Belucistan diye adlandırılan bölge neredir? Coğrafi özellikleri nelerdir ve Belucistan tarihi hakkında kısa bilgi
Belucistan ya da Bülucistan, Güneybatı Asya’da bölge. Umman Denizi’nin kuzeyinde; doğuda İran, batıda Pakistan, kuzeyde Afganistan’ın bir bölümünü içerir. İran Bülucistanı, Sistan ve Bülucistan Yönetim Birimi’ni içerir (yüzölçümü 182. 000 km2, merkezi Zahedan). Bölgenin Pakistan’da kalan bölümü, aynı adı, taşıyan yönetim birimini oluşturur (yüzölçümü 347.190 km2, merkezi Keta). Keta, 285.000’i aşkın nüfusuyla bölgenin en büyük kentidir.
Belucistan’ın büyük bölümü, yılda 250 mm’den az yağış alan geniş kum çölleri ve engebeli, dağlık alanlarla kaplıdır. Bölgedeki Süleyman ve Kirtar sıradağları, Haydarabat ve Lahor’dan Keta’ya giden yol üzerindeki en önemli geçit olan Bolan Geçidi’nde birleşirler. Bölgenin en yüksek noktası olan Süleyman Dağları’nda 3.144 metreye ulaşır. Kuzeydoğudaki Hamun-i Lora, Hamun-i Maşkel bölgenin en büyük gölleridir. Bu göller, Pişin Lora ve Maskel ırmaklarıyla beslenir. Güneydeki Hingol, Daşt ve Purali ırmakları Umman Denizi’ne dökülür. İklim, kuzeyde yüksek yörelerde kutup iklimine yakın soğuklukta, güneyde yarıtropikal sıcaklıktadır. Güneyde Makran Bölgesi dünyanın en sıcak yerlerinden biridir.
Halkın büyük çoğunluğunun Beluç boyları oluşturur. Bu boylar, bölgenin yerlileri Dravidlerle, tarihte çeşitli zamanlarda bölgeyi işgal eden Arap, İran ve İskit boylarının karışımıdır.
Belucistan Tarihi
Bölgede M.Ö 3000’lerde zengin bir kültürün oluştuğu, arkeoloji kazıları sonucu saptanmıştır. Bu kültür, doğuda zengin İndüs Vadisi yöresi ve batıda İran arasında gelişen ticaretten etkilenmişti. M.Ö 4. yüzyılın sonlarına doğru Büyük İskender’in Baktria Krallığı’na kattığı bölge, M.S 7.-10. yüzyıllarda İran’ı ele geçiren Araplar tarafından yönetildi. 1596-1638 arasındaki Moğol akını dışında, 1800’e kadar İran egemenliği altında kaldı. Afgan Şahı Nasır Şah (1739-1795) döneminde Sind’in bazı bölümleri ele geçirildi. 1795’ten sonra, İran, bölgenin batısını aldı. 1876’da Büyük Britanya korumasına giren Belücistan, 1887’de, tümüyle İngiliz-Hindistan İmparatorluğu topraklarına katıldı. Kapladığı bölgedeki ülkelerin bağımsızlıklarını kazanmalarıyla ülkeler arasında paylaşıldı.
