Burun, Koku Alma ve Solunum Organımız Burun İç Yapısı ve Özellikleri

1
Advertisement

Koku alma ve solunum organımız olan Burun, nasıl koku alır? Burnun iç yapısı, özellikleri nelerdir? Burun hakkında bilgi.

Burun

Burun ve Burnun Bölümleri

Burun; Koklama ve solunum organımızdır. Ağzımızın üstünde bir nöbetçi gibi durur, yiyeceklerimizin, içeceklerimizin kokusunu alarak onların bozuk olup olmadığını kontrol eder.

Burun yukarıdan aşağıya doğru uzanan bir çıkıntı halindedir. Bu çıkıntının alt tarafında iki burun deliği vardır. Şu iki deliğin arasında «sapan kemiği» bulunur. Delikler birer kanal halinde yükselip «burun boşluğu» denilen boşluğa açılırlar. Burun deliklerinin içleri, bilhassa ağıza yakın olan kısımları, kıllarla kaplıdır. Bu kıllar havadaki tozların, yabancı maddelerin burun boşluğuna dolmasını, solunum sırasında akciğerlere gitmesini önler.

Burun boşluğunun tavanını «kalbur kemiği», tabanını da «damak kemiği» meydana getirir. Burun boşluğunun içi sümüksü zarla kaplanmıştır. Bu zarın altında ağ biçiminde çok ince birtakım kan damarları dolaşır. Buradaki kan, içimize çektiğimiz havanın akciğerlere gitmeden önce ısınmasını sağlar. Burun boşluğunun tavan, kısmındaki zarın altında koku alma sinirlerinin uçları bulunur. Bu sinirler de koku alma hücrelerine bağlıdır.

Burnun içinde ve yanlarında «boynuzcuk kemikleri» bulunur Bu kemiklerin çok büyümelerine «ahtapot» denir, bu durum soluk alıp vermeyi zorlaştırır. Tüp ve salkım şeklindeki bezlerin çıkardığı sümük burnun devamlı olarak rutubetli kalmasını sağladığı gibi, ayrıca, havayla beraber giren çok küçük tozların ve kirlerin yapışıp daha ileriye gitmemesini sağlar. Ayrıca gözyaşı bezlerinin saldığı gözyaşı da küçük kanallarla burna gelir. Böylece, gerek havayla kirlenen sümük, gerek gözyaşı burna akmış olur. Ağladığımız zaman burnumuzun da akmaya başlaması bu yüzdendir.

Burnun en sık görülen hastalığı nezledir. Soğuk alındığı veya yağmurda ıslanıldığı zaman mikroplar harekete geçerler, burnun içini örten zarı şişirirler.

Advertisement

Mikropların büyük bir kısmı burun yolu ile vücuda girdikleri için burun sağlığına büyük önem vermek gerekir. Bilhassa burnu karıştırmak, kıllarını çekip koparmak çok tehlikelidir. Meydana gelen sıyrıklardan mikroplar girerek yılancık hastalığına sebep olurlar.

Burun Yapısı

Duyu Organlarımız Burun

Koku alma organıdır. Burun boşluğunda koku alınan yer burun boşluğunun en üst bölgesine küçük bir bölgedir. Buna sarı bölge denilir. Burun boşluğu iki delikle dışarı açılır. Burunun İçinde mukus tabakası, kılcaldamarlar ve kıllar bulunmaktadır. Burunun İçindeki kıllar ve mukus havadaki toz ve mikropları tutarken mukus alınan havanın ısıtılmasını ve nemlendirilmesini sağlar. Bir kokunun algılanabilmesi için havadaki koku taneciklerinin burundaki mukus içerisinde çözünmüş olması gerekir. Çözünen madde burundaki özelleşmiş alıcı hücreleri uyarır. Bu hücreler de uyartıyı sinir hücrelerine aktarır. Böylece beyine giden uyartılar beyinde değerlendirilir ve koku alınmış olur.

Parfüm almaya gittiğinizde iki üç parfümü kokladıktan sonra bir diğer parfümün kokusunu alamazsınız. Bunun nedeni koku alma duyunuzun çabuk yorulmasıdır. Koku duyumuzun çabuk yorulması bizi bazı ortamlardaki kötü kokulardan rahatsız olmaya karşı korur.

Sinüs Nedir?

Burun aynı zamanda solunum sistemin organı olarak da görev yapar. Burunun içinde hava dolaşan boşluklara sinüs denir. Sinüs boşluklarının iltihaplanmasıyla sinüzit hastalığı ortaya çıkar.

Sinir hücreleri yenilenemez ancak koku sinir hücrelerinin kendilerini yenileyebilme özelliği vardır. Günümüzdeki tanı yöntemlerinin henüz gelişmediği dönemlerde doktorlar hastalıkları koku duyuları sayesinde tanıyorlardı. Tifo hastaları etraflarına pişmiş ekmeğin kokusuna benzer bir koku yayarlar. Komadaki bir şeker hastasının nefesi elma gibi şeker kokar.

Advertisement


1 Yorum

Reply To yasin Cancel Reply