Afrika’da, biri Senegal ve Nijer ırmakları arasında Segu’ da, öbürü Orta Nijer Irmağı (bugün Mali sınırlan içinde) boyunda Kaarta’da kurulmuş olan iki ayrı devlettir.

Halk arasında yaygın olan inanışa göre Segu, Barama Ngolo ve Nia Ngolo adlı iki kardeş tarafından kuruldu. Başlangıçta yağmacı haydut şeflerinden farkı olmayan iki kardeş, Nijer’in güney kıyısında bir pazar kenti olan Segu dolaylarına 1650’den önce yerleştiler. Bambara Devleti, Kaladian Kulibali döneminde (1652-82) Timbuktu’yu içine alacak ölçüde genişledi, ama onun ölümünden sonra parçalandı.

“Komutan” olarak anılan Mamari Kulibali (hd y. 1712-55) Segu’nun gerçek kurucusu sayılır. Mamari Kulibali, profesyonel bir ordu ve donanma kurduktan sonra Bambaraların rakiplerini sindirerek, yaklaşık 1730’da da Kong kralını püskürterek, devleti güneybatıda bugünkü Bamako’ya, kuzeydoğuda da Cenne ve Timbuktu’ya kadar genişletti.

Mamari Kulibali’nin ölümünden sonra, birçok hükümdarın kısa aralıklarla tahta çıktığı istikrarsız bir dönem başladı. 1766’da iktidarı ele geçiren Ngolo Diara düzeni yeniden sağladı ve yaklaşık 30 yıl hüküm sürdü. Oğlu Mansong ve torunu Da Kaba dönemlerinde, Bambaralar güneye, Kara Volta bölgesine yöneldiler. Bambara Devleti, 1818’de Massina şeyhi Ahmadu Lobbo’ nun saldırıları karşısında çöktü.

Mamari Kulibali’ye yenik düşen rakiplerinden bazıları, Orta Nijer bölgesine kaçarak eski Gana’nın son başkentinin bulunduğu Kumbi yakınlarında Kaarta kentini kurdular (1753). Bu grubun oluşturduğu Bambara devletleri, 19. yüzyıla değin Orta Nijer topraklarına egemen oldu.

Advertisement

Bambaralar

Bambaralar

Bambaralar, Mali’nin Yukarı Nijer bölgesinde, Nijer-Kongo dil ailesinin Mande koluna bağlı Bamana dilini konuşan etnik topluluk. Başka kabilelerle büyük ölçüde kanşmıştır. Merkezî örgütlenmesi yoktur; birkaç köyden oluşan her küçük bölge, başında fama adlı bir şefin bulunduğu egemen bir aile tarafından yönetilir. Fama’ nın, bölgenin ilk sakinlerini temsil etmesinden kaynaklanan önemli yetkileri vardır. Aynca gizemli güçleriyle de tarımsal etkinliklerde rol oynadığına inanılır.

Bambaralar, kendilerine özgü bir yazı yöntemi kullanırlar. Birbiriyle bağlantılı animist kültleri, duaları ve mitleriyle çarpıcı bir metafizik ve kozmoloji sistemleri vardır. Dinsel içerikli ahşap ve madeni heykelleri oldukça gelişmiştir.

Bambaraların yaşamında 20. yüzyıl ortalarında görülen değişikliklerin başında, geçimlik tarımsal ürünlere yerfıstığı, pirinç ve pamuk gibi ticari ürünlerin eklenmesi ve nüfusun önemli bir bölümünün kentlere göç etmesi sayılabilir.


Leave A Reply