Barit nedir? Barit nasıl bir mineraldir? Barit minerali özellikleri, kullanım alanları hakkında bilgi.
Barit Minerali (Kaynak : wikipedia.org)
Barit; ortorombik sistemde kristalleşen susuz sülfatlar grubuna ait mineraldir. Kimyasal formülü BaSO4; yoğunluğu 4,5 gr/cm, sertliği 3-3.5 arasında, beyaz, açık mavi, sarı ya da kırmızı renklidir. Barit kristalleri doğada tabakalı ya da elmas görünümündedir. Kristallerin ayrı yönlerde gelişmesi “bant gülü” adı verilen karmaşık biçimli karakteristik yapılar oluşturabilir. Yüksek yoğunluğu ve karakteristik dilinimiyle kolaylıkla tanınabilir. Mineral yapısında baryumun yerine stronsiyumun geçmesiyle sölestine (Sr SO4) kadar ulaşan katı eriyik dizisi oluşur. Barit cevher olarak kalsitle birlikte hidrotermal kökenli damarlarda oluşur.
Ayrıca hidrotermal damarlarda gang (ekonomik açıdan değersiz kayaç) minerali olarak gümüş, kurşun, bakır, kobalt ve antimuan cevherleriyle birlikte bulunur. Yüksek yoğunluğa sahip olması nedeniyle petrol sondajı çamuru yapımında yaygın olarak kullanılan endüstriyel hammaddedir. İkinci yaygın tüketim alanı ise kimya endüstrisidir. Döşemelerin kaplanmasında kullanılan ve özel bir boya türü olan litopon (çinko-baryum sülfat) bir barit ürünüdür.
Bir başka kullanım alanı da dayanıklı cam ve özel renkli cam yapımıdır. Türkiye’nin barit rezervi toplam 29 milyon ton kadardır. Başlıca barit yatakları, büyük bir bölümü Konya çevresinde olmak üzere Antalya, Kahramanmaraş, Muş, Nevşehir, Çanakkale illerinde bulunur.
Fiziko-Kimya Özellikleri
Bu mineral genellikle yassı, bazen katmanlı kristaller şeklinde kristalleşir. Rengi değişkendir çünkü bazen renksiz olmakla birlikte grimsi beyaz, sarımsı veya kahverengimsi, bazen biraz kırmızı, yeşil veya mavi ile tonlanmış, bazen zonlu veya ışığa maruz kalma durumuna göre renk değiştiren olabilir. Bu kristaller camsı, bazen reçineli bir parlaklığa sahiptir. Barit çizgisi beyazdır. Ölçülen yoğunluğu (4.50 g/cm3), hesaplanan yoğunluğuna (4.47 g/cm3) büyük ölçüde eşittir.
Bir kaynak makinesi ile barit, 1.580 °C’de eskir ve erir, alevi sarı yeşile (baryum) boyar. Sıcakken konsantre sülfürik asitte ve hidriyodik asitte çözünür.
Ultraviyole radyasyon 19 ile uyarıldığında Barit bazen krem renkli floresan veya fosforesans yayabilir. Aynı zamanda bazen termolüminesandır. Vincenzo Cascariolo’ya (1603 civarında) bu mineralin ısıttığı barit nodülleri tarafından ışık yayılımının gözlemlenmesinin ardından tesadüfen keşfedilmesini atfetmek klasiktir . Bologna bölgesinden ( Paterno Dağı ) gelen bu nodüller daha sonra lapis Boloniensis , “Bologna taşı”, “sihirli taş”, “boulolite” veya “litheosphore” adını almıştır.
