C Vitamini Ne İşe Yarar? Nerelerde Bulunur? Vücuttaki Görevleri

0
Advertisement

C vitaminin özellikleri nelerdir? C vitamininin görevleri, eksikliğinde görülen rahatsızlıklar, c vitamini kaynakları, bulunan besinler hakkında bilgi.

c vitamini

Kaynak: pixabay.com

C Vitamini

C Vitamini;C vitaminin durumu diğer vitaminlerden çok farklıdır. C vitaminine diğerlerine göre yüksek miktarlarda gereksinim vardır. Vitaminler içinde en dayanıksız olanı da C vitaminidir. Oksidasyona çok çabuk uğrar ve özelliğini yitirir. Yiyeceklerdeki C vitamini oksitlenmesini (ascorbic acide ocsidaz) askorbik asit oksidaz enzimi hızlandırır. Bu enzim, bitki ve meyve sağlamken değil de ezilip, kesilip, bayatlayıp da şekil değiştirince harekete geçer ve hızla bozulmasına neden olur.

C vitamini suda çok çabuk erir. Bilinçsiz ilâve edilen alkaliler de vitamin kaybına neden olur (yeşil kalmaları için konulan yemek sodası vb.).

C Vitamininin En Önemli Görevleri

  1. Vücut hücre ve dokularının büyümesi ve yenilenmesiyle yakından ilgilidir. Sağlıklı çalışmalarına yardımcı olur.
  2. Vücudun önemli organlarının, eklemlerin ve cildin sağlıklı şekilde çalışması için çeşitli sentezlenmelerde yardımcıdır.
  3. Önemli bir anti oksidandır. E vitamini ile birlikte koruma görevi yapar.
  4. C vitamini, kurşun, bakır, cıva gibi madenlerin ve DDT gibi çevresel kirleticilerin zehrinden vücudu korur, kurtarır.
  5. Virüsler ve bakteriler tarafından ortaya çıkarılan enfeksiyonlara karşı hücreleri koruma özelliği vardır.
  6. C vitamini beyindeki çeşitli kimyasal metabolizma hareketleri için önemlidir.
  7. Stresi yenmek için gereken çeşitli hormonların yapılması ile ilgilidir.
  8. C vitamini, nabız atışı ve kan basıncı üzerinde ciddî etkileri olan “noradrenalin”sentezi ile ve aynı zamanda kolesterol metabolizması ile ilgilidir.
  9. Kan damarlarını kuvvetlendirici özelliği yüzünden kanamaların oluşmasına mâni olur. Aynı zamanda kanın pıhtılaşma özelliğinin oluşmasına yardımcı olur.
  10. C vitamini demir alımını arttırır. Özellikle bitkisel yiyeceklerde bulunan demirin emilimi zordur. C vitamini bunu kolaylaştırır.
  11. Folik asidin emilebilir şekle dönüşmesine yardımcı olur, ayrıca onun yiyeceklerde bozulmasını engeller.

Günlük Gereksinim: Yetişkinlerde ortalama 30 mg’dır.

C Vitamini Yetersizlik Belirtileri ve Görülen Hastalıklar

  1. Hafif yetersizlikte yorgunluk, iştahsızlık, isteksizlik, huzursuzluk ve depresyon durumları ortaya çıkar.
  2. Büyüme ve gelişme çağındaki çocuklarda gelişmede duraklama görülür.
  3. Diş etleri ve diş köklerinde hızla iltihaplanmalar görülür.
  4. Yaraların ve kırıkların iyileşmesi gecikir.
  5. Ciddi eksikliğinde skorbüt hastalığına neden olur. Skorbüt bütün sistemlere, cilde, kan damarlarına, diş etlerine, dişlere ve kemiklere etki eden bir hastalıktır. Hastalığın ilk belirtileri diş etlerinde ve eklemlerde ağrılardır, daha sonra diş etleri şişer, şiddetli ağrılar başlar, dişler dökülür, ciltte kabuklanmalar, yaralar oluşur. Ciltte morarmalar, çabuk yaralanmalar ve dayanılamayacak derecede eklem ağrıları başlar, anemi oluşur. Hastalık doktor tedavisi ile önlenemediği zaman ölüme kadar götürür.

Normal beslenenlerde ve vitamin eksikliği olmayanlarda skorbiit hastalığı pek görülmez.

gülen yaşlı

Kaynak: pixabay.com

C Vitamini Yetersizliğinden En Çok Etkilenenler

Ne yazık ki insan vücudu C vitaminini sentezleyemez. Bu da yaralanma ve enfeksiyon durumlarında acil vitamin gereksinimini organizmanın karşılayamaması demektir.

Advertisement

Organizmanın dokularının doymuş olarak C vitaminini saklayabilmeleri için ne kadar C vitamini gerektiği konusu henüz açıklık kazanmamıştır.

  1. Yaşlılar (Dokularda da saklama olmadığı için ayrıca organizmanın emme işlemini yerine getirememesinden dolayı eksiklik çok görülür. Sağlıklı ve iyi beslenenlerde sorun yoktur.),
  2.  İçki ve sigara içenler (İçki ve sigara, C vitaminini kullanamaz hâle getirir.),
  3. Hamile ve süt veren anneler,
  4. Kötü beslenenler,
  5. Değişik durumlarda uzun süre antibiyotik alanlar,
  6. Devamlı aspirin kullananlar (Devamlı aspirin kullanmak C vitamininin kullanılmasına mâni olur.),
  7. Kanser hastaları,
  8. Ameliyattan yeni çıkanlar, yaralananlar,
  9. Çok kirli çevrede oturanlar.

Ayrıca soğuk algınlığı ve bazı kanser türlerinde, virüslerle ilgili hastalıklarda, hepatit, sinir uçları iltihabı demek olan “zona”, kabakulak, kızamık ve diğer virütik hastalıklarda C vitamini tedavisi yapılmaktadır.

C Vitamini Kaynakları

c vitamini narenciye

Kaynak: pixabay.com

Aynı bitkilerin içerdiği C vitamini miktarı toprağa, mevsime ve iklime bağlı olarak çok büyük farklılıklar gösterdiği gibi bitkilerin nasıl ve ne şekilde toplandığına ve pişirildiğine göre de değişir. Filizlenmiş tohumlar büyük miktarda C vitamini içerir. Amerika’da yapılan bir araştırmada filizlerin esas tohumdan 600 defa daha fazla C vitamini içerdiği gözlenmiştir. Her biri 2,5 cm uzunluğundaki filizler, her 100 gramlarında 9-15 mg C vitamini oluştururlar.

Aşağıda çeşitli bitkilerin her 100 gramında bulunan C vitamini miktarı miligram olarak verilmiştir.

Yeşil acı biber………………………….235
Beyaz lahana…………………….40
Taze kırmızı biber…………………….204
Taze patates……………………..30
Maydanoz………………………………..150
Haşlanmış yeşil sebze………..30
Brokoli tomurcuğu………………….110
Mandalina………………………..25
Taze yeşil biber………………………..100
Kavun……………………………..25
Konsantre domates suyu……………100
Bamya……………………………..25
Kırmızı acı biber………………………..96
Bezelye……………………………25
Brüksel lâhanası…………………………90
Kırmızı turp……………………..25
Limon……………………………………….80
Yeşil soğan………………………25
Karnabahar………………………………..60
Piliç ciğeri……………………….23
Salata lâhanası…………………………..60
Sığır ciğeri……………………….23
Çilek…………………………………………60
Az pişirilmiş soyulmuş elma 20
Tere………………………………………….60
Domates…………………………..20
Kırmızı lâhana…………………………..55
Pırasa……………………………… 18
Kış lâhanası……………………………….55
Patates……………………………..16
Ispanak……………………………………..51
Avocado…………………………..15
Portakal…………………………………….50
Marul………………………………15
Beyaz turp…………………………………42
Filizlenmiş soya fasulyesi…. 12
Üzüm………………………………………..40

Advertisement


Yorum yapılmamış

Reply To cemre Cancel Reply