Bataklık Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Bataklıklarda Hangi Bitkiler Yetişir?

0
Advertisement

Bataklık nedir, bataklık çeşitleri nelerdir? Bataklıklarda hangi bitkiler yetişir, Bataklık, bitkileri ve özellikleri hakkında bilgi.

Bataklık

Bataklıklar, tümü suyla ya da suya doymuş topraklarla kaplı alanlardır. Bataklıkların en belirgin özelliği su düzeylerinin değişken oluşudur. Bataklıklar bazen kururken bazen de tümüyle su altında kalır.

Bataklıklar su türlerine göre; tatlı, sulu, tuzlu ve hafif tuzlu bataklıklar olarak üçe ayrılır.

Tuzlu bataklıklar büyük oranda buharlaşmanın görüldüğü kurak iç kesimlerde bulunur. Bu çevrelerde yüksek tuz oranına uyum göstermiş organizmaların sayısı oldukça azdır. Öteki tuzlu bataklıklar tuzlalar ve Hollanda’nın Wadden kıyılarında denizin suyla örttüğü toprak anlamına gelen “schorre” diye adlandırılan gelgit bataklıklarıdır.

Tatlı su bataklıklarının çoğunluğu, büyük ırmakların yatakları boyunca görülür. Çevrelerindeki göllerle, yöredeki hayvan ve insanlara barınak sağlayan büyük tropikal ırmakların aşağı kollarında yoğun bataklık alanları görülür. Irmak sularının bol miktarda getirdiği besin maddeleri zengin bitki örtüsünün oluşmasına yol açar. Bataklıkların bitki örtüsünü kamış, saz, bambu, ayakotu türlerinin yanında daha kuru bölgelerde bataklık ormanları oluşturur. Avrupa’da görülen bu ormanlarda huş, çam ve meşe ağaçları vardır. Irmakların ağız kesimlerde artan tuz oranı hafif tuzlu bataklıkların oluşmasına yol açar. Tropikal bölgelerde gelgit olaylarına bağlı olarak kendine özgü bir bitki örtüsü olan mangrov ağaçlıklar görülür.

Bataklıklar yalnız ırmak çevrelerine özgü oluşumlar değildir. Kırsal kesimlerde ve yağışlı fundalıklarda, su geçirimsiz bir alt tabaka tarafından tutulan yağmur suları gölcüklerde birikerek bataklıkları oluşturur. Yalnız yağmur sularıyla beslenen bu alanlarda besleyici maddeler azdır. Bunun sonucu olarak öteki bataklıklarda çokça yetişen saz ve kamış türleri yerine bu bölgelerde bataklık yosunu, pambuk otu, süpürgeotu türleri ve yılan otundan oluşan alçak bir bitki örtüsü görülür. Daha kuru alanlardaysa ılgın ağacı (Myrica gale) gibi çalı büyüklüğünde bitkiler ve dağınık ağaçlar görülür. Kuzey Avrasyadaki tundralarla Kuzey Amerika’da bulunan kozalaklı tayga ormanlarında ilkbaharda iklim koşullarının etkisiyle geniş bataklıklar oluşur. Bu bölgelerde eriyen karlardan oluşan sular kısa süren yaz döneminde erimeyen derin toprak tabakalarınca emilmemesi sonucu bataklıkları oluşturur. Bu bölgelerde görülen zayıf bitki örtüsünün çoğunluğunu hava yosunu türlerini kapsayan bataklık yosunları oluşturur.

Advertisement

Bataklık bitkileri

Bataklık bitkileri toprakaltı kök solunumunu engelleyen bataklık toprağındaki düşük oksijen oranına uyum sağlamıştır. Bataklık kenarlarında yaşayan tuzlu ortam bitkilerinin kökleri çamurlu toprakta bulunmasına karşın sap ve yaprakların büyük bir bölümüyle çiçeğin tümü su yüzeyinin üzerinde bulunur. Tümüyle sularla kaplı bölgelerde yüzen bitkiler görülür. Bu bitkiler atmosferdeki oksijeni, sap ve yapraklarını hava boşluklarıyla dolduran özel hava dokuları yoluyla köklerine ulaştırır. Mangrov bitki türleriyse havaya uzanan kökleriyle solunum yapar.


Leave A Reply