Benlik, Benlikçilik ve Benmerkezcilik Nedir?

0
Advertisement

Benlik, benlikçilik ve benmerkezcilik hakkında kısa bilgi.

ego

Benlik : Bireyin öz varlığı, kişiliği ve çevresince nasıl tanındığı konularında vardığı bilince benlik denir. İnsanın kendisini ve çevresini algılayış biçimini genel tutum ve davranışlarını büyük ölçüde etkileyen benlik, kişilikten değişik bir kavramdır. İnsanın kişiliğine ilişkin kanıları ve kendi görüş biçimidir ve kişiliğin özel yanını oluşturur. Üzerinde bedensel özelliklerin etkisi varsa da benlik önce ruhsal daha sonra fiziksel bir kavramdır. Yeni doğan çocuğun benliği çevresiyle ilişkileri sonucu oluşur. Dış gerçeklerle ilişkili bulunan ruhsal yapının farklılaşması benliğinin gelişimini sağlar. Her etkinliği bilinçli olan benlik, gerçekler ilkesini simgeler. Bireyin kişiliğini savunarak, organizmanın hoş görülmeyen gereksinmelerini zararsız duruma getirmek, ilkel-benlikle üst benliğin anlaşmazlıklarını çözerek onları uzmanlaştırmak gibi görevleriyle, kişiliğin dengel ve birleştirici etkinliğini sağlar. Benliğin içgüdüsel istekleri kabul etme, reddetme ya da değiştirme yöntem ve biçimi, içinde bulunan çevrenin eğitimi ve yetiştirmesine bağlıdır.

Benlikçilik : İnsanın nesneleri ve olayları kişisel çıkarları aracılığıyla değerlendirmesi. Bir nesneye ilişkin düşünceler onlara sahip olan birey için taşıdıkları değer açısından ele alındıklarında benlikçilikten söz edilebilir. Benlikçilik kendi benliğinin gelişmesini tüm eylemlerinin ilkesi yapan kişinin niteliğidir. Benlikçi ben için hazzın artırılması, her türlü huzursuzluk ve acının yok olmasını ister. Günümüzde benlikçiliği, düşüncelerle bağlantılı duygu ya da duygularının nicelik ve niteliğine başvurmadan tanımlamak için çaba harcayan düşünürler de vardır.

Felsefede benlikçilik, duygu ve düşünceleri kendi üstünde yoğunlaştırmak anlamını taşır. Buna kendine verilen yeğin önem duygusu da eklenince benlikçilik, bencilik (egotism) diye adlandırılır.

Benmerkezcilik : Başkalarının gereksinme ve çıkarlarına karşı duygusuz kalıp yalnızca kendi benliğine indirgeme eğilimi. Bu eğilimin ağır bastığı kişiler, her konuyu kendilerine indirgeyip öznelleştirdikleri için nesnel değerlendirme yapamazlar. Evrenin odağı olarak her zaman kendilerini görürler. Ancak bu eğilim kendiliğinden ve kasıtsız gelişen bir eğilimdir. 4-6 yaş dönemi çocuğun henüz kendisiyle kendi dışında olanları ayırt edemediği dönem olduğundan, bu yaşlardaki çocuklarda doğal sayılan bu eğilim yetişkinlerde ruhsal bozukluk belirtisi olarak kabul edilir.

Advertisement

Leave A Reply