Belçika Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Tarihi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Belçika – Belçika ile ilgili bilgi, başkenti, ekonomisi, tarihi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi

Belçika Bayrağı

Kaynak: pixabay.com

Belçika;

  • Yüzölçümü: 30.518 km2.
  • Başkenti: Brüksel.
  • Dil: Valonca, Flamanca.
  • Din: Hristiyan (Katolik % 88, Protestan, Müslüman, Protestan, Musevi).
  • Para birimi: Euro
  • Başlıca kentleri: Anvers, Gent, Liege, Charleroi, Bruge, Namur, Bergen.

Kuzeybatı Avrupa’da devlettir. Dünyanın en küçük ülkelerinden biri olan Belçika; kuzeybatıdan Kuzey Denizi, kuzeyden Hollanda, doğudan Almanya, güneydoğudan Lüksemburg, güney ve batıdan Fransa ile çevrilidir. Ülkenin, Lüksemburg, Almanya ve Hollanda ile olan doğu sınırının uzunluğu 160 km, batı sınırını oluşturan Kuzey Denizi kıyı şeridi uzunluğu 68 km, kuzey-güney uç noktaları arasındaki uzaklık 193 km, doğu-batı uç noktaları arasındaki uzaklık 233 km’dir.

Yüzey Şekilleri;

Belçika, yüzey şekilleri açısından kuzeybatıdan güneydoğuya doğru 3 ana bölgeye ayrılır: Aşağı Belçika, Orta Belçika, Arden Yaylaları. Aşağı Belçika, Orta Belçika ve Arden Yaylaları. Aşağı Belçika; Hollanda ve Kuzey Denizi ile sınırlı olan düz bir bölgedir. Bu bölgede bulunan Batı Flandre’ın yaklaşık 500 km2’si polderler ile (akaçlanarak denizden kazanılan verimli topraklar) kaplıdır. Yine bu bölgenin kuzey ve doğu kesiminde, topraklan daha az verimli olmakla birlikte, zengin kömür yatakları içeren Kempen düzlükleri yer alır.

Nüfusun en yoğun olduğu orta kesim; sayısız vadinin yardığı bir düzlükten oluşur. Ülkenin en önemli tarım bölgeleri Hainaut, Brabant ve Hesbaye’yi de içeren bu kesim, Arden Yaylaları’ndan Sambre ve Meuse ırmakları ile ayrılır. Liege ve Huy yakınlarındaki verimli Herve Yaylası’nın güneyinde Famenne ormanlıkları, daha da güneyde oldukça engebeli Ardenler Bölgesi yer alır. Kireçtaşı kayalıklan, ormanlık tepelerde oluşan bu bölge, nüfus yoğunluğunun en düşük olduğu kesimdir. Ardenler üzerindeki Botrange (694 m), Belçika’nın en yüksek noktasıdır.

Ülkenin başlıca sığır üretim bölgesi olan Lorraine’de, dik yamaçlar güneydoğunun doğal sınırlarını oluşturur. Belçika’da üç önemli ırmak havzası vardır. Bunların en küçüğü İzegem Havzası polderleri akaçlar. Kuzey ve Orta Belçika’yı içine alan Schelde Havzası ise yaklaşık 15.000 km2’lik bir alana yayılır. Üçüncü havza, Meuse Havzası’dır (13.500 km2). Girintili çıkıntılı birçok koluyla (Qurthe, Lesse, Semois) 183 km boyunca uzanan Meuse Irmağı, turizm açısından önemli bir bölgedir.

İklim;

Belçika’da, deniz etkisi altında nemli ve ılıman bir iklim egemendir. Ortalama sıcaklık Gulf Stream’den dolayı yumuşak geçen kış aylarında 3°C; serin geçen yaz aylarında ise 17°C’dir. Sıcaklık, Kuzey Denizi’nden uzaklaştıkça azalır. Kışın en sert geçtiği bölgeler Hautes ve Fagne’dir. Grönland ve İzlanda üzerindeki alçak basınç, Azor üzerindeki yüksek basınç bölgelerinin etki alanına girdiğinden fırtınalara sıkça rastlanır. Yıllık ortalama yağış tutan 850 mm’dir.

Advertisement

Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;

Ülkede, Avrupa’ya özgü farklı iki bitki örtüsü gözlenir: Çobanpüskülü, katırtırnağı, süpürgeotu, çançiçeği gibi tipik çalılar ve Belçika yaylalarında görülen yaprak döken ormanlar, sarmaşık çeşitleri , ayısarmısağı, cezayir-menekşesi vb. Başlıca hayvanlar yabandomuzları, kemirgenler, yarasalar vb memelilerdir.

Ekonomisi;

Tarım ve Hayvancılık. Belçika’da tarımın modernleştirilmesi sonucu hektar başına 5.650 kg buğday elde edilmekte, böylece ülkenin tahıl ürünü gereksiniminin % 80’i karşılamaktadır. Makineleşme nedeniyle bu sektörde çalışan işgücü oranı 1846’da % 51’den 1947’de % 12’ye günümüzde % 3’e düşmüştür. Ancak, tarım ürünlerini işleyen çok sayıda endüstri dalı vardır. Belçika’nın löslü toprak bölgeleri tarım için son derece elverişlidir ve Belçika yaylalarındaki aşlös karışımı topraklarla, yapay yollarla zenginleştirilen Kempen podsollarında hayvan yetiştirilir. İç Flander’in kum-lös karışımı topraklarında karışık çiftçilik yapılir. Mechelen-Louvain-Brüksel üçgeninde sebze, Hesbaye ve Herve alanlarında meyve ve Gent çevresinde çiçek yetiştirilir. Son 10 yıl içinde çiftliklerin büyüklüklerinde belirgin bir artış vardır. Ekilebilir alanların (1.38 milyon hektar) % 50’si otlaklara, % 25’i tahıl ürünlerine, % 9’u endüstri bitkilerine, % 11’i yumru bitkileri, % 3’ü sebzelere ve % 2’si çeşitli ürünlere ayrılmıştır.

Başlıca ürünler: Buğday, arpa, yulaf, patates, şeker pancarı, çavdar. Yetiştirilen başlıca hayvanlar, sığır, domuz ve koyundur. Kempen ve Batı Flander’de kümes hayvancılığı önemlidir Ormancılık (özellikle Ardenler’de), ekonomik açıdan fazla önemli değildir. Toplam yüzölçümün % 20’sini (61 bin hektar) kaplayan ormanlardan, yılda 2.9 milyon m3 kereste elde edilir. Zeebrungge, Oslend ve Newport dolaylarında yoğunlaşan balıkçılıktan, yılda 35 bin ton ürün elde edilir.

Endüstri. Bütün ülke boyunca yayılan metal endüstrisinin temeli Mons-Charleroi-Liege’nin oluşturduğu Valon endüstrisi eksenine dayanır. Önemli kolları çelik endüstrisi (Valon, Gent), demir dışı metaller (Kempen), elektronik endüstrisi (kentler, Kempen), taşıma araçları, otomobil montajı, demiryolu vagonları, gemi yapımı, uçak yapımı ve makinedir (Valonya, Leper, Zedelgem). Dokuma endüstrisi çok eskiden bu yana Flander’dedir. Gent-Brüksel-Coartrai üçgeni dokuma, Vervier yün endüstrisinin merkezidir. Giyim endüstrisi çok yaygındır. Çok gelişmiş olan kimya endüstrisi (Kempen’de ve kentlerde), plastik, lastik, sentetik madde, petrokimya ve ecza ürünlerinde uzmanlaşmıştır. Daha küçük önemli endüstri kolları kâğıt (Genval, Malmedy), deri ve ayakkabı (İzegem), besin maddeleri (Louvain), mobilya tahtası (Mechelen, Courtrai) ve elmas kesme endüstrisidir (Anvers). I960′ larda hükümetin özendirici girişimleri sonucu çok sayıda yabancı şirket, ülkede (Philips, ITT, Bayer, BASF) yatırım yaptı. Yabancı şirketlerin rekabetine dayanamayan çok sayıda uluslararası alanda ün yapmış Belçika şirketi (Solvay, Cockerill, Metallurgie, Hoboken-Overpelt, Bekaert, Acec, Artois ve Glaverbel) ancak devlet desteğiyle ayakta durabilmektedir.

Doğal Kaynaklar. Belçika, enerji gereksinimi açısından petrol ve doğal gaza büyük ölçüde bağımlıdır. Bu bağımlılıktan kurtulmak ve bağımsız olabilmek için nükleer enerjiye (Mol, Doel ve Tihange’de güç istasyonları) ve kömür işleyişinde yeni tekniklere önem verilir.Kempen (Campine) ocaklarından elde edilen ortalama 6 milyon ton kömür, yaklaşık yıllık ülke üretiminin toplamını oluşturur. Belçika’da başka enerji kaynaklan yoktur. Valon’ da doğal gaz araştırmalarından henüz sonuç alınamamıştır. Ancak, çok sayıda mineral yatakları vardır. Taşocakları, Glaverbel ve Val-St. Lambart’taki dünyaca ünlü cam işleri için hammadde hazırlar. Hesbaye ve Hainaut’da tebeşir, çimento endüstrisinin temelini oluşturur ve Anvers Kempen’de kil yatakları, Boom’da tuğla endüstrisi için hammadde sağlar. Yapı işlerinde kullanılan kayağantaş, mermer ve maltataşı, Belçika platolarında işlenir.

belçika

Kaynak: pixabay.com

Tarihi

Belçika adı, eski Kelt yerlileri olan Belgae’lerden gelir. Roma İmparatoru Sezar, M. Ö. 57 yılından başlayarak, yedi savaşta bunların ülkesini zaptetmişti. Bu istilâ sonunda Lâtin dili, Roma hukuku ve daha sonra da Hıristiyanlık Belçika’ya yerleşti. V. yüzyılda bir Germen kavmi olan Franklar Ren nehri boyunca ilerleyerek Belçika’nın ovalık kesimlerine yerleştiler. Bu, Belçikalıların bölünmesine yol açtı. Roma medeniyetini benimsiyen Güney Belçikalılar Wallonlar’ı, Franklar’dan gelen ova halkı ise Flâmanlar’ı meydana getirdi. Bunların yaşadığı yere de Flândra (Flandre) dendi.

Advertisement

• Ortaçağ’da Belçika:

IX. yüzyılda, Büyük Karl’ın ölümünden sonra, Frank İmparatorluğu çöktü, derebeylik hüküm sürmeye başladı, Belçika birçok prensliğe ayrıldı. Ortaçağ’da prensliklerin içinde «commune» (komün.) denen serbest şehirler doğdu. Bunlar zamanla gelişti, kuvvetlendi. XIV. yüzyılda Belçika ile Holânda, Bourgogne hanedanına bağlandılar.

XV. yüzyılda Bourgogne hanedanından Marie’nin Arşidük Max ile evlenmesi üzerine Belçika tahtı Avusturya hanedanına geçti. İ519’da Max’ın torunu V. Kari İspanya Kiralı ve Mukaddes Roma İmparatoru olunca memleketin idaresi İspanya’ya geçti.

• Savaşlar, Antlaşmalar:

Bu arada Hollanda Protestanlığı kabul etmiş, Belçika Katolik olarak kalmıştı. Bu yüzden Holândalı-lar’la çeşitli savaşlar oldu, sonunda Hollanda 1648’de bağımsızlığını kazandı. Belçika bu yüzden yıllarca bîr savaş alanı oldu. En sonunda 1713’teki Utrecht Antlaşması ile Belçika yeniden Avusturya’nın hâkimiyeti altına girdi. 1795’te memleketi tekrar Fransızlar aldılar. Napolyon’un 1815’te Brüksel yakınlarındaki Waterloo’da yenilmesine kadar bu ülkelerde kesin bir barış kurulamadı.

Napolyon’un yenilmesinden sonra toplanan Viyana Kongresi Belçika ile Hollanda’yı birleştirdi. Bu hal 1830’a kadar sürdü. O yıl Belçikalılar Hollanda’dan ayrılarak yeniden bağımsızlıklarını ilan ettiler.

• Leopold’lar Devri:

Sax-Cobourg hanedanından Leopold kral seçildi. Çok iyi bir idareci olan I. Leopold ile II. Leopold memleketi hızla kalkındırarak kısa bir zaman içinde örnek bir memleket haline getirdiler., II. Leopold zamanında Kongo alınarak sömürge haline getirildi.

II. Leopold’dan sonra tahta geçen yeğeni I. Albert zamanında çıkan Birinci Dünya Savaşı’nda memleket büyük zarar gördü. Savaştan sonra Alman Doğu Afrika’sının bir kısmı olan Ruanda ve Burundi Belçika idaresine geçti.

İkinci Dünya Savaşı sırasında III. Leopold kral bulunuyordu. Bu hükümdar, müttefiklerine haber vermeden, Almanlara teslim oldu. 400.000 Belçikalı mecburi işlerde çalıştırılmak üzere Almanya’ya götürüldü. Hükümet kralın teslim kararını tanımadı, İngiltere’ye kaçtı. Sürgündeki Belçika Hükümeti olarak çalışmalarına devam etti. Savaştan sonra yurda döndü. Fakat Leopold artık istenmiyordu.

Yerine kardeşi Prens Charles naip olarak başa geçti. 1950 yazında III. Leopold kısa bir müddet için tahta döndü, fakat çıkan kargaşalıklar üzerine oğlu Baudouin lehine tahttan feragat etmek zorunda kaldı. Baudouin 1951 yılında kral olarak taç giydi. Günümüzde 21 Temmuz 2013 tarihinden bugüne Kral Philippe 7. Belçika Kralı ünvanını taşımaktadır.

Belçika dokuz eyalete ayrılmış, her eyalet daha küçük mahallî idare teşkilâtı olan komün (commune) lere bölünmüştür.


Leave A Reply