Bilgi Edinme Hakkı Nedir? Kapsamı ve Özellikleri, Tekzip Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Bilgi Edinme Hakkı Nedir? Bilgi edinme hakkının özellikleri ve kapsamı nedir? Tekzip hakkı nedir, Bilgi Edinme Hakkı hakkında kısaca bilgi.

BİLGİ EDİNME HAKKI

Bilgi edinme hakkı, insanların doğal bir hak olarak bilgiye erişebilme yetkisini ifade eder. Bilgi edinme hakkı, insanların özgürlükleri arasında yer alır ve insanların karar verme yetkilerini kullanmalarını ve kendilerini tanıtmak için gerekli bilgiye erişebilmelerini sağlar.

Bilgi edinme hakkı, çeşitli hukuki yasalar tarafından korunur. Örneğin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 10. maddesi, insanların özgürlükleri arasında yer alan “bilgiye erişme özgürlüğü” nü tanımlar. Aynı zamanda, birçok ülkenin anayasaları ve diğer hukuk normları da bilgi edinme hakkını korur.

Bilgi edinme hakkının kullanımı, genellikle siyasi ve ekonomik etkileri olan bilgilerin kamuya açık olarak sunulmasını gerektirir. Bu bilgiler arasında devletin yürüttüğü işler, hükümetin mali durumu, özel sektörün faaliyetleri gibi bilgiler yer alır. Bu hak sayesinde halkın, yapılan işlemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını öğrenerek, hukukun üstünlüğünü sağlamak için gerekli önlemleri alması mümkündür.

Toplum biçiminde yaşayan ve çevresiyle ilişkileri giderek yoğunlaşan insanın, kendisi ve çevresi ile ilgili doğru bilgi edinmesi gerekir. Edindiği bilgilerin doğruluğu ya da yanlışlığının o insanın yaşamını da doğrudan etkileyeceği düşünülürse, haber üreten ve yayan kitle iletişim araçlarına çok büyük sorumluluk düştüğü açıkça ortaya çıkar.

Advertisement

Bu durumda kitle iletişim araçları yoluyla bilgi yayarken;

  • • Bilgi kesinlik kazanmadan ve doğru kaynaklardan edinilmeden verilmemelidir.
  • • Abartıdan kaçınılmalıdır.
  • • Kişilerin özel yaşamları ile ilgili bilgiler yasal olmayan biçimde verilmemeli, kişilerin onurlarının kırılmasının önüne geçilmelidir.
  • • Bilgilerin veriliş biçimi kargaşa, korku, gereksiz sevinç yaratacak biçimde olmamalıdır.
  • • İzin alınmasının gerektiği durumlarda bu kurala uyulmalıdır.

Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Madde: 20

Kimsenin konutuna dokunulamaz. Çeşitli nedenlerle yasayla yetkili kılınmış kurumların yazıtı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Madde: 21

Hiçbir çocuğun özel yaşamına, ailesine, konutuna ya da iletişimine, keyfi ya da haksız olarak müdahale edilemez. Hiçbir çocuğun onuruna ve itibarına saldırılamaz. Çocuğun, her tür müdahale ve saldırılara karşı yasal korunma hakkı vardır. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, Madde: 16

Tekzip (Düzeltme) Hakkı

Tekzip, bir kişinin yaptığı bir iddianın, açıklamanın veya yargının yanlışlığını ya da geçersizliğini ispat etmek için yapılan bir savunmadır. Tekzip, genellikle bir konuda iddia edilen gerçeklerin ya da delillerin yanlış olduğunu veya geçersiz olduğunu ispat etmek için kullanılır.

Tekzip, genellikle bir hukuk davası sırasında kullanılır. Örneğin, bir kişi suçlu olarak yargılandığında, savunması sırasında karşı tarafın iddialarının yanlış olduğunu veya geçersiz olduğunu ispat etmeye çalışabilir. Tekzip, ayrıca bir yayın, bir açıklama veya bir yargıda yanlış bilgi verilmişse, doğruluğu konusunda bir itirazda bulunulabilir.

Advertisement

Tekzip ayrıca sadece hukuki alanda kullanılmaz, herhangi bir konuda yanlış bilgi veren bir kişiye karşı yapılabilir, örneğin bir yayın organı veya bir sosyal medya kullanıcısı yanlış bilgi verirse, gerçekleri doğrulayan bir kişi tarafından tekzip edilmiş olur.

Basın ve yayın organlarında kendisi, ailesi yada işi ile ilgili yanlış haberlere karşı kişilerin haberin
düzeltilmesini isteme hakkı vardır.

Bu da düşüncenin özgürce açıklanması hakkı kapsamında bir haktır.

BASIN, ULUSUN ORTAK SESİDİR.
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK


Leave A Reply