Bebeklerde karşılaşılabilecek beslenme sorunları ve alınması gereken önlemler. Meme emzirme, biberonla beslenme, kusma, memeden kesme ve ilk besinler hakkında bilgi.
BEBEKLERDE BESLENME SORUNLARI
Erişkinler gibi, çocukların da iştahları farklıdır. Çocuktan çocuğa, ruhsal duruma, sağlık durumuna ve kişisel eğilimlere göre değişir. Bununla birlikte, yeni doğmuş pek çok bebeğe özgü bazı sorunlar ile farklı yaşlardaki çocuklara özgü, anne-babalar tarafından hemen belirlenebilecek bazı sorunlar vardır.
MEME EMZİRME
Gerek emzirmeyle, gerek biberonla beslemeyle ilgili sorunlar, genellikle ilk altı hafta içinde ortaya çıkar. Bunun nedeni genellikle, hem annenin, hem de bebeğin, bu olayda deneyimsizlikleri ve nasıl yapacaklarını öğrenmek için zamana gereksinmeleri olmasıdır.
Bebek memeyi almakta güçlük çekiyorsa, henüz hastanedeyseniz, bir hemşireye ne yapmanız gerektiğini danışın; sorun eve dönmenizden sonra ortaya çıkmışsa, bir yakınınızdan size yardımcı olmasını isteyin. Bu sorunda, memelerinizin büyüklüğü önemli değildir: Çok küçük memeler bile, bebeğe yeterli süt üretebilir. Buna karşılık, çok kısa meme başları, başlangıçta bazı sıkıntılara yol açar.
Bebeğin memeyi almasını sağlamanın gizi, meme başı ile çevresindeki koyu renkli halkanın (areolanın) bir bölümünü, ağzının içine doğru biçimde almasını sağlamaktır. Bunu yapmasına yardımcı olunursa, bebek memeye doğru biçimde yapışabilir ve iyice emerek, bir süre sonra meme başlarının uzamasını sağlar.
Az süt gelmesi de, sürekli emzirmeyle genellikle kendi kendine düzelir. Bebeğinizin yeterince süt almadığını düşünüyorsanız, hemen emzirmekten vazgeçmeyin. Düzenli aralarla götüreceğiniz çocuk doktoru, onu her seferinde tartıp, emzirdiğiniz süte ek olarak, biberonla mama da vermeniz gerekip gerekmediğini size söyleyecektir. Bebeğin memenizi düzenli olarak emmesi, süt üretiminizi artıracak hormonların salınmasını uyarır.
Çalışmayan bir kadınsanız, bebeği, her istediğinde emzirmeye çaba gösterin. Çalışan bir kadınsanız, bebeğinizi sabahları işe gitmeden emzirip, sonra süt pompasıyla memenizden biraz süt sağarak, daha sonra kullanılması için mikroptan arındırılmış bir kabın içine koyun: Bu sütün daha sonra, sizin yokluğunuzda bakan kişi tarafından bebeğinize, biberonla değil, kaşıkla verilmesi gerekir. Bunun nedeni, bebeğin biberondan emmesi memeden emmesinden daha kolay olduğu için, tembelleşmesi ve daha sonra memeyi almak istememesi olasılığını önlemektir.
Bebeğiniz, sözgelimi nezle gibi basit bir rahatsızlık nedeniyle 4-5 saat ya da bütün bir gün meme emmezse, meme başlarınızın uyarılmasını sürdürmek ve memelerinizin süt yollarının tıkanmasını önlemek için, sütünüzü meme pompasıyla sağın.
Meme başlarının ağrımasına ve yarıklara, bebeğin doğru konumda tutulmaması, bunun sonucu olarak da meme başının “kemirilmesi” yol açabilir. Yarıklar ve çatlaklar varsa, bir meme başı koruyucusu kullanın. Yumuşak, esnek plastikten ya da kauçuktan yapılmış bir emzik olan bu koruyucu, bebeği emzirmenin sürdürülmesine karşın, meme başının iyileşmesini sağlar. İsteyince emzirme. Bebekler her istedikleri zaman emzirilirlerse, genellikle gereksinme duydukları kadar süt emerler. Uzun bir süre ağlamışlarsa iyi emmezler; bu nedenle, bebeğinizin uzun süre ağlamasını önlemeye çalışın. Sütünüzün yeterli olmadığını düşünüyorsanız, doktora danışın; gereken öğütleri size verecek, ayrıca, bebeğin iyi gelişip gelişmediğini kontrol edecektir.
BİBERONLA BESLEME
Bebeğinize biberonla mama emziriyorsanız, biberon takımını titizlikle mikroptan arındırın ve biberonu hazırlarken, doktorun söylediği su ve mama miktarlarına uyun. Hazırlayıp, doğru ısıda ısıttıktan sonra, bebek mamasını emerken, biberon şişesini bebeğin hava yutmasını engelleyecek bir açıda tutmaya dikkat edin.
BEBEĞİN MAMA ÇIKARMASI
Bebeğin biberonla beslenmeden sonra yaklaşık bir ağız dolusu mama çıkarması, gazını çıkarmak için kaldırıldığında olur. Bundan kaygıya kapılma-manız gerekir; yalnızca bebeğin biraz fazla emmiş olduğunu gösterir.
KUSMA
Bebeğin beslemeden sonra kusmasına, midesindeki gazın gerektiği gibi çıkarılmamış olması, biberon emziğinin deliğinin çok küçük olması ya da çok hızlı emmiş olması yol açar. Bu nedenler, kolayca ortadan kaldırılabilir; ama kusma sürerse ve emdiği sırada da olursa, doktoruyla konuşmanız gerekir.
SOĞUK ALGINLIKLARI VE ENFEKSİYONLAR
Küçük bebeklerde, bebek nezle olursa ve iyi soluk alıp veremezse de, emzirme sorunları ortaya çıkar: Bunun nedeni, bebeğin aynı zamanda hem emip, hem de soluk alıp-vermeyi başaramamasıdır. Böyle bir durumda, doktoru genellikle, bebeğin tıkanmış burnunu açmak için damla verecektir. Ayrıca, rahatsızlığı geçinceye kadar, memeden ya da biberondan emmekte güçlük çekeceği için sütünüzü ya da mamasını kaşıkla vermeniz gerekir.
MEMEDEN KESME
Bebek dört-altı aylık ya da ağırlığı 6,5 kg oluncaya kadar, sütünüz ya da mama, onu tek başına beslemeye yeter. Bundan sonra, püre haline getirilmiş besinlerin ya da sütle karıştırılmış tahıl unlarının verilmesine başlamak gerekir. Böylece, gün geçtikçe artan hareketliliği için gereksinme duyduğu enerjiyi ona sağlayacak fazladan kaloriler verilmiş olur.
Şeker ve tuz içermemesine kesin olarak dikkat edilmiş, buna karşılık gerekli miktarlarda demir ile C ve D vitaminleri içeren çok geniş bir hazır mamalar dizisi vardır. Bununla birlikte, ailenizin çok tuzlu, baharatlı ya da yağlı bir beslenme alışkanlığı olmaması koşuluyla, evde pişirdiğiniz yemeği süzgeçten geçirerek ya da sulandırarak hazırlayacağınız öğün de, bebeğinizin gereksinmelerini karşılayacaktır.
İLK BESİNLER
Bebeğinize katı besinleri, püre haline getirdikten sonra, kaşığın ucundan emdirerek, azar azar tattırın. Basit meyve ya da sebze püreleri, başlangıç için en iyi seçimlerdir. Yemeğini her seferinde tek bir besinle hazırlayın ve aynı yiyeceği, art arda birkaç öğün verin. Böylece, bebeğinizin belirli besinlere herhangi bir alerjisi bulunup bulunmadığını anlamış olursunuz. Ayrıca, hoşlandığı ve hoşlanmadığı yiyecekleri de kolayca farkedersiniz.
İlk denemeniz gereken besinler, tatlı ve olgun meyveler -özellikle elma, armut ve muz- ile patates, havuç ya da bezelye gibi pişmiş sebzelerdir. Tahıl unlarını da, iyice yumuşak, lezzetli ve süte benzer tatta olduklarından, bebekler çok beğenirler. Yalnız, buğday ununun yanı sıra yulaf ve pirinç unlarının da bazen alerji tepkilerine yol açabildiklerini unutmayıp, bebeğinizi bu unlarla besledikten sonra, herhangi bir tepki gösterip göstermediğine dikkat etmeniz gerekir. Bebeklerin çoğu, meme ya da biberondan, katı besinlerle hazırlanmış mamalara kolayca geçerler. Ama bebeğiniz bu konuda sorun çıkarırsa, ısrar etmemeniz daha doğru olur. Acıkmış ve ağlayan bir bebek katı besine başlatılmak istenirse, karşı koyar ve zorlamak, işleri daha kötüleştirir. Böyle bir durumda, yeniden denemeden önce, birkaç gün beklemek en iyisidir. Ayrıca, bebeğinizin, beslenme saatlerinde rahat, mutlu olmasına dikkat edin. Böylece yiyeceği, rahatlık ve eğlenceyle özdeşleştirecektir.
Aynı yaştaki öbür bebeklerin kaşıkla beslenmeye geçmiş olmalarına karşılık, bebeğiniz hâlâ meme ya da biberon istiyorsa, üzülmeyin. İyi geliştiği sürece, her şey yolunda demektir: Hazır olduğu zaman ve “kendi” zamanı geldiğinde, katı besinlere geçecektir.
YEMEK YEME ALIŞKANLIKLARI
Aileler, aşırı bir titizlik göstererek, çocuklarına istediklerinden çok ya da çocuklar sevmedikleri halde, onlar için “sağlıklı” ve “iyi” olduğunu düşündükleri şeyleri yedirmeye çalışarak, durup dururken sorunlar yaratırlar. Bu zorlama kısır bir döngü yaratır. Çocuk yemek istemez; anne-baba da gün geçtikçe daha çok kaygılanırlar.
Bebeğin ya da küçük çocuğun yemek istememesinin, ciddi bir tutum olmasına çok ender rastlanır ve bundan kaygıya düşmek, bir sorun haline getirmek, işleri daha da kötüleştirir. Aşağı yukarı 12. aydan sonra, bebeklerin çoğu yemek yeme alışkanlıklarını değiştirirler ve iştahlarında bir azalma olur, Aynı zamanda bazı şeyleri çok sevme, bazı şeylerden de tiksinme alışkanlıkları edinirler. Ama bu aşama kısa sürecektir. Dolayısıyla yalnızca çocuğunuz gelişip serpilmiyor ya da kilo almıyorsa, kaygılanmanız gerekir.
BU YAZI SADECE BİLGİ VERMEK AMAÇLIDIR. DOKTOR TAVSİYESİ DEĞİLDİR. LÜTFEN DOKTORUNUZA BAŞVURUN.
