Benito Pérez Galdós kimdir? Cervantes’ten sonraki en büyük İspanyol yazar olan Benito Pérez Galdós hayatı, edebi kişiliği, günümüze etkileri ve eserleri.
Benito Pérez Galdós (d. 10 Mayıs 1843, Las Palmas, Kanarya Adaları – ö. 4 Ocak 1920, Madrid, İspanya), bazı eleştirmenlere göre Cervantes‘ten sonraki en büyük İspanyol romancı. Yapıtlarında, geniş yetki sahibi olan ruhban sınıfının ikiyüzlülüğünü ve İspanyol entelektüel yaşamının bastırılmasını kınamıştır.
Orta sınıf bir ailenin çocuğu olan Perez Galdos 1862’de başladığı hukuk öğrenimini yarıda bırakarak gazeteciliğe başladı ve yazarak geçimini sağladı. Öteki ilk dönem yapıtları gibi ilk romanı La fontana de oro da (1870; Altın Çeşme) gazete yazılarında belirgin olan siyasal eğilimlerini yansıtıyordu. Sonradan üzerinde çalışmaya başladığı, özgün tarihsel romanlardan oluşan 46 ciltlik Episodios nacionales (1873-1912; Ulusal Öyküler) Trafalgar Deniz Savaşı’ndan (1805) başlayarak İspanya’daki Bourbon restorasyonuna (1874) değin süren dönemde İspanya’yı anlatır. Bu çalışma günlüklerin, eski gazete makalelerinin ve görgü tanıklarının yorumlarının titiz bir şekilde taranmasıyla oluşturulmuştur. Galdos tarih bilgisiyle düş gücünü özgün biçimde kaynaştırdığı bu yapıtın ilk iki dizisini 10’ar roman halinde yayımladı.
Konusunu çağdaş yaşamdan alan Doha Perfecta (1876) ile onu izleyen benzer romanlarında da, ilk yapıtla-nnda olduğu gibi siyasal eğilimlerini yansıtmayı sürdürdü ve güçlü tezler ileri sürdü; buna karşılık İspanyol toplumunu derin bir kavrayış ve sevgiyle ele aldı. Galdos’un doğalcı bir üslupla kaleme aldığı Lo prohibido (1884-1885; Yasak), dört ciltlik başyapıtı Fortunata y Jacinta (1886-87) ve başka birçok yapıtında o dönemde Avrupa’da yaygın olan edebi akım ve üslupların etkisi görülebilir.
Galdos’un sonraki romanlarından Nazarin (895) Hz. İsa’yı andıran bir kahramanı konu alır. Misericordia’nın (1897; Merhamet) başkişisi ise Galdos’un dinsel hümanizmini yansıtır. Galdos’un tiyatro yapıtlarının bazıları büyük ilgi gördüyse de, bu yapıtların başarısı sanat değerlerinden çok, dile getirdikleri siyasal görüşlerden kaynaklanıyordu. Galdos 1898’de Episodios nacionales’in üçüncü, daha sonra dördüncü ve beşinci dizilerine başladı. Dizinin 46.cildi 1912’de yayımlandı.
Günümüze Etkileri ve Edebi Kişiliği
Benito Pérez Galdós, İspanyol edebiyatının en önemli yazarlarından biridir ve Realizm akımının önde gelen isimlerinden biridir. 19. yüzyıl İspanya’sının sosyal, politik ve kültürel dokusunu yansıtan romanları ile tanınır.
Galdós’un edebi özellikleri arasında, gerçekçi ve doğal dil kullanımı, karakterlerinin güçlü tasviri, sosyal eleştiri, psikolojik derinlik ve ayrıntıların önemi vardır. Galdós, anlatısında sade ve açık bir dil kullanır ve genellikle günlük konuşma dilini tercih eder. Romanlarında karmaşık kişilikler ve çatışmalar yaratırken, İspanyol toplumunun farklı kesimlerini ve sınıflarını gösterir. Eserlerinde gerçekçi ve somut ayrıntılar kullanarak okuyucularına İspanya’nın yaşam biçimini, adetlerini ve kültürünü yansıtır.
Galdós’un eserlerindeki en önemli tema, İspanyol toplumunun yaşadığı sosyal, politik ve kültürel sorunlardır. Romanlarında, İspanyol İç Savaşı, din, modernleşme, kadın hakları, yoksulluk ve ahlaki değerler gibi konuları ele alır. Ayrıca, İspanyol toplumunun tarihindeki önemli dönüm noktalarını ve İspanya’nın geleneksel kültürünün değişimini yansıtır.
Galdós, ayrıca İspanyol edebiyatında popüler olan ve “Episodios Nacionales” olarak bilinen bir dizi tarih romanı yazmıştır. Bu romanlarda İspanya’nın tarihi olayları ve kahramanlarına yer verir.
Galdós’un gerçekçi edebiyat anlayışı, modern İspanyol edebiyatının şekillenmesinde büyük etkiye sahiptir. Onun gerçekçi ve sosyal eleştirel anlatısı, İspanyol toplumunda büyük bir değişim döneminde yarattığı etkiyle, günümüzde bile İspanyol edebiyatı üzerinde derin bir etkiye sahiptir.
Başlıca Eserleri
Benito Pérez Galdós, yaklaşık 100 roman ve oyun yazmıştır. Bu eserler arasında en ünlüleri şunlardır:
- La Fontana de Oro (1870)
- El Audaz (1871)
- Doña Perfecta (1876)
- Gloria (1877)
- Marianela (1878)
- La Familia de León Roch (1878)
- Fortunata y Jacinta (1886-1887)
- Tormento (1884)
- La Desheredada (1884)
- Misericordia (1897)
- Angel Guerra (1891-1892)
- Nazarín (1895)
- Halma (1895)
- La Regenta (1884-1885)
- Trafalgar (1873)
- Episodios Nacionales (1872-1912)
Ayrıca, Galdós’un “Teatro Contemporáneo” adı altında birçok tiyatro eseri de bulunmaktadır. Bu eserler arasında en ünlüleri “Electra”, “Los Condenados”, “Realidad”, “Ángela” ve “Voluntad”dir.
