Bayram namazı nedir ve ne zaman kılınır? Bayram namazının özellikleri, bayram namazı nasıl kılınır, hakkında bilgi.
Bayram Namazı
Müslümanların sevinç ve ferah günlerini temsil eden iki din bayramı: Şeker ve Kurban Bayramlarıdır. Bunlara Arapçada “İyd el-Fitr” ve “İyd el-Adhâ” denir. Cuma namazları gibi, bayram namazları da vardır. Yalnız Cuma namazları farz, bayram namazları ise vaciptir. Bir de Cuma namazında hutbe farz olduğu halde, bayram namazlarında hutbe sünnettir. Cumada hutbe, namazdan önce, bayramda namazdan sonra okunur.
Bayram Namazı Farz mıdır?
Bayramlar, insanların sevinçli olduğu, akraba ziyaretlerinin yapıldığı, toplumsal bağların güçlendirildiği günlerdir. Küsler bu günlerde barışır, dostluklar bu zamanlarda sağlamlaşır. İnsanlara böyle güzel anları var eden Yüce Allah bu günlerde unutulmaz ve Allah anılarak, O’na şükredilir.
Bayram günü sabahın erken saatlerinde evlerde heyecan başlar. Güzel elbiseler giyilir ve bayram namazını kılmak için camilere gidilir. Bayramın ilk mutluluğu camide, cemaatle kılınan bayram namazıyla başlar. Namaz kılındıktan sonra herkes bir biriyle bayramlaşır adeta bir sevgi seli oluşur.
Ramazan Bayramı ve Kurban bayramı olmak üzere bir yılda iki dini bayram vardır. Bayram namazı iki rekâttır ve bayram namazının kılınması vaciptir. Bayramın ilk günü, sabah namazının vaktinin çıkmasından kırk beş dakika sonra camide cemaatle kılınmaktadır.
Bayram namazının kılınışı: (Birinci Anlatım)
İlk önce niyet edilir: “Allah rızası için bayram namazım kılmaya niyet ettim. Hazır olan imama uydum” denir. İmamla birlikte iftitah tekbiri alınır (ilk tekbir). Eller bağlanır. Sübhaneke içten okunur. Sonra imam ellerini kulakları hizasına kadar götürüp üç defa yüksek sesle tekbir alır (Allahu Ekber der). Her tekbirde kollar yana salınır. Ancak üçüncü tekbirden sonra tekrar bağlanır. İmam “Eûzu-Besmele”yi içinden, Fatiha Sûresi ile buna ekleyeceği bir sûreyi, yahut Kur’ân-ı Kerim’den birkaç âyeti yüksek sesle okur. Birinci rekat diğer namazlarda olduğu gibi edâ edilir. İkir.ci rekatta, rukûa varmadan, imam yine ellerini kaldırıp, her defasında kollarını da yana salarak, ayakta üç tekbir daha alır. Tabiatiyle cemaat de imama aynen uyar. Dördüncü defa”Allahu Ekber” denildikten sonra rükûa varılır. Secdeleri ve “et-Tahiyyat” oturuşunu selam verme takip eder. Böylece iki rekatlık bayram namazı da tamamlanmış olur.
İmam, namazı kıldırınca, hutbe için minbere çıkar. Bayram hutbeleri tekbir, teşbih ve Hz. Peygambere salât ve selâm ile başlar. “Allahu Ekber, Allahu Ekber, Lâ ilâhe illa ‘llahu va’llâhu Ekber, Allahu Ekber ve li ‘İlâhi ‘l-hamd” Yani “Tanrı uludur, Tanrı uludur, Tanrıdan başka Tanrı yoktur, Tanrı uludur, Tanrı uludur, hamd O’na mahsustur” şeklindeki tekbiri tekrarlar. Cemaatin de bu tekbirlere hafif sesle katılmaları gereklidir. Ramazan Bayramı hutbelerinde sadaka-i fitr ve Kurban Bayramı hutbelerinde ise kurban hükümleriyle teşrıyk tekbirleri’nin, (arefe sabahından bayram günleri son ikindisine kadar namazlarda alınan tekbirler) niteliklerini açıklamak tavsiye edilmiştir.
Bayram sabahları boy abdesti almak, Şeker Bayramı sabahında tatlı bir şey yemek, güzel ve temiz elbise giymek, hoş ve pak koku sürünmek, fitr sadakasını hazırlamak; Kurban Bayramında, Camie giderken, yolda tekbir getirmek gibi hususlar da müstahaptır.
Bayram namazının kılınışı: (İkinci Anlatım)
“Niyet ettim Allah rızası için bayram namazını kılmaya, uydum imama.” denilerek niyet edildikten sonra imamla birlikte imamla birlikte “Allahu ekber.” denilerek namaza başlanır. Herkes, içinden “Sübhâne-ke” duasını okur ve ardından imamla birlikte üç kez “Allahu ekber.” denilir, ilk İki tekbirde eller yana bırakılır, üçüncü tekbirde eller bağlanır, imam yüksek sesle “Fâtiha suresini” okuduktan sonra ardından, Kur’an’dan birkaç ayet veya bir sure okur.
Rükû ve secdelere gidildikten sonra ikinci rekâtı kılmak için ayağa kalkılır, imam “Fâtiha suresini” ve Kur’an’dan bir bölümü yüksek sesle okumasının ardından üç kez “Allahu ekber.” denilerek tekbir alınır ve her defasında eller yana bırakılır, dördüncü tekbirde eller kaldırılmadan rükûya gidilir. Secdeler ve son oturuştan sonra selam verilerek bayram namazı tamamlanır. Bundan sonra imam minbere çıkarak cemaate hutbe okur ve hemen ardından dualar yapılır. Bütün cemaat imamın önderliğinde bayramlaşır.
Bayram namazlarının vakti:
Güneşin doğuşundan yaklaşık olarak 40 dakika kadar sonra başlar ve öğle zamanına kadar sürer. Eski deyimleri ile söyleyelim: Bayram namazlarının ilk vakti, işrak vaktidir. Bu güneşin ufuktan 1-2 mızrak boyu yükselmiş olduğu zamandır. Bitme vakti de: İstiva veya zevai anına kadar sürer.
Bayram namazları, sadece, İkişer rekattan ibarettir. İmama uyularak yüksek sesle edâ edilir. Ramazan (Şeker = Fıtr) Bayramı namazı Arapça ayların onuncusu olan şevval’in ilk günü, Kurban (İyd-i Adhâ) Bayramı namazı da Arapça ayların sonuncusunu oluşturan Zilhicca’nm onuncu günü kılınır. Kılınış şekli de şöyledir.
