Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır? Bilimsel araştırma basamakları nelerdir, özellikleri nedir, açıklaması hakkında bilgi.
Bilim ve Bilimsel Araştırma Nedir?
Bilim: Belli konuda düzenlenmiş bilgiler topluluğudur. Bilgiler, araştırma ile ortaya çıkar.
Araştırma:
Bilinmeyenleri ortaya çıkarmak, bilinenleri geliştirmek, herhangi bir konuyu aydınlatmak, bir soruna çözüm getirmek, belirli kavramlara ya da yasalara ulaşılabilmek amacıyla yapılan bilimsel bir çalışmak olarak tanımlanabilir. Bu durumda bir araştırma için gerekli koşul, bilimsel yöntemlere göre planlanıp yürütülmesi ve sonuçlanmasıdır. İnsanlar farkında olmadan zaman zaman bir bilim adamı davranışında bulunabilirler. Bu pek çok kişiye sürpriz olabilir; ancak eğer bir gökkuşağını incelemiş ya da bir ateşi gözlemişseniz; o zaman bilim adamının konumundasınız demektir: Yani çevreyi gözlüyor, analiz edip sorguluyorsunuzdur.
Bilim adamları çevrelerini gözlerler. Ancak bundan da öte bazı sorgulamalarda bulunur. Bilim, bilmek demektir. Bilim sadece gözlemek değildir. Bilim adamı gördüklerini sorgular, merak eder arar araştırır. Soruların yanıtlarını bulmaya çalışır. Bilimde başka araştırıcılarla da doğrulanabilir özellikleri olan düzenlenmiş bilgiler bulur. Bilim adamları doğada temel olan gerçekleri arar. Bir gerçek örneğin, güneşin yeryüzü için ısı ve ışık kaynağı olduğudur. Ancak bilim adamları gerçekleri aramaktan da öteye giderler. Gerçekleri kullanarak evrenin daha bilinmeyenlerini çözmeye çalışırlar. Bunu yaparken pek çok gerçeği bir düzen içinde birbiriyle bağlarlar. Gerçekleri öğrendikten sonra bilim adamları dünyada gözledikleri için açıklamada bulunur, hipotez kurarlar. Açıklamalarını test etmek için deneyler yapabilirler.
Gerçeklerin, gözlemlerin ve deneylerin çalışılmasından sonra bilim adamları, hipotezlerini geliştirirler.
Hipotez:
Doğadaki olayların mantıksal bir açıklamasıdır. Bir kez önerildi mi, tekrar tekrar test edilmelidir, eğer test sonuçları uyumsuz ise, hipotez değiştirilmeli ya da reddedilmelidir. Eğer bilimsel bir hipotez çok kez test edilip aynı sonuçlar elde edildiyse, artık teori, yasa olur. Ancak teoriler bile gelecek gözlem ve deneylerin sonucuna göre değiştirilebilir. Bu bilimin temelidir. Daima sormak ve yeni bilimsel açıklamalar düşünmek gerekir.
BİLİMSEL ARAŞTIRMANIN BASAMAKLARI
1. İlgi ve yeteneğe göre konuyu belirlemek
Her insanın ilgi alanı ve yetenek özelikleri birbirinden farklıdır. Bilimsel çalışmalar yapılırken insanlar ilgi duydukları alanlardan konu seçiminde bulunurlarsa daha istekli çalışmalar yaparlar. Yeteneklerine uygun konular seçerlerse hem kendilerini hem de tüm insanları heyecanlandıracak ve etkileyecek daha başarılı sonuçlar ortaya çıkarırlar.
2. Seçtiğimiz konu ile ilgili varsayımlarda (hipotez) bulunmak
İkinci basamakta seçilen konu ile ilgili varsayımlarda(hipotezlerde) bulunulur.
Varsayım (Hipotez): Üzerinde henüz bilimsel çalışmalar yapılarak doğruluğu kanıtlanmamış ama bilimsel çalışmalar yapıldığında doğru çıkacağı umulan düşüncelere varsayım (hipotez) denir.
3. Konuyla ilgili kaynak taraması yapmak ve bilgi(veri) toplamak
Sözlü Kaynaklar: İnsanlar
Yazılı Kaynaklar: Kitap, dergi, gazete, internet çıktısı vb.
Görsel Kaynaklar: Televizyon programları, görüntü, resim ve fotoğraflar.
Üçüncü basamakta öncelikle seçilen konularla ilgili kaynak taraması yapılır. Kitaplar, dergiler, gazeteler, ansiklopediler, internet ve hatta insanlar kaynak olarak kullanılabilir. En çok bilgi kitaplarda; en çok kitaplar ise kütüphanelerde bulunur. Kütüphanelerdeki kitaplar, bulması ve kullanımı kolay olsun diye “Katalog Sistemi”ne göre gruplandırılmıştır.
4. Kaynaklardan topladığımız bilgileri incelemek gruplandırmak ve bunları varsayımlarla karşılaştırma
Topladığımız verileri içeriğine göre sınıflandırırız. Kaynaklardan elde ettiğimiz verileri daha önce ileri sürdüğümüz varsayımlarımızla karşılaştırırız. Bu varsayımların olgulara dönüşüp dönüşmediğini inceleriz. Olguya dönüşmeyen varsayımlarımızı yanlış olduğunu anlayarak değiştiririz.
5. Metin oluşturmak
Son aşamada edindiğimiz ve doğruluğunu yaptığımız çalışmalarla kanıtlamış olduğumuz bilgileri metinlere dönüştürürüz. Yazdığımız metinler kısa olursa buna makale, uzun olursa kitap denir.Ortaya çıkan eser ister makale olsun isterse kitap her türlü durumda yazılarımızı yazarken kullandığımız bilgileri kimden, hangi kaynaktan edindiğimizi cilt ve sayfa numaraları ile birlikte muhakkak sayfalarımızın altında dipnot olarak göstermeliyiz.
Dipnot: Metni yazarken alıntı yaptığımız kısımları (cümle ya da paragrafları) nereden ve kimden aldığımızı gösteren notlardır.
Kaynakça: Yararlandığımız kaynakların adını belirtmektir.
