İstanbul ve Çanakkale boğazlarının coğrafi özellikleri nelerdir? Çanakkale ve İstanbul Boğazı’nın uzunlukları ve hakkında genel bilgiler.
Boğazlar, İstanbul ve Çanakkale boğazlarının ikisine birden verilen isimdir. Her iki boğaz da kuzeydoğu güneybatı doğrultusundadır ve birçok özellikleriyle birbirlerine benzerler.
Kaynak: pixabay.com
İstanbul Boğazı :
Karadeniz’le Marmara’yı birleştirir. Boyutları bakımından Çanakkale Boğazı’nın yarısı kadardır. Boğaz ortasından geçen bir hat boyunca uzunluğu 29,9 km. dir. Kıyılardaki girinti ve çıkıntılar hesaba katılacak olursa bu uzunluk daha da artar. Genişlik yer yer azalıp çoğalır. Kuzey uçda genişlik fazladır. En dar yer Rumelihisarı ile Anadoluhisarı arasındadır (698 metre). Bu noktadan sonra boğaz güneye doğru yeniden genişler. 50 metreden derin bir oluk boğazı baştan başa kateder. Bunun içinde yer yer göbek şekilli çukurlar vardır. Bunların en derini Bebek Camisi ile Kandilli arasında bulunur (120 metre). İkinci derin nokta Arnavutköy – Vaniköy arasındadır (106 metre).
Karadeniz’in fazla suları Boğaz yüzeyinde Marmara’ya doğru akar. Bu akıntı Kanlıca’dan sonra hızlanır. Rumelihisarı’nda Şeytan Akıntısını meydana getirir. Akıntıburnu yakınından geçer. Sonra Vanikoy’ün önünde Maskara Akıntısı’nı teşkil eder. Akıntı Beylerbeyi – Üsküdar arasında Anadolu yakasına daha yakın bulunur. Kızkulesi açıklarından Sarayburnu’na atlar, oradan genişleyerek Marmara’ya girer. Bu akıntıya karşı gelen burunlar önünde ters akıntılar olur.
Boğaz’da sürekli güney rüzgarları estiği zaman yüzey suları tamamıyla güneyden, kuzeye akar. Buna gemiciler “orkoz” adını verirler. Ayrıca, Boğaz’ın derinlerinde Marmara’dan Karadeniz’e doğru akan bir dip akıntısı vardır.
Kaynak: pixabay.com
Çanakkale Boğazı :
Marmara ile Ege Denizi’ni birleştirir. Boyutları bakımından İstanbul Boğazı’nın iki misli kadardır. Uzunluğu 62 km. yi bulur. Kuzey ağzında genişlik 3.200 metre, güney ağzında ise 3.600 metredir. En dar yeri Çanakkale şehriyle karşısındaki Kilitbahir arasındadır (1250 metre). Derinlik bakımından İstanbul Boğazı’ndan pek farklı değildir. 60 metrelik bir oluk boğazı baştan başa keser. En fazla derinlik Çanakkale – Kilitbahir hattının biraz kuzeyinde bulunur (106 metre). Nara Burnu önünde de 102 metrelik bir derinlik vardır.
Çanakkale Boğazı’nda da İstanbul Boğazı’nda olduğu gibi bir çift akıntı vardır. Yüzey suları kuzeyden güneye, derinlik suları ise güneyden kuzeye akar.
