Basit Damıtma Nedir? Nasıl Yapılır? Damıtma Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Basit damıtma nedir, ne işe yarar? Homojen karışımların basit damıtma yöntemi ile ayrılması nasıl yapılır? Basit damıtma örnekleri.

Basit Damıtma Nedir? Nasıl Yapılır?

Sıvı – katı veya sıvı – sıvı karışımlarıdaki bir sıvının damıtma yoluyla başka bir kapta toplanması basit damıtma ile yapılır.

***Basit damıtmanın yapılabilmesi için, sıvı kaynama noktası yeteri kadar farklı (uçucu olmayan veya uçuculuğu çok az olan) maddeler ile karışmış olmalıdır.

Karışımdaki sadece bir sıvının damıtma yoluyla ayrıştırmasına basit damıtma (destilasyon) denir.

Tuzlu su çözeltisindeki su ayrılarak başka bir kapta toplanmak isteniyorsa basit damıtma yapılabilir. Basit damıtma düzeneğine konmuş tuzlu su çözeltisi ısıtıldığında su buharlaşmaya başlar. Su buharı soğutucudan geçerken soğur ve yoğunlaşarak sıvı hâle geçer. Sıvılaşan su toplama kabında biriktirilir. Elde edilen suyun saflığı oldukça yüksektir. Uçucu olmayan tuz ise buharlaşmaz ve geride kaynatma kabında kalır. Böylece su tuzdan ayrılarak ayrı bir kapta toplanmış olur.

Advertisement

***Bir sıvı, katılar ile oluşturduğu karışımlardan basit damıtma yoluyla % 100 e yakın saflıkta ayrılarak elde edilebilir.

Bir sıvı – sıvı homojen karışımı olan su – etil alkol karışımından etil alkol basit damıtma ile ayrılabilir. Bu karışım basit damıtma düzeneğine konularak ısıtıldığında karışımın sıcaklığı ilk önce etil alkolün kaynama noktası olan 78 °C a ulaşır. Bu sıcaklıkta etil alkol kaynamaya başlar. Çünkü etil alkol kaynama noktası en düşük olan sıvı bileşendir. Etil alkol buharı soğutucuda yoğunlaştırılarak elde edilir. Karışımdaki etil alkolün tamamı buharlaştığında sıcaklıkta ani yükselme meydana gelir. Bu durum gözlemlendiğinde ısıtma işlemine son verilir. Sonuçta etil alkol sudan ayrılmış olur.

***Basit damıtma düzeneği tuzlu su gibi bir katı ve bir sıvıdan oluşan homojen karışımlarından sıvının ayrılmasında daha etkilidir.

Damıtma Nedir?

Damıtma

Bir sıvıyı kaynama noktasında buharlaştırıp, başka bir yerde soğutarak yeniden sıvı haline getirme işidir. Damıtma her hangi bir sıvıyı saf olarak elde etmede işe yarar. Başlıca damıtma aleti imbiktir.

Eski çağlardan beri bilinen imbik başlıca üç kısımdır. Birinci kısım ocaktır. Burada ateş yanar. Üzerindeki kab imbiğin ikinci kısmını meydana getirir, bunun içinde damıtılmak istenen sıvı bulunur. Kaynayıp buharlaşan sıvı borulardan geçer, soğutma yerine gelir İmbiğin üçüncü kısmı olan soğutma yerinde buharlar, soğuğun etkisiyle yoğunlaşıp, yeniden sıvı haline geçerler. Böylece, sıvının içindeki yabancı maddeler ya kazanda, ya da borularda kalmış olurlar.

Advertisement

Basit Damıtma

Basit damıtma işleminde damıtılacak karışım kaynatılır ve oluşan buharlar ters akım ilkesine göre çalışan bir soğutucudan geçirilerek yoğunlaştırılır. Bir karışımdaki bileşenlerin uçucuları değişik olan bir dizi ürüne ayrılması işlemine ayrımsal (fraksiyonlu) damıtma adı verilir. Ayrımsal damıtmanın en önemli uygulama alanlarından biri ham petrolün damıtılarak çeşitli petrol ürünlerinin elde edilmesidir. Ayrımsal damıtma işlemleri bir fraksiyonlama ya da rektifikasyon kolonu kullanılarak yapılır. Bu kolonlar dikey bir silindir biçiminde olup kolon boyunca iyi bir sıvı-buhar ilişkisi sağlamak için içleri raflarla donatılmış ya da yüzeyi artırmak için çeşitli maddelerle doldurulmuştur. Kolonun alt ucuna damıtılacak karışımın kaynatıldığı kap, üst ucuna da soğutucu bağlanır. Maddelerin kaynama noktalan basınçla birlikte azaldığından yüksek sıcaklıklarda kaynayan ya da kaynarken bozunan maddeler düşük basınç altında damıtılır. Bu işleme de vakumda damıtma adı verilir.


Leave A Reply