Buharlaşma Nasıl Gerçekleşir? Günlük Hayattan Buharlaşma Örnekleri

0
Advertisement

Buharlaşma nedir? Buharlaşma nasıl oluşur, buharlaşmaya günlük hayattan örnekler. Buharlaşmanın gerçekleştiği durumlar ve açıklamaları.

buharlasma

Buharlaşma

Su her üç haliyle, yani sıvı, gaz (su buharı) ve katı (buz) halleriyle, insanın yaşadığı çevrenin önemli bir parçasıdır

Bir su kütlesinin üstündeki su molekülleri sıvı halden gaz haline dönüştüğünde buna buharlaşma denir. Atmosferimizdeki nemin büyük çoğunluğunu, okyanuslarda, göllerde ve nehirlerdeki buharlaşma sağlar.

Bu dönüşüm için ısı gerekir Su molekülleri ısınırken yoğun bir hareketlilik içine girer Bazıları kendilerini diğer sıvı moleküllerine tutturan güçlü bağlardan kurtulur; bu kaçaklar buhardır. Göllerden, okyanuslardan, topraktan ve diğer kaynaklardan buharlaşan su molekülleri atmosfere yükselerek bulutları meydana getirir.

Nasıl Gerçekleşir?

Buharlaşma olayı sonunda, sıvı moleküllerinin kimyasal özellikleri değişmez. Moleküllerin sıvı yüzeyinden dışarıya çıkabilmeleri için, sıvının yüzey gerilim kuvvetlerine karşı bir iş yapmaları gerekir. Moleküller bu işi, kendi enerjilerinden harcayarak yaparlar. Öte yandan sıvı molekülleri de gaz molekülleri gibi değişik hareket enerjilerine sahiptirler. Hızlı hareket eden moleküller, sıvı yüzünden daha kolay kaçabilirler. Bunun sonucu olarak sıvıyı oluşturan moleküllerin ortalama hareket enerjileri giderek azalır ve sıvının sıcaklığı düşer. Böylece kendi kendine buharlaşan bir sıvı, buharlaşmayla soğur. Kesilmiş bir karpuzun, güneş altında soğuması; terleyen bir kişinin daha sonra üşümesi bu yüzdendir. Alkol ya da kolonya gibi alkollü sıvılar oda sıcaklığında bile kolayca buharlaştıklarından, kolonya sürülen cilt serinler. Yağlı bir çorbanın geç soğumasının nedeni, yüzeyde toplanan yağ tabakasının, su moleküllerinin yüzeyde çıkmasını bir başka deyişle buharlaşmayı önlemesidir. Buharlaşan bir sıvının sıcaklığı sabit tutulmak istenirse ona, dışarıdan ısı enerjisi verilmelidir. Her sıvı belirli bir basınç altında, kaynama sıcaklığından sonra buharlaşmaya başlar. Buna göre katı cisimler de önce ergitilip kaynama sıcaklığına kadar ısıtılarak buharlaştırılabilirler.

Advertisement

terleme

TERLEME

Sıcak bir günde sizi serinleten şey aslında teriniz değil, terin buharlaşmasıdır. Yüzeydeki sıvı moleküllerinin havaya gaz olarak karışması için, onları Birbirine bağlayan kuvveti alt etmeleri gerekir.

Bu süreçte ısı formundaki enerjiden faydalanırlar ve bu ısıyı sıvı yüzeyinden alırlar. Geriye kalan su -yani teninizde kalan ter- daha serindir.

Bunaltıcı bir öğle sonrası terlediğiniz halde rahatlayamamanızın nedeni nedir? Kalın ve neme doymuş havanın kaçan sıvı parçacıklarını taşıma kapasitesi düşük olacağından moleküller olduğu yerde kalır. Terler ama serinlemezsiniz. Çok sıcak iklimlerde, boğucu bir günde bile çorba ya da çay gibi sıcak içecekler içildiği görülür. Bunun nedeni, buharlaşması halinde serinlik veren terlemeyi sağlamaktır.

kurutma makinesi

ÇAMAŞIR KURUTMA MAKİNESİ

Çamaşır kurutma makinesinin 20. yüzyılda yaygın kullanılmaya başlamasından önce, insanlar yıkanmış çamaşırları kurumaları için dışarı asarak geniş yüzeylerini mümkün olduğunca güneşe ve rüzgara maruz bırakırdı.

Advertisement

Elektrikle çalışan bu ev aletinin yaptığı da buharlaşma sağlayan bu doğal yardımcıların yaptığı işi çabuklaştırmaktan ibarettir. Bir tambur, giysileri yığın olmaktan çıkarıp sürekli hareket halinde tutarak, yüzeylerindeki su moleküllerinin azami düzeyde açığa çıkmasını sağlar ve ıslak kumaştan gaz halinde ayrışmalarını kolaylaştırır. Makine bu ayrışmayı bir rezistans çubuğu ve pervaneyle sıcaklık uygulayarak destekler; böylece moleküller harekete geçer. Diğer önemli parçalardan biri de tamburun içindeki nemli havayı dışarı atan hava çıkışıdır. Hava su buharıyla doluyken yoğun ve ağır bir hal alır, bağlarından kopmaya çalışan sıvı moleküllerine baskı yapar. Buharlaşma yavaşlar. Hava çıkışı bütün çamaşırlar kuruyana kadar suyu buharlaştırmayı sürdürür.


Yorum yapılmamış

Reply To Anonim Cancel Reply