Belgisiz Sıfatları Konu Anlatımı, Türkçe Dilbilgisinde Kullanımı ve Örnekleri

0
Advertisement

Türkçe dilbilgisinde belgisiz sıfatların önemi ve kullanımı. ‘Bir,’ ‘hiç,’ ‘her,’ gibi sıfatlarla isimleri belirsizleştiren yapıların anlamı ve örnek cümlelerle açıklamaları. Dil bilgisi meraklıları için detaylı bir konu anlatımı.

Türkçe

Belgisiz sıfatlar, bir isme neyin veya kiminle ilgili olduğunu belirtirken belirsizlik yaratan sıfatlardır. Türkçe’de belgisiz sıfatlar genellikle “bir,” “hiç,” “birtakım,” “birkaç,” “birçok,” “her,” “biraz,” “bazı,” “çoğu,” “kimi,” “herhangi,” “filan,” “falanca,” “fazla,” “bütün,” “öteki,” “hep,” “nice” gibi sözcüklerdir.

Belgisiz sıfatlar hakkında daha fazla bilgi vermek için şu konu başlıklarını ele alabiliriz:

Belgisiz Sıfatların Tanımı:

Belgisiz sıfatlar, bir ismi kesin olarak tanımlamazlar; aksine, genel bir ifade yaparlar. Bu sıfatlar, adları tam olarak belirlemeden önce genel bir anlam oluştururlar.

Örnek Cümleler:

  1. Bir adam geldi.
    • Burada, “bir” kelimesi belirli bir adama değil, herhangi bir adama işaret eder.
  2. Her öğrenci sınavdan geçti.
    • “Her” sözcüğü, öğrencilerin tamamını kapsar, ancak belirli bir öğrenciyi işaret etmez.
  3. Birkaç öğrenci dersi kaçırdı.
    • “Birkaç” ifadesi, sayıyı belirtmede kullanılır, ancak hangi öğrencilerin olduğunu belirlemez.

Kullanım Alanları:

  • Sayıyı Belirtme:
    • “Bir,” “hiç,” “birtakım,” “birkaç,” gibi sıfatlar, sayıyı ifade ederken belirsizlik katıp genel bir anlam oluştururlar.
  • Genelleme Yapma:
    • “Her,” “çoğu,” “bazı,” gibi sıfatlar, genelleme yaparak bir kümeyi tanımlar.
  • Belirgin Olmayan Durumları İfade Etme:
    • “Herhangi,” “filan,” “falanca,” gibi sıfatlar, belirgin olmayan bir durumu ifade eder.

Belirli Durumlar ve İstisnalar:

  • Bazı belgisiz sıfatlar, cümlede belirli bir kontekste kullanıldığında belirli bir şeyi ifade edebilir. Örneğin, “öteki” sıfatı bir grup içindeki belirli bir öğeyi gösterir.

Özetleme:

Belgisiz sıfatlar, isimleri belirgin bir şekilde ifade etmeden önce genel bir anlam oluşturan sıfatlardır. Türkçe’de sıklıkla kullanılırlar ve genellikle bir ismi tanımlarken belirsizlik yaratırlar. Bu sıfatlar, sayı, genelleme veya belirgin olmayan durumları ifade etmek için kullanılabilirler.

Advertisement

BELGİSİZ SIFATLARA ÖRNEKLER

  1. “Bir bayram günü bütün aile bizde toplanmıştı.”
  2. “Bazı akşamlar, sular ve manzalar yorgun bir içlilik alır ve Boğaziçi bir havuza dönerdi.”
  3. “Göğün şurasına’ burasına ilişen birkaç bulut, ağırlıklarını atmışlar, soluk gibi hafiflemişler…”
  4. “Dünyada hiçbir şeyden bahsetmeden yazı yazmak muhakkak kötüdür.”
  5. “Talebelerin çoğunu da ne hikmetse hep kızlar teşkil ederdi.”
  6. “Bu adam çok vakit hiç kimsenin düşünmediğini düşünerek…”
  7. “Oturduğu sandalyenin kenarına tespihini asıp öteki elini de masaya dayadığı zaman, okuduğu haberin ne olabileceğini her zaman merak ettim.”
  8. “Kısacası bütün caz gürültü sayılırdı.”
  9. “… ve bütün memleket, bütün dünya O’na tutulan alkış…”
  10. “Nice açlar, daha dikmedikleri ağaçların meyvelerinden…”
  11. “Sofu kadın, böyle isim değiştirmeyi en büyük bir cinayet sayıyordu.”


Leave A Reply