Baro nedir? Baronun özellikleri nelerdir? Baro ne işe yarar? Baroların tarihçesi, kurulum amaçları ve barolar ile ilgili genel bilgiler.
Baro, hukuk mesleğinin sorunlarıyla ilgilenmek üzere yerel, ulusal ya da uluslararası düzeyde örgütlenmiş avukatlar topluluğu. Barolar, genellikle, avukatların mesleki çıkarlarını koruma ve geliştirme, hukuk sistemine ilişkin reform önerileri hazırlama, araştırma projelerini destekleme ve mesleki kuralları düzenleme gibi amaçlar taşır.
Baroların, avukatlığa başlamak için zorunlu olan sınavları uygulama ve gerekli stajyerlik programlarını denetleme görevini üstlendiği de olur. Baroya üyelik koşullan ülkeden ülkeye değişir. Örneğin ABD’de, hukuk fakültesi mezunları ancak eyalet mahkemelerinin görevlendirdiği kişilerce düzenlenmiş sınavlarda başarı gösterdikten sonra eyalet barolarına kabul edilirler. Avusturya’da ise bir avukatın baro üyesi olabilmesi için yedi yıllık hukuk deneyimi bulunması gerekir. Birçok ülkede avukatların baroya üye olması zorunludur. Türkiye, Almanya, Japonya, Nijerya, İsrail, Fransa ile ABD eyaletlerinin yarısından çoğunda avukatlık mesleğini sürdürmek için baro üyesi olmak gerekir. İngiltere, Norveç ve İsveç’te ise baro üyeliği isteğe bağlıdır.
Çoğu baroların, üyelerini cezalandırma yetkisi vardır.
Buna karşılık barodan çıkarmaya, yani bir avukatın mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan ruhsatın elinden alınmasına ilişkin işlemleri genellikle mahkemeler yürütür. Örneğin Fransa’da avukatlara disiplin cezası verme yetkisi büyük ölçüde Yargıtay’a aittir. Türkiye ve Almanya’da ise bu işlemleri baro disiplin kurulu yapar.
Türkiye’de 19 Mart 1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu kapsamında düzenlenmiş olan barolar, mesleki hizmetleri görmek, mesleki ahlak ve dayanışmayı korumak, avukatlığın genel yarara uygun olarak gelişmesini sağlamak amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. Bölgesi içinde en az 15 avukat bulunan her il merkezinde bir baro kurulur. Baro kurulmayan yerlerin en yakın baroya bağlanmasına ya da bunların birleşerek bir baro kurmasına, bütün baroların katılmasıyla oluşan bir üst örgüt niteliğindeki Türkiye Barolar Birliği (TBB) karar verir. Barolar, kuruluşlarını TBB’ye, bu örgüt de Adalet Bakanlığı’na bildirir. Türkiye’de ilk baro Osmanlı Döneminde, 1876 tarihli Dersaadet Davavekilleri Cemiyeti Nizamnamesi’ne dayanılarak kurulmuştur.
1136 sayılı yasaya göre baroya kayıtlı bütün avukatların oluşturduğu genel kurul, kendi üyeleri arasından iki yıllık bir dönem için bir başkan ile yönetim kurulu, disiplin kurulu ve denetleme kurulu gibi organları seçer. 1982 Anayasası’nın 135. maddesiyle kamu kurulu niteliğindeki meslek kuruluşla-na getirilen siyasetle uğraşma yasağı, baroları da kapsamaktadır. Ayrıca siyasal partiler de baro ve TBB seçimlerinde aday gösteremezler ve belirli adayların leh ve aleyhlerinde propaganda yapamazlar.
Merkezi Ankara’da olan TBB’nin genel kurulu, baroların avukatlıkta en az 15 yıl kıdemi olan üyeleri arasından iki yıl için seçecekleri en az ikişer delegeyle oluşur. Genel kurul, kendi üyeleri arasından iki yıllık bir dönem için bir başkan ve öteki kurul üyelerini seçer. TBB, adalet bakanının yönetsel vesayet denetimine bağlıdır. Avukatlık Kanunu’nda 8 Mayıs 1984 tarihli ve 3003 sayılı yasa ile yapılan değişiklik Adalet Bakanlığı’nın bu vesayet denetimini, baro organlarını ve bu organların üyelerini bakanlıkça bazı durumlarda görevden uzaklaştırma yetkisini kapsayacak derecede yoğunlaştırmıştır (m. 77). Dünyada çok sayıda uluslararası avukat örgütü vardır. Bunların en önemlisi ulusal barolarla bazı avukatların gönüllü olarak bir araya geldiği Uluslararası Barolar Birliği’dir. Bu örgüt başka konuların yanı sıra hukukun belli alanlarında tutarlı bir bütünlük yaratmaya çalışır.
Baro Hakkında Kısa ve Özet Bilgi
Baro; avukatlığı meslek edinmiş kişilerin ortak gereksinimlerini karşılamak, meslek etkinliklerini kolaylaştırmak, avukatlık mesleğinin genel çıkarlarına uygun olarak gelişmesini sağlamak, bu meslekteki kişilerin birbirleriyle ve iş sahipleriyle olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni egemen kılmak için meslek disiplini ve ahlakını korumak amacıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur.
Barolar, çoğulcu demokrasilerde siyasal yönetim üzerinde kamuoyu etkisi yapan bir baskı grubu oluştururlar. Barolar, kamu hukukundan doğan üyelik ödentileri ve kayıt ücretlerinin yanı sıra para cezaları, çeşitli resim, harçlar gibi gelirleri alma yetkisine sahiptir. Son yıllardaki gibi örgütlenmiş olma birlikte dünyanın en eski baroları İÖ 500-600 arasındaki Atina ve Roma barolarıdır. İngiliz barosu 700, Fransız barosu 610 yaşındadır. Öteki bazı ilk barolardan Almanya barosu 1867’de, Avusturya barosu 1868’de, Rusya barosu 1864’te kuruldu.
