Burmalı Sütun (Yılanlı Sütun) nerededir? Burmalı Sütun (Yılanlı Sütun) özellikleri, efsanesi, tarihi ve getirilmesi hakkında bilgi.
Burmalı Sütun (Yılanlı Sütun);
İstanbul’da Sultanahmet Meydanı’nda bulunan tunç sütundur.
İÖ 480’de Yunanlıların Salamis ve İÖ 479’da Palataia’da Perslere karşı kazandıkları zaferlerin anısı olarak Yunanistan’ın Delphoi Kenti’ndeki Apollon Tapınağı’na armağan olarak yapıldı. Anıt, birbirine sarılmış tunçtan üç yılan biçimindeydi. 29 burması vardı ve yerden yüksekliği 8 m idi. Üç yılan başının üzerinde, 3 m çapında altından bir vazo vardı. Roma İmparatoru Büyük Constantinus, İstanbul’u başkent yaparken Burmalı Sütun’u Yunanistan’ dan getirterek bugünkü yerine diktirdi. Bu tarihte altın vazo kayboldu. 1204’te Dördüncü Haçlı Ordusu birçok anıtla birlikte Burmalı Sütun’u da hasara uğrattı. 1856’ya kadar sütunun alt kesimi toprağa gömülüydü. Yılan başlarının üçü de koparılmıştı (bunlardan biri Londra’da British Museum’da, birinin yalnızca çenesi İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndedir, bir tanesi ise kaybolmuştur). Bu tarihte yapılan kazıyla sütunun alt bölümü ve kaidesi ortaya çıkarıldı.
Sütunun kaidesindeki yazıtta Yunan-Pers savaşlarına katılan 31 Yunan kent devletçiğinin adlarının yer aldığı saptandı ve kaidenin altında bir su yolunun olduğu görüldü. Bu nedenle, Bizans döneminde anıtın çeşme olarak da kullanıldığı sanılır. Günümüzde tabanı çukurda kaldığından etrafı demir bir parmaklıkla çevrili olan anıt, 5 m yüksekliğinde, üstü kırık bir burmalı bir tunç sütun biçimindedir.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Tarihi
MÖ 479 yılında Platea Savaşında Persleri yenen birleşmiş 31 Yunan şehri, savaşta elde ettikleri bronz ganimetleri eriterek bu eseri yaptırtmış ve Delfi’deki Apollo mabedinin karşısına dikmişlerdi.Apollon’un üç başlı bir yılanı öldürdüğüne dair mitolojik anlatı nedeniyle sütunun yapımında birbirine dolanmış üç yılandan figürü seçilmişti.
Sütun, çan biçimli bir kaidenin üzerinde yer almaktaydı. Sütunu oluşturan yılanların kafaları üzerine ise altın veya altın kaplama olduğu düşünülen kazan yerleştirilmişti. Kazanda hiç söndürülmeyen bir ateş yanmaktaydı. Yekpare döküm tekniği ile içi boş olarak yapılmış olan sütun 6,5 m yüksekliğiydi; yüksekliği kazanla birlikte 8metreyi buluyordu.
Savaşın kahramanı Sparta kralı Pausanias, anıtın kaidesi üzerine kendisini zaferin tek kahramanı gibi gösteren bir yazıt yazdırmıştı. Fakat kısa bir süre sonra yazıt Spartalıların isteği üzerine silinerek, Perslerin yenilmesinde rol oynayan 31 Helen şehir devletinin adları doğrudan doğruya sütun üzerine kazınmıştır. Sütuna kazınmış isimler, bugün Kuzeydoğu yönüne rastlayan (Sultanahmet Camisi’ne bakan) yüzünde halen görülebilmektedir. Lakonya alfabesine göre yazılmış olan yazıtlar 13. kıvrımda başlamakta, alt alta gelmek suretiyle 2. kıvrıma kadar devam etmektedir. 3. ve 13. kıvrımlar arasındaki 11 kıvrımın üzerinde yazı bulunmaktadır. Bu listede yalnız Plataia Savaşı‘na değil, tüm Pers savaşlarına katılan Helen şehir devletlerinin zikredildiği anlaşılmıştır.
Sütun’un sanatçısı ve yapım yeri bilinmemekle birlikte dönemi itibarı ile bronz döküm tekniği ile ünlü Yunanistan’daki Aigina Adası’nda yapılmış olmasının muhtemel olduğu ifade edilmektedir.
Sütunun üstüne yerleştirildiği düşünülen altın kazan, MÖ 357-346 yılları arasında savaş masraflarını karşılamak için eritilmiştir[1] Bu tarihten sonra, anıtın sadece üç yılan sarmalından oluşan ve bugün Yılanlı Sütun olarak adlandırdığımız sütun kısmı kalmıştır. Sütunun Delfi tapınağına dikildikten sonra tapınağı ve şehri yılan, akrep gibi zararlı sürüngen ve böceklere karşı koruması için güçlü büyüler yapıldığına inanılmaktaydı.
