Bolu ili nerededir? Bolu ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, yüzölçümü, ilçeleri ile şehrin diğer özellikleri ile ilgili bilgi.
- Yüzölçümü: 10.575 km2.
- İlçeleri: Merkez, Akçakoca, Cumaova, Çilimli, Dörtdivan, Düzce, Gerede, Gölyaka, Göynük, Kıbrısçık, Mengen, Mudurnu, Seben, Yeniçağa, Yığılca.
Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz Bölümü’nde il ve aynı ilin merkezi kent. Batıdan Sakarya ve Bilecik, doğudan Karabük ve Çankırı, kuzeyden Zonguldak illeri ve Karadeniz ile çevrilidir.
Yüzey Şekilleri
Başlıca yer şekillerini, genelde doğu-batı ekseninde Batı Karadeniz Dağlarının batı uzantılarıyla bu dağlar arasında aynı doğrultudaki çukur havzalar oluşturur. İlin güneyinde 2.000 m’yi aşan doruklarıyla volkanik yapıdaki Köroğlu Dağları uzanır. En yüksek noktası, Aladağlar üzerindeki Köroğlu Tepesi’dir (2.499 m). Sakarya Irmağı’nın kollan tarafından yer yer yarılmış olan bu kütlenin kuzeyinde, Bolu Ilgaz Dağları’nın batı uzantıları Seban Dağları (1.882 m) ve Abant Dağları yer alır. İlin kuzeyinde Zonguldak il sınırında Kızıl Tepe (1.441 m), Çile Doruğu (1.980 m), doğusunda Çankırı il sınırında Kütüklü Dağı (1.875 m) ve Benli Dağ; batısında Sakarya ile sınınnda Dikmen Tepe (1.536 m) öteki yüksek noktalarıdır. Köroğlu ve Bolu Ilgaz Dağlan arasında birbirlerinden eşiklerle ayrılan ovalar vardır. Bu ovaların başlıcaları; ortasında Bolu Kenti’nin yer aldığı, ortalama 725 m yükseltide, Büyüksu’nun suladığı Bolu Ovası, bunun doğusunda Yeniçağen Ovası, ortalama 1.300 m yükseltide Gerede Ovası ve daha batıda Melen Çayı’nın suladığı ve Batı Karadeniz Bölgesi’nin en büyük ovası olan 160 m yükseltide Düzce Ovası’ dır. İlin Karadeniz yüzünde toprak, sekiler biçimini alarak alçalır ve dar kıyı şeridine ulaşır. 420 km2’lik alanı olan Düzce Ovası’nın toprak yapısı alüvyonludur.
Bolu’da il sınırları içinde, dağlık kesimden doğan ve Batı Karadeniz Bölgesi’nin en önemli ırmaklarından Sakarya ile Yenice (Filyos) Çayı’nı besleyen küçük sular vardır. Bunların en önemlisi Bolu Ovası’m boydan boya kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda kesen Büyüksu’dur. Abant Dağları’ndan kaynaklanan ırmak, Abant Gölü’nün ayağıyla Bolu Ovası’na iner. Kent yakınında, Dadıç’ın güneyinde, Ardıç Dağı’ndan inen Mudurnu Suyu ile birleşerek Büyüksu adını alır. Bolu Ovası’ndan geçer, önce kuzeydoğuya sonra kuzeye yönelerek Devrek Çayı adı altında il sınırlarından çıkar. Zonguldak’ta Yenice Suyu ile birleşerek Yenice Irmağı oluşturur. Kuzeyde Hisarönü yakınında Karadeniz’e dökülür. Yazın çekilen Melen Suyu, Yenice Suyun kaynağım oluşturan, Ulusu, Seben Dağı’ndan doğan, güneyde Sanyar Baraj Gölü’ne dökülen Aladağ Suyu, öteki önemli ırmaklardır.
İlde, suları duru, çevresi ormanlarla çevrili çok sayıda küçük göl vardır. Abant, Çağa, Çubuk, Sevut, Kökeli, Koz, Gölcük, Karagöl, Eften, Sünnet, Karamurat gölleri, bunların başlıcalarıdır. Kentin 42 km kuzeyinde, bazıları geçici olan Yedigöller (Büyük Göl, Küçük Göl, Nazlı Göl (şelale), Derin Göl, Sazlı Göl, Orta Göl, Aşağı Göl) Bölgesi, doğal güzelliği ve turizm değeriyle dikkati çeker. Bu yedi gölü içine alan 550 hektarlık alan, ulusal park kapsamındadır.
Bolu Abant Gölü (Kaynak : pixabay.com)
İklim ve Bitki Örtüsü
Yükseltiye ve denizden uzaklığa bağlı olarak iki değişik iklim türü gözlenir. Kıyı kesiminde yazların serin, kışların ılık geçtiği, yağışların bol olduğu ve yaz kuraklığının görülmediği Karadeniz iklimi ve iç kesimlerde, yaz yağışlarının azaldığı, gece gündüz sıcaklık farklarının arttığı, bir tür karasal iklim görülür. Dağlık kesimler bol kar yağışı alır. Yıllık ortalama sıcaklık 10.2°C’ dir. En soğuk ay 0.1 °C ortalamayla ocak, en sıcak ay 19.7°C ortalamayla ağustostur. Bolu’da günümüze kadar ölçülen en düşük sıcaklık değeri -34° C, en yüksek sıcak değeri 39.4°C’dir. Yıllık ortalama yağış tutan 533.7 mm’ dir.
Bolu, doğal bitki örtüsü bakımından Türkiye’nin zengin illerinden biridir. Ormanlık alanlar il topraklarının % 45’ini oluşturur. Bol ve sürekli yağışlar, gür bir bitki örtüsünün gelişmesine olanak sağlamıştır. Dağlık alanlar, ormanlarla kaplıdır. Kıyıdan 200-300 m yükseltiye kadar, dar bir şerit biçiminde Karadeniz ikliminin ve yol açtığı yaz yağışlarındaki artışa bağlı olarak, kışın yapraklarım döken ağaçların (kızılcık, geyik dikeni vs) bir arada bulunduğu çalı toplulukları yer alır. 200-300 m yükseltiden sonra başlayan dağların nemli Karadeniz etkisine açık kuzey yüzlerinde geniş bir yayılış gösteren ormanlar, genellikle kayın ağaçlarından oluşur. Kayın daha yükseklerde yerini karaçam, sarıçam, köknar ağaçlan vb iğne yapraklı ormanlara bırakır. Köknar, Batı Karadeniz Dağları’nın yüksek kesimlerinde yaygındır. Bu orman alanlarında ormanaltı gür ve sıktır. Dağların güneye bakan yüzlerinde ve iç kesimlerindeki ormanlar ise, alçak yerlerde meşe, yukarılarda iğne yapraklı (karaçam ve sarıçam) ağaçlarla kaplıdır. Batı Karadeniz Dağları’nda orman üst sınırı 2.000 m’den son bulunur. Bu yükseltiden sonra iğne yapraklı ağaçlar yerlerini dağ çayırlarına bırakır.
Ekonomi
Ekonomi, büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanır. Nüfusun % 76’sı tarımla uğraşır. Ekili-dikili alanlar il topraklarının % 24’ünü kaplar. Bolu, yetiştirdiği ürünlerin çeşitliliğiyle tanınır. İlde 164.500 hektar kaplayan ekili alanlar içinde 150.450 hektar tahıl ekimine ayrılmıştır. Bunu, baklagiller, yumru bitkiler, endüstri bitkileri izler. Buğday, mısır, arpa, şekerpancarı, patates, üretimi en fazla yapılan ürünlerdir. Tarla ürünlerinin yanı sıra, 3.850 hektar alandan yaprağı ve meyvesi yenen, baklagil ve soğansı, yumru ve kök sebzeler elde edilir. Meyvecilik önemlidir. Fındık, armut, elma yetiştirimi yaygındır. Hayvancılık, özellikle tarım alanları az ve düşük verimli dağlık kesimlerde yaygındır. Otlaklar il yüzölçümünün % 20’sini oluşturur. Genellikle düşük verimli otlaklarda küçükbaş hayvan yetiştirilir. Küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayısı, 1.1 milyonu aşkındır: Koyun, kılkeçisi, sığır, dana, inek, manda, at, eşek, katır. Yerli cinslerin beslendiği kümes hayvancılığı da gelişmiştir. Arıcılık da hızlı bir gelişme içindedir. Bolu’nun çambalı ülkece çok ünlüdür.
Başta, orman ürünleri olmak üzere, makine, madeni eşya, besin, temel endüstri etkinliklerini oluşturur. Endüstrideki bu hızlı gelişmede, 1973’te, kalkınmada öncelikli iller kapsamına alınmasının rolü büyüktür. Ayrıca, fındık kırma, marangoz, otomobil onarım atölyeleri ve süt ürünlerini işleyen mandralar vardır. İl, maden yatakları bakımından oldukça zengindir. Mengen ve çevresindeki linyit yatakları, ülke ekonomisinde önemli yer tutar. Çevre illerdeki çeşitli fabrikalar ve askeri kuruluşlar için gerekli linyitin, yıllık üretimi 60 bin tona ulaşır. Bolu Dağı çevresinde alçıtaşı, Mudurnu’da mermer, Göynük ve Mengen’de bitümlü şist yatakları öteki önemli madenlerdir.
