Basınç Ölçme Yöntemleri Nelerdir? Basınç Nasıl Ölçülür?

0
Advertisement

Basınç ölçme yöntemleri ve aygıtları nelerdir? Basıncın ölçülmesi nasıl olur, basınç ölçme aygıtları hakkında bilgi.

Manometre

Basınç Ölçme Yöntemleri

Basınç Ölçme Yöntemleri; denge halindeki bir akışkanın (sıvı ya da gaz), birim alana uyguladığı kuvveti ölçmeye yarayan yöntemlerdir. Birim alana etki yapan kuvvet inç kare başına pound (psi) ya da santimetre kare başına newton (N/cm2) gibi birimlerle belirtilir.

Basınç ölçme aygıtında okunan değer, iki basınç değeri arasındaki farktır ve gösterge basıncı olarak tanımlanır. Bu iki basınçtan düşük olanı atmosfer basıncı ise, toplam ya da mutlak basınç, gösterge basıncı ile atmosfer basıncının toplamıdır.

62 N/cm2’ye (90 psi) kadar olan statik basınçların ölçülmesinde kullanılan en basit aygıt U borulu manometredir. Bu aygıtta, iki basınç arasındaki fark, iki sıvı sütunu arasındaki düzey farkıyla belirlenir ve düzey farkı (h) ile sıvının yoğunluğunun (d) çarpımına eşittir. Manometrelerde en çok kullanılan sıvılar cıva, yağ, alkol ve sudur.

1850’lerde geliştirilen Bourdon borusu, bugün de yaygın olarak kullanılan basınç ölçme aygıtlarından biridir. Bu aygıtla her türden sıvı ve gazın, su, hava ve su buharının 70.000 N/cm2’ye kadar olan basıncı ölçülebilir. Yassı, dairesel bir borudan (C-c kesiti) oluşan Bourdon borusu, bir daire yayı oluşturacak biçimde bükülmüştür. Borunun gövdedeki B noktasına lehimlenen ucundan, basıncı ölçülecek olan akışkan içeri alınır; öteki uç ise kapalıdır ve ibre miline bağlanmıştır. Borunun içindeki basınç dışardaki basınçtan fazla olduğunda boru yavaş yavaş düzleşerek ibreyi döndürür. Basınç, dairesel ve derecelenmiş bir kadrandan okunur.

Advertisement

Metal körükler ve diyaframlar da basınç ölçme aygıtları olarak kullanılabilir. Körüklü ölçekler, küçük basınç değişmelerinde bile büyük sapmalar gösterdiğinden, özellikle atmosfer basıncının altındaki basınçların ölçümünde kullanılır. Oluklu iki diyaframın kenarlarından lehimlenmesiyle oluşturulan ve havası alınan kapsüller ise çoğunlukla atmosfer basıncını ölçen aneroit barometrelerde kullanılır.

Bağlantı düzenekleri mekanik türden olan bu aygıtlar temel olarak statik basınçların ya da yavaş değişen basınçların ölçümünde kullanılır. Hızlı değişen basınçların ölçümünde ise, basıncı elektrik sinyallerine çeviren dönüştürücülerden (transdüktör) yararlanılır. Gerinim mastarları, hareketli değimli dirençler, piezoelektrik etkiye ya da elektriksel indüktans, relüktans ve sığa değişimine bağlı olarak çalışan aygıtlar, bu amaçla kullanılan çeşitli dönüştürücü tülleridir. Hızlı çalışma ve güç gerektiren hidrolik denetleyicilerde ise akışkanın basıncındaki değişimleri elektrik sinyallerine çeviren elektromekanik dönüştürücüler kullanılır


Leave A Reply