Çam Ağacının Özellikleri Nelerdir? Kozalak ve Çam Çeşitleri ile Çam Ağacı Yetiştirilmesi

0
Advertisement

Çam nasıl bir ağaçtır? Çam ağacının özellikleri, çam ağacı çeşitleri, faydaları nelerdir? Kozalak nedir? Çam nasıl yetiştirilir, hakkında bilgi.

Çam; kozalaklıların çamgiller familyasından olan ağaçlara genel olarak verilen addır. Çamlar değişik ortam şartlarında yetişerek ormanlar meydana getirirler. Ayrıca yaz, kış yapraklarını dökmedikleri, havayı saflaştırdıkları için bahçelerde, parklarda da yetiştirilirler. Kuzey memleketlerinin sert ikliminde başka ağaçlar barınamazken, bazı çam çeşitleri geniş ormanlar meydana getirirler. Bununla beraber, tropiklerde de yetişen bazı çeşitleri vardır. Fakat genel olarak çam ılık ve bilhassa soğuk memleketlerin bitkisidir. Açıktohumlular şubesinden olan çamların birçok çeşitleri vardır. Bunların hemen hepsi de iğne yapraklıdır. Belli başlı örneği sarı çamdır.

Sarı çam Akdeniz ve Karadeniz kıyısındaki ormanlarımızda 1200 metreden 1600 metreye kadar olan yerlerde yetişen 40 metre kadar yükseklikte sağlam bir ağaçtır. Doğuda 2600 metre yüksekliklerde de bu çeşit çamlara rastlanır.

çam ağacı

Kaynak : pixabay.com

Sarı çamın gayet kuvvetli kökleri gövdenin sağlamca yere tutunmasını sağlar. Civardaki bütün besin maddelerini sömürdüğü için yakınında pek bitki barınamaz. Gövdenin üzerinde kırmızı veya kahverengi kabuklar vardır. Bu kabuğu sivri bir demirle oyarsak bir müddet sonra içinden hoş kokulu sarı yapışkan bir sıvı damlası çıkar, aşağıya doğru uzar. Bu, çamın reçinesidir. Bitki bunu yarasını kapatmak, dış etmenlerden korumak için salgılar. Reçinenin kokusu aynı zamanda böcekleri, sinekleri de uzaklaştırır. Reçineli ağaçlar kolay tutuşup yandığından bu çeşit ağaçların tahtası yakacak olarak kullanılır.

Sarı çam her yıl tepesinden yanlara doğru dallar verir. Ağacın uzaktan görünüşü piramidi andırır. Zamanla alttaki dallar kopar, tepedeki dallar kalır. Çamın tepedeki tomurcuğu koparsa büyümesi durur. Keçiler, tırmanarak, fidanların tepe tomurcuklarını yediklerinden, çam ormanlarına büyük zarar verirler. Sarı çam, ışığı çok sever, başka ağaçlardan sıyrılıp daha bol güneş almak için göğe doğru yükselir.

Çamın yaprakları iğne biçimindedir. Baharda yeni yapraklar meydana gelir. Yazın tomurcukların gelişmesi durur. Kışın yapraklar tamamıyla dökülmez. Yeni yapraklar 2-3 yıl kadar kalır, belirli bir mevsime bağlı olmaksızın düşerler.

Advertisement

Her çiçekli bitki gibi çamlar da çiçekleriyle ürerler. Aynı ağaçta hem erkek, hem de dişi çiçekler olur. Çiçeklerin meydana gelmesi ağacın ancak 20-25 yaşında başlar. Ormanda erkek çiçekler aynı zamanda olgunlaştıklarından keseciklerinde bulunan çiçek tozlarını havaya saçarlar. Her çiçek tozunun iki baloncuğu vardır. Böylece, tozlar uzunca bir müddet yere düşmeden havada uçarlar. Uzaktan bakıldığı zaman sarı bir bulut gibi görünen bu toz yağmuruna halk arasında «kükürt yağmuru» denir, İşi biten erkek çiçeklerin bulunduğu başaklar kurur, dökülür.

Kozalak Nedir

Kozalaklar çamın dişi çiçekleridir. Baharda yeni çıkan dalların uçlarında kozalaklar meydana gelir. Kozalağın üstü, bir kiremit gibi üst üste sıralanmış, sert pullarla kaplıdır. Her pul bir meyva yaprağıdır. Meyva yaprağının iki yanı başka bitkilerde olduğu gibi kapanmayıp, tersine, açıkta kalır. Bundan dolayı çamlar ve benzeri bitikler açık-tohumlulardandır.

çam ağacı

Kaynak : pixabay.com

Havada uçuşan çiçek tozları bu çiçeklere konunca döllenme meydana gelir. Dişi kozalağın önceleri sıkışık olan pulları döllenme zamanında aralanır. Tozlar da aralarına dolar, ertesi yılın baharına kadar kalır. O zaman, dişi çiçeği döllendirir. Kozalağın içinde tohumlar meydana gelir. Daha ertesi yıl kozalak kendiliğinden açılır, tohumları yere atar. İşi sona eren kozalak da kuruyarak düşer. Tohumlar kanadlı olduklarından rüzgârla her yana uçuşurlar.

Çam Nasıl Yetiştirilir

Bahçelerde, parklarda çamlar fidandan yetiştirilir. Ormandaki genç fidanlar özenle yerden sökülür. Bunu yaparken dikkat etmeli, kökleri zedelememeye çalışmalıdır. Aynı zamanda, köke hava aldırmamak için etrafındaki toprakları silkelememek gerekir. Bu fidan istenilen yere dikilir.

Cami bahçelerde tohumlarından da yetiştirmek mümkündür. Bunun için olgun bir kozalağı, baş aşağı, bir fıçı toprağa dikmeli, bunu üç, dört yıllık oluncaya kadar ılık bir yerde bulundurmalıdır. Yeter derecede kuvvetlendiği anlaşıldıktan sonra asıl yerine götürülür.

Çam Çeşitleri Nelerdir?

  • Sahil çamı. — Sarı çama benzer. Sıcak yerlerde, denize yakın yüksekçe yerlerde yetişir. Yurdumuzda İstanbul, Marmara, Karadeniz kıyılarında çok bulunur. Toroslar’da da 2000 m. yüksekliğe kadar olan yerlerde de rastlanır. Sarı çamdan başlıca farkı kozalaklarının sapsız, daha büyük, iğne yapraklarının da daha uzun olmasıdır.
  • Fıstık çamı. — Yapraklı dalları bir şemsiye gibi ağacın tepesinde toplanmıştır. Denizden en aşağı 500 m. yükseklikteki yerlerde bulunur. Akdeniz, Ege, Marmara Denizi kıyılardaki ormanlarda çokça bulunur. İstanbul’da Boğazlar ve Adalar’da bulunan çamlar bunlardandır. «Çam fıstığı» denilen yağlı, lezzetli tohumlan toplanıp satılır, pilâvlara, dolmalara konur.
  • Akçam — Daha çok, dağlık yerlerde yetişir. Dallan düzgün ve düz olduğundan uzaktan sivrice bir piramidi andırır. İğne yaprakları öteki çamlardakinden daha düz, daha kısadır. Yurdumuzda Kuzeydoğu’da, Doğu’da bulunan bir türü vardır.
  • Karaçam. — Birçok bakımlardan akçamı andırır. Yurdumuzda Uludağ’da çoktur.
  • Lâden. — Görünüşü akçama benzerse de daha kısa, daha eğik dalları vardır. Kozalakları pullanmadan yere düşer. Lâden 50-60 m. kadar yükselir. Gövdesi düzdür. Kerestesi, reçinesi çok makbuldür. Kozalakları aşağıya doğru sarkıktır.
  • Venedik çamı. — Çok iri, kuvvetli bir çam cinsidir. 2000 m. yüksekliğe kadar olan
    yerlerde görülür. Tatlı yeşil yaprakları vardır, Kışın yaprakları dökülür.
  • Kaliforniya çamı. — Dünyanın en yüksek ağaçlarındandır, boyu çok kere 100 metreyi geçer. Daha çok, Kaliforniya ormanlarında bulunur.
  • Köknar. — Ormanlarımızda pek çok sayıda olan bu ağaç akçama benzer. Karadeniz kıyılarında, Uludağ’da, Kazdağı’nda çok bulunur. Yaprakları teker teker sıralanmıştır. 2, 3 cm. kadar uzunluktadır. Kozalakları silindir biçimindedir, dalın üzerinde dik durur. Kerestesinden daha çok kağıt yapımında faydalanılır.

Çam Ağacının Faydaları Nelerdir?

Çam birçok bakımlardan faydalı bir bitkidir. Çıra ve yakacak olarak kullanıldıktan başka reçinesinden de faydalanılır. Reçine endüstride çok kullanılan bir maddedir, terementin ruhu çıkartılır. Ayrıca, çamlar yakılarak elde edilen isten de baskı mürekkebi yapılır. Bundan dolayı, çam ormanlarına aşırı bir dikkat göstermek gerekir. Bu ağaçların dallarını kesmemek, gövdeyi gelişigüzel yaralamamak lazımdır. Zedelenen ağaçlar zamanla kuruyup gider.

Advertisement

Çam Ağacı

Her çam fidanını söküp bahçeye taşımak çok kere iyi bir sonuç vermez. Elverişli gelişme şartları bulamadığından genç fidan çürüyüp gider. Doğu illerimizde bazı kimseler önce baltayla ağacın gövdesini yararlar, sonra da tamamen kuruyunca yakmak üzere keserler. Buna halk arasında «boğma» denir. Çam ormanlarına çok zarar veren, kısa zamanda geniş ormanları kurutup yok eden zararlı bir yöntemdir.

Tıpta Çam

Camın, eskiden olduğu kadar, bugünkü doktorlukta da yeri vardır. Çam tomurcuklarının kaynatılmış suyu mesane ve böbrek hastalıklarında sancıyı dindirmek için kullanılır. Ayrıca, ciğerlerinden hasta olanlara, yakınında geniş çamlıklar bulunan yerlerde, çam kokulu saf hava teneffüs etmeleri tavsiye edilir.


Leave A Reply