Burdur İli Coğrafi Özellikleri, Yüzey Şekilleri, İklim ve Ekonomisi

0
Advertisement

Burdur ili nerededir? Burdur ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi. Burdur merkeze bağlı belde ve köylerin listesi.

Burdur Haritadaki Yeri

  • Yüzölçümü: 7.167 kilometrekare
  • İlçeleri: Merkez, Ağlasun, Altınyayla, Bucak, Çavdır, Çeltikçi, Gölhisar, Karamanlı, Kemer, Tefenni, Yeşilova.

Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümü’n de il ve bu ilin merkezi kent. Göller Yöresi’nde kuzeyden Afyonkarahisar, kuzey-kuzeydoğudan Isparta, güneyden Antalya, güneybatıdan Muğla, batıdan Denizli illeriyle çevrilidir.

Yüzey Şekilleri;

Burdur, Batı Toros Dağları’nın orta düzeyde engebeli sayılan kesiminde yer alır. Oldukça dik ve yer yer 2.000 metreyi aşan yükseltiler ilin başlıca yüzey şekillerini oluşturur. Bu yükseltiler Isparta il sınırında Akdağ (2.271 metre), Kestel Gölü’ nün kuzeydoğusunda Katrancık Dağı (2.334 metre), Söğüt Gölü’nün kuzeyinde Antalya il sınırında Rahat Dağı (2.298 m) ve Salda Gölü’nün güneyinde Eşler Dağı’dır (2.254 metre). Dağların doğrultusuna uygun olarak uzanan ovalarının başlıcaları; Bozçay’ın suladığı Tefenni Ovası, Burdur Çayı’nın suladığı Burdur Ovası, Salda Gölü’nün güneydoğusunda Yeşilova (Satırlar) ve Gölhisar Ovası’dır.

1.000 metre yükseltideki Tefenni Ovası’nda karstik (kalkerin erimesiyle oluşmuş) şekiller geniş yer kaplar. Eski bir göl yatağı olan ovanın su kaynakları zengindir. Burdur’da ırmaklar kısa derelerden oluşur. En önemlileri Tefenni Ovası’ nın güneyinden doğan ve Burdur Gölü’ne akan Bozçay (Eren Çayı) ile ilin güneybatısında Dalaman Çayı’nın yukarı çığırıdır. Çok sayıda bataklığın yanı sıra, öteki ırmaklar arasında Karamunuse, Karamanlı, Yaraşlı, Kestel, Aksu, Ulupınar, Doğanbaba ve Hor-zum gibi mevsimine göre taşıdıkları su miktarında değişiklikler gösteren küçük çaylar sayılabilir. İlde irili ufaklı birçok göl vardır.

Burdur, Salda, Söğüt, Kestel, Yaraşlı, Çorak ve Gölhisar bu göllerin başlıcalarıdır. İl sınırları içinde bulunan göllerin en büyüğü Burdur Gölü’dür (200 kilometrekare). Geniş bir çöküntü havzasının bir bölümünü kaplayan, deniz düzeyinden 854 metre yükseltideki göl, tektonik olaylar sonucu oluşmuştur. Çevredeki dağlardan inen dere ve çaylarla beslenen gölün suları acıdır. Özellikle, sodyum klorür (tuz) oranının yüksek oluşu nedeniyle, bazı dere ağızları dışında gölde balık yaşamaz. Zaman zaman su düzeyinde önemli değişiklikler gösteren gölün kıyılarında doğal plajlar vardır. Eşler Dağı’nın kuzeyindeki Salda Gölü’nün (deniz düzeyinden 1.139 metre yükseltide, 45 metrekare), Katrancık Dağları’nın güney-doğusundadır.

Advertisement

Fazla sularını, yeraltı ayağıyla (düdenlerle) Antalya Ovası’na akıtır. Yapay bir setle oluşmuş Karataş Gölü’nün (deniz düzeyinden 1.043 metre yükseltide, 6 kilometrekare) suyu tatlıdır. Salda Gölü’ndeki adada tarihi eser kalıntıları vardır. Gölhisar İlçesi sınırları içinde, suları tatlı Gölhisar Gölü, ildeki göllerde hiç rastlanmayan yayınbalığı ve avcılığıyla ünlüdür. İlin kuzeyinde kışın su miktarının fazla oluşuna karşın, yazın kuruyan, bu yüzden derinliği 1 m’yi geçmeyen Çorak Gölü (11 kilometrekare).

İklim ve Bitki Örtüsü;

Deniz düzeyinden ortalama 800 metre yükseltideki Burdur’da iklim, Akdeniz ve İç Anadolu iklimleri arasında bir geçiş özelliği gösterir. Yıllık ortalama sıcaklık 13. 2°C’dir. Bu değer, Akdeniz Bölgesi’ne göre düşük, İç Anadolu Bölgesi’ne göre yüksektir. En soğuk ay 2.5°C ortalamayla ocak, en sıcak ay 24.3°C ortalamayla ağustostur. İlin güney kesiminde yer alan ve yükseltileri 2.000 m’ yi aşan dağlar, ılık ve nemli deniz etkisinin iç kısımlara girmesine engel olur. Günümüze kadar ölçülen en düşük sıcaklık değeri -16.7°C (5 Ocak 1942), en yüksek sıcaklık değeri 39.6°C (18 Temmuz 1932 – 7 Ağustos 1956)’dır. Sıcaklık yılda ortalama (3 gün, 0°C’nin altına düşer. Yıllık ortalama yağış tutan 436.7 mm’dir.

Burdur

Tarihin eski dönemlerinden beri yerleşim merkezi olan Burdur’da doğal bitki örtüsü geniş ölçüde yok edilmiştir. Ormanlık alanlara, ancak kuzey ve güneydoğuda bulunan dağların yüksek kesimlerinde rastlanır. Geniş yok etmeler sonucu bozkır görünümünü alan ovalık alanların kenarlarından dağların eteklerine doğru meşe çalılıklarıyla başlayan bitki örtüsü, daha yükseklerde orman topluluklarına dönüşür. Bu ormanlar aşağılarda çoğunlukla meşelerden oluşur. Meşe ormanları içinde yer yer öteki yayvan yapraklı ağaçlara ve ardıçlara da rastlanır. Yükseklerde yayvan yapraklı ağaçlar ortadan kalkarak yerlerini karaçamlardan oluşan iğne yapraklı ağaçlara bırakır. Batı Toros Dağları üzerinde orman sınırı 2.100 m yükseltide sona erer. Bu yükseltiden sonra alam, dağ çayırları kaplar. 243 bin hektarı aşan ormanlık alanların, toplam yüzölçümdeki payı % 33’tür.

Ekonomi:

Burdur ekonomisi tarıma dayanır. İl topraklarının % 35’i tarıma ayrılmıştır. Yetiştirilen ürünler çeşitlilik gösterir. Tarım alanlarının 106.700 hektarında tahıl, 25.470 hektarında baklagiller ve 21.240 hektarında endüstri bitkileri ekimi yapılır. Tahıl türleri içinde buğday, 72.800 hektarlık ekim alanından ilk, 28.100 hektar alanda arpa ikinci sırayı alır. Onu 3.200 hektarda ekimi yapılan mısır izler.

Nohutun ekim alanı 22 bin hektardır. Endüstri bitkilerinden şekerpancarı ekimi, il merkezinde kurulan şeker fabrikasının 1955’te üretime geçmesiyle önemli ölçüde artmıştır. Toplam 8.615 hektarda ekimi yapılan şekerpancarından yılda 325.600 ton ürün alınır. Fabrikanın il ekonomisinde önemi büyüktür. Öteki endüstri bitkilerinden tütün, anason ve haşhaş üretimi de gelişmektedir. Kurusoğan ve patates ekimi de yaygındır. Sulak vadi tabanları dışında sebzecilik yapılmaz.

Advertisement
Burdur Gölü

Burdur Gölü

Toplam 6.400 hektarda sebze ekimi yapılır. Bunların arasında havuç başta gelir. Onu karpuz ve domates izler. Meyvecilik ve bağcılık oldukça önemlidir. Elma, armut ve üzüm üretimi yüksektir. Üzümün büyük bölümünün dışsatımı yapılır. Burdur; Türkiye’ de gül yetiştiriciliğinde Isparta’dan sonra ikinci sırayı alır. Türkiye gülyağı üretiminde ilin % 15’lik bir payı vardır. Tümüyle dışsatıma yönelik üretilen gül yağı, il ekonomisine olduğu gibi ülke ekonomisine de büyük katkı sağlar.

Otlaklar geniş yer tutmaz (% 13). Hayvancılık, özellikle küçükbaş hayvan besiciliği tarım etkinlikleriyle birlikte yürütülür. Otlak hayvancılığı gelişmiştir. Oldukça engebeli ve dağlık olan ilde, en çok kıl keçisi ve koyun beslenir. Büyükbaş hayvanlardan inek ve dana beslenir. Kümes hayvancılığına bağlı olarak yumurta üretimi de artmaktadır. Arıcılık gelişmekte, özellikle Gölhisar İlçesi’nin dağlık kesimlerinde arıcılık yaygındır.

Burdur halıları, ülkece ünlüdür. Ayrıca, marangoz, deri ve otomobil onarım atölyeleriyle hayvan ürünlerini işleyen yapımevleri vardır. Yeraltı kaynakları açısından zengindir: Bakır, demir, fosfor, krom, kükürt, manganez, magnezit ve linyit.

MERKEZ BELDELERİ

Büğdüz – Kozluca

MERKEZ KÖYLERİ

Aksu – Akyaka – Akyayla – Askeriye – Aşağımüslümler – Aziziye – Başmakçı – Bayındır – Bereket – Beşkavak – Boğaziçi – Bozlar – Cimbilli – Çallıca – Çatağıl – Çendik – Düger – Erikli – Gökçebağ – Gökpınar – Günalan – Güneyyayla – Hacılar – Halıcılar – İğdeli – İlyas – Kapaklı – Karacaören – Karaçal – Karakent – Kartalpınar – Kavacık – Kayaaltı – Kayış – Kocapınar – Kökez – Kumluca – Kuruçay – Sarıova – Soğanlı – Suludere – Taşkapı – Ulupınar – Yakaköy – Yarıköy – Yassıgüme – Yaylabeli – Yazıköy – Yeşildağ


Leave A Reply