Bursa Ulu Cami nerededir? Oldukça güzel bir cami olan Bursa Ulu Cami’nin özellikleri, tarihçesi, mimari yapısı hakkında bilgi.
Kaynak : kulturportali.gov.tr
Bursa Ulu Cami; Bursa‘nın en büyük camisi olup il merkezinde Atatürk Bulvarında yer almaktadır. Yıldırım Bayezit‘çe 1396-1400 arasında Niğbolu Zaferi‘nin geliriyle yaptırıldı. Mimarı kesin olarak bilinmemekle birlikte, ele geçirilen bir yazıta dayanılarak İvaz Paşa olduğu sanılmaktadır. Osmanlı ulu camilerinin özgün bir örneğini oluşturan ve çok payeli ulu cami tiplerinin aldığı son gelişimi gösteren caminin ön yüzünde bir giriş kapısıyla yan yüzlerde sivri kemerli iki kapısı vardır.
Cephenin iki yanında yer alan minareler soğan külahlıdır. Kesme taş duvarlı yapı 56×68 metre dikdörtgen planlıdır. Son derece düzgün bir taş işçiliği gösteren caminin dış duvarlarında iç bölümler sivri kemerlerle kendini gösterir. Ana mekânı beş bölüme ayıran dörderden üç sıralı, dört köşe on iki kalın paye, beşerden dört sıra 10.60 m çapındaki yirmi kubbeyi taşımaktadır, ikinci sıranın ortasındaki kubbe ötekilerden daha değişik olup altında on altı köşeli, on altı musluklu bir şadırvan vardır. Üzerindeki aydınlık feneriyle ilginç bir görünüme sahip şadırvanın içeriye alınması, ilk İslâm camileriyle Anadolu Selçuklu camilerinin belirgin özelliklerindendir. Dikdörtgen çerçeve içerisine alınmış olan mihrap son derece ince mukarnaslarla bezelidir.
Kaynak : kulturportali.gov.tr
Kûfi yazıyla kaleme alınmış İhlas Suresi’nin yer aldığı bu mihrap 1571’de yapılmış, 1904’te Mehmet Usta’ca yenilenmiştir. Abdülaziz Dakki oğlu Mehmet’in eseri olan ahşap minber Osmanlı ağaç oymacılığının en güzel örneklerindendir. İçerisi bir yazı müzesini andırırcasına Türk yazı sanatı güzel örnekleriyle süslüdür. Bunlar arasında Sultan IV. Mehmet, Yesari Mehmet Efendi, Mustafa İzzet Efendi, Mehmet Şevket Vahdeti, Mehmet Şefik Efendi, Mehmet Abdülaziz, Abdülfettah, Ahmet Refek’in yazıları dikkati çekmektedir.
Bursa Ulu Camisi değişik nedenlerle zarar görerek çeşitli tarihlerde onarıldı. Timur‘un Bursa’ya saldırısı sırasında yakılan camiyi Çelebi Sultan Mehmet onartarak kuzeydoğudaki minareyi ekletti. 1493’te çıkan yangında zarar gören caminin 1855’teki depremde iki minaresiyle yedi kubbesi yıkıldı: Sultan Abdülmecit’in buyruğuyla dönemin Bursa Valisi M. Namık Paşa tarafından onarıldıysa da 1899’da yeniden yandı. Onarımlar sırasında ön yüzü kaba sıvayla kaplandıysa da 1957-1960 arasında son kapsamlı onarımı yapan Yüksek Mimar Süreyya Yücel, bu sıvaları temizleyip yangından zarar gören top blokları yeniden yaptı. Bu arada anıtsal giriş kapısıyla minarelerin kürsüleri, iç ve dış pencereleri de yenilendi.
Kaynak 2
Bursa’da Osmanlılar tarafından XIV. yüzyılın sonlarında yapılmış büyük bir camidir. Ulu caminin yapılmasına I. Bayezit (Yıldırım) zamanında 1395 yılında başlandı. Padişahın, Ankara Savaşı’nda Timur’a esir düşmesi üzerine, yapı işi bir süre durdu ve Yıldırım’ın oğlu Çelebi Mehmet zamanında bitirilerek ibadete açıldı.
Bursa’nın tam ortasındaki cami 2215 metrekarelik bir alanı kaplar. İki minarelidir. Caminin içindeki 12 büyük sütunun 1,5 metrelik bir kesimi eskiden altın yaldızla kaplıydı. Bugün bu altın yaldızlar yoktur. Bu 12 sütun (ayak), Ulu Caminin içini beş bölüme — sahanlığa — ayırır. Bölümlerin her biri, dörder kubbeli olmak üzere 20 kubbe ile örtülüdür ki, Türkiye’de hiçbir camide bu kadar kubbe yoktur.
Caminin ortasındaki kubbe açıktır ve tel kafesle örtülüdür. Bu sayede içeriye bol ışık girer. Bu açık kubbenin altında 16 köşeli bir şadırvan vardır. Şadırvanın havuzu etrafındaki 16 köşede, 16 abdest musluğu bulunur.
Ulu Cami, bugüne kadar birçok tamir gördü. 1853 yılındaki büyük depremde caminin dış duvarları ve iki kubbesi dışında yıkılmadık yer kalmadı. Bu depremden sonra cami, Namık Paşa tarafından hemen yeniden yaptırıldı. Ulu Cami’nin tarihî kıymeti, mimari değerinden büyüktür. Duvarlarının kalınlığı ve büyüklüğü ile çağındaki eserler arasında önemli bir yer tutarsa da, asıl kıymeti iç süslemeleri ile yazılarından ileri gelir. Caminin içinde birbirinden güzel yazılar vardır. Bunların arasında Sultan Mehmet’in Mustafa Şefik Efendi’nin, İzzet ve Yesari’nin yazıları sanat bakımından değerli ve ilgi çekicidir.
Ulu caminin, abanoz ağacından ve çivi çakılmadan yapılan mimberi, hemen hemen bütün camiye değer bir kıymet taşır. İnce bir sanat eseri olan bu mimber, kabartma biçiminde kıvrık dallarla süslüdür.
Ulu caminin bir de eski kütüphanesi vardır. İçinde birçok yazma kitaplar bulunan bu kütüphanede XIV. yüzyıla ait (770 Hicrî tarihli) altın işlemeli bir Kur’an büyük bir tarihî kıymet taşımaktadır.
