Bukalemun Nasıl Bir Hayvandır? Özellikleri, Yaşamı ve Beslenmesi

6
Advertisement

Bukalemun nedir? Bukalemun nasıl bir hayvandır? Bukalemunun özellikleri, yaşamı, beslenmesi, üremesi hakkında bilgi.

bukalemun

Kaynak: pixabay.com

Bukalemun

Bukalemun (Lat. Chamaeleon chamaeleon). Pullusürüngenlerin Bukalemungiller familyasından Kertenkeleler takımının alt sınıfından bir kara sürüngen cinsidir. Vücudu silindir biçiminde olup iki yanda basıktır. Uzunluğu 20-30 cm’dir. Başı üçgen biçimindedir. Uzun ve sarılmaya yarayan kuyruğu vardır. Ayakları kavramayı kolaylaştıracak belirgin bir değişiklikle hayvanın ağaçlar üzerindeki yaşamına uyum gösterir. Büyük olan gözlerinin birbirinden bağımsız değişik yönlere bakabilmesi, avını aramada etkili bir özellik sağlar.

Dili uzun ve hareketli olup geniş ucu avın ya da böceklerin yapışmasını sağlayacak kıvamlı bir salgıyla kaplıdır. Derisi üzerinde renksiz hücrelerle birlikte siyah, sarı ve kırmızı pigment hücreler vardır. Hayvanın korku, kızgınlık, sağlık durumuna ve ısı, ışık gibi dış uyarılara göre derinin kasılması ya da gevşemesi deride renk değişikliğine neden olur. Genelde gündüz yeşil, gece beyaz-sarı renkte olan bukalemunun büyük akciğerleri vardır, kızdırıldığı zaman ya da kavga durumlarında hayvanda tipik olarak görülen kabarmayı sağlar.

Yumurtlamayla çoğalır. Kuluçka süresi çevre koşullarına bağlı olarak 4-10 ay arasında değişir. Kış uykusuna yatar; sinek, çekirge ve kelebeklerle beslenir. Mısır, Libya ve Fas başta olmak üzere tüm Akdeniz kıyı ülkelerinde yaşar.

Kendini kamufle etmiş bir bukalemun

Kendini kamufle etmiş bir bukalemun (Kaynak: pixabay.com)

Bukalemungiller, (Lat. Chamaeleontidae).

Pullu sürüngenler takımının Dilfırlatanlar alt takımının bir familyasıdır. Çoğu bukalemun cinsinden 80 kadar türü vardır. Genellikle Afrika’nın tropikal kesimlerinde ve Madagaskar’da yaşarlar. Güney Afrika’ya doğru türleri azalır. Bukalemun alt familyasına Kuzey Afrika, Arabistan, İspanya, Hindistan, Sri Lanka ve Malta’da da rastlanır. Hem ayakları hem de kuyrukları yakalayıcıdır. Uzunlukları 20-30 cm olup ayaklarında 5 parmak vardır ve bu parmaklar ikiye ayrılarak bir kıskaç oluştururlar.

Gözleri birbirinden bağımsız olarak her yöne bakabilir. Ağaçlarda yaşarlar. Dillerini avlarını yakalamak üzere vücutlarının 1.5 misli dışarı fırlatarak dilin salgıladığı sıvıya yapışan böceği, ağızlarına çekerler. En bilinen özellikleri genelde gri olan deri renklerini, bulundukları yerin rengine uydurmalarıdır. Gövdeleri yandan basık olup hareketleri çok yavaştır. Başlarındaki ibikler ve boynuzumsu uzantılar silah görevi görür. Yumurtalarını dişilerin daha önce kazdığı bir delik içinde biriktirirler. Afrika’daki bazı türleri yavrularını yumurta zarı içinde doğurarak dünyaya getirirler. En bilinenleri; bukalemun, Sudan bukalemunu ve pars bukalemunudur.

Advertisement

Kaynak 2

Sıcak ülkelerde ağaçlar üzerinde yaşayan, fare büyüklüğünde bir hayvandır. Vücudu kertenkeleye benzer. Genel olarak ağaç dalları üzerinde yaşar.

Namaqua Bukalemunu

Namaqua Bukalemunu (Kaynak: commons.wikimedia.org)

Bukalemunun başlıca özelliği, üzerinde bulunduğu yere göre rengini değiştirebilmesidir. Bukalemun bir kamuflaj ustasıdır. Örneğin yeşil yapraklarla kaplı bir dalın üzerindeyse vücudu tatlı bir yeşil renge bürünür, kahverengi dalların arasında dolaşıyorsa vücudu kahverengi olur. Hatta bir bukalemun yakalayıp bir kadife üzerine koyarsanız göreceksiniz ki rengi kadife rengine dönecektir. Bukalemun’lar bu özellikleri ile kendilerini hem korurlar hem de avlanırken gizlenebilirler.

Bukalemunun çok uzun bir dili vardır. Yakınına bir böcek konunca dilini şimşek hızı ile ona doğru uzatır. Bukalemunun iki gözünden her biri kendi kendine hareket edebilir. Bir gözüyle önüne bakarken diğer gözü ile arkasını görebilme özelliğine sahiptir.

Bukalemun kuyruğunu bir tutunma organı olarak kullanır. Çoğu zaman ya kendi üzerine kıvrılmış ve ya üzerinde bulunduğu dala sarılı olarak durur.

Böcek yiyerek geçindiği için dili şaşılacak derecede uzundur. Hayvan yakınına konan bir böceğe yaklaşmadan dilini birdenbire, ok gibi fırlatır, üzeri yapışkan bîr maddeyle kaplı olan diliyle böceği yakalayıp ağzına çeker. Bukalemunun gözleri de çok tuhaftır: Alt ve üst göz kapakları birleşmiş, aralarında sadece küçük bir delik kalmıştır. Ayrıca her göz kendi başına başka bir yöne dönebilir. Böylece, bukalemun bir gözüyle karşısına bakarken, öteki gözüyle de isterse arkasını görebilir. 50 kadar türünden birkaç türü bir yana, hepsi yumurtayla ürerler.

Bukalemunların pek çoğu Afrika’da bilhassa Madagaskar Adası’nda yaşar. Kuzey Afrika’da yaşayan bir türüne İspanya’nın çalılarla kaplı boş topraklarında da rastlanır. Bu türden bukalemunlara Suriye, Filistin, hatta ülkemizin, İzmir dahil, bütün güneybatı bölgelerinde, Amanos Dağları’nda da rastlanır. Bukalemun sürüngenler sınıfının kelerler takımındandır.

Advertisement


6 yorum

  1. YA benim ödevim vardı hayvan araştırma olarak bukalemun ile ilgili kısa yazı arıyordum bu biraz uzun ama çok ideal teşekkürler.Çok yardımcı oldunuz bu arada çok ilginç ve hoş bir hayvan ALLAH’IM ne güzel yaratmış her canlıyı 🙂

  2. ALLAH çok güzel yaraymış çok tatlı bir hayvan çok seviyorum benim arkadaşım bakıyor

Reply To misafir Cancel Reply