Ban Zhao kimdir? Yaşamını edebiyata adamış olan antik dönem Çin’li bilgin Ban Zhao hayatı ile ilgili genel bilgiler.
Ban Zhao
Ban Zhao (d. İS y. 45, Çin – ö. y. 115, Çin), tanınmış Çinli bilgin.
Seçkin bir ailenin kızıydı. On dört yaşında evlendi, ama çok genç yaşta kocası öldü. Bir daha hiç evlenmeyen Ban Zhao yaşamını edebiyata ve oğlunun eğitimine adadı. Babası Ban Biao (IS 3-54), Batı (Eski) Han hanedanının tarihini yazmaya başlamıştı. Ban Biao’nun ölümünden sonra Ban Zhao’ nun erkek kardeşi Ban Gu (İS 32?-92) imparator tarafından resmî tarihçi olarak görevlendirildi ve bu çalışmayı tamamlaması buyruldu. Sonuçta ortaya çıkan Han shu (Han Belgeleri) bilinen en iyi yazılmış tarih kitaplarından biriydi ve Çin’de daha sonra kaleme alınan hanedan tarihlerine örnek oldu. Ban Gu’nun ölümü üzerine, daha önce de çalışmalarında ona yardımcı olan kardeşi Ban Zhao’ya kitabı bitirme görevi verildi. Ban Zhao, bu yapıta birkaç tablo ile astronomi üzerine bir inceleme ekledi.
Bir bilgin ve örnek bir dul olarak ün kazanan Ban Zhao, daha sonra imparatoriçenin nedimeliğine getirildi. 101’de henüz saraydayken imparatora yazdığı bir dilekçeyle, Orta Asya’da 30 yıldır askerlik yapan ve koloni yönetiminde olağanüstü görevlerde bulunan öbür erkek kardeşi general Ban Chao’nun başkente dönmesini sağladı. Ban Zhao ayrıca birçok güzel şiir ve deneme de yazdı; denemelerinin en ünlüsü Nü shi (106; Kadınlara Dersler) adını taşır.
Çalışmaları
Zhao’nun ölümünden sonra gelini, onun yazılı eserini, beşinci yüzyılda yazdığı bir biyografiye göre “Anlatı Şiirleri, Hatıra Yazıları, Yazıtlar, Methiyeler” dahil olmak üzere üç cilt halinde topladı: “Dagu’nun Toplu Eserleri”. , Argümantasyonlar, Yorumlar, Mersiyeler, Denemeler, İncelemeler, Sergiler, Anıtlar ve Son Talimatlar, tümü (doldurmaya yetecek kadar) 16 kitap içinde”. Görünüşe göre, Zhao daha önceki bir çalışma olan Lienu zhuan (seçkin kadınların hayatı) hakkında da yorum yaptı. “Dagu’nun Toplu Eserleri”nin çoğu kaybolmuştur. Ban Zhao tarafından kaleme alındığı açık olan günümüze ulaşan eserler arasında bir uzun şiir, Dongzheng fu (Doğuya Doğru Yolculuk); “Ode” dahil olmak üzere üç kısa şiirin parçaları yer alır. Serçeye;” iki anıt, “Kraliçe Deng’e Dilekçe” ve “Kardeşim Ban Chao’nun Yerine Bir Vekil Bulma Dilekçesi” (tahta mektuplar) ve kızları için bir talimat kılavuzu olan Nujie (Kızlarım için İlkeler) evli.
