İstanbul’da yer alan ve Osmanlı padişahları tarafından yaptığtılmış olan bentler hakkında bilgi.
Bentler Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’un su gereksinimini karşılamak için çeşitli dereler üzerine yaptırılan baraj yapılarına verilen isimdir. Yüzyıllar boyunca İstanbul’a su sağlayan tarihsel bentlerin büyük çoğunluğu Belgrat Ormanı içinde bulunur. Bu kuruluşlarda en eskisi Topuzlu Bent, Karanlık Bent, Sultan II. Osman Bendi olarak da anılan yapıdır. 1619’da yaptırılan bent, yaklaşık 63 bin m3 su alır. 4.562.000 m2‘lik havzası vardır. Bent duvarının yüksekliği 9.91 m, boyu 16.55 m’dir. Günümüze gelebilen İstanbul bentleri arasında tarih açısından ikinci sırayı Büyük Bent Sultan III. Ahmet Bendi alır. III. Ahmet döneminde bugün ortadan kalkmış olan yazıtına göre 1724’te yapılmış, 1748’de onarılmıştır. Bent 782.680 m3 su toplar. 2.930.000 m2‘lik su havzası vardır. Yüksekliği 9.41 m, boyu 65.5 m’dir.
Özellikle yeni gelişen semtlerin gereksinimini karşılamak üzere I. Mahmut Belgrat Ormanları’nda bir bent daha yaptırdı. Sultan I. Mahmut Bendi adıyla tanınan, 1731’de bitirilen bu bent, 1749’da elden geçirilerek bugünkü biçimini aldı. Bendin 156.700 m3 su birikimi ve 920 bin m2‘lik su toplama havzası vardır. Duvar yüksekliği 13.84 m, boyu 66.30 m’dir. Ayvat Deresi üzerinde 1754’te yapılan Ayvad Bendi Sultan III. Mustafa Bendinin ise, su havzası 2 milyon m2, su alma hacmi 156.000 m3‘tür. Bend duvarının yüksekliği 12.57 m, boyu ise 55.20 m’dir.
III. Selim döneminde Taksim sularına kendi türünün en güzel örneklerinden biri sayılan Valide Bendi/Mihrişah Valide Sultan Bendi yapıldı. Belgrat Ormanlan’nda ki bentlerin en göz alıcısı olan bu yapı 1796’da tamamlandı. 240 bin m3 su alma hacmi 1.825.000 m2‘lik su havzası vardır. Bendin duvar yüksekliği 11.50 m, boyu 70.30 m’dir. II. Mahmut döneminde Kirazlı Bent yapıldı (1833). Bendin su alma hacmi 75 bin m3, su havzası 2.841.000 m2‘dir. Duvar yüksekliği 11.6 m, boyu 45.45 m’dir.
II. Mahmut döneminde Yeni Bent/Sultan II. Mahmut Bendi, 1839’da tamamlandı. Su alma hacmi 343.325 m3, su havzası 850 bin m2‘dir. Duvar yüksekliği 15.80 m, boyu 95 m’dir. Anadolu yakasındaki Çavuşbaşı Deresi üzerinde kurulan tarihsel bir su kuruluşu da Elmalı Bendi’dir. 1890’da yapılan bendin arkasına 1955’te ikinci bir bent yapılarak su toplama gücü büyük ölçüde artırıldı.
