Çamaşırhanede Kullanılan Kimyasallar, Deterjanlar

0
Advertisement

Çamaşırhanede kullanılan kimyasallar ve deterjanların özellikleri nelerdir? Bu temizlik malzemelerini kullanırken dikkat edilecek noktalar.

Çamaşırhanede Kullanılan Kimyasallar – Deterjanlar

Çamaşırda Kullanılan Temizlik Maddeleri :

Çamaşırdaki toz ve çamur genellikle kolay temizlenir. Yağ, yağlı bileşikler, vücut yağları, bakteriler organik kirleri meydana getirir ki, bunların temizlenmesi ön yıkamayı gerektirir. Yıkamada kullanılan temizlik maddeleri sabun ve deterjanlardır.

Sabun :

Hayvansal ve bitkisel yağların alkalilerle reaksiyonu sonunda meydana gelir. Sabun, iyi bir temizleme maddesidir. Ancak, sabun kullanılacaksa suyun yumuşak olması gerekir. Sabunlar, görünüşlerine göre sert, yumuşak ve toz olmak üzere 3 e ayrılır.

Yumuşak Sabunlar : Saf, bünyesinde hiç serbest alkali bulunmayan sabunlardır. Yumuşak sabunlar, nazik kumaşların yıkanmasında kullanılır.

Sert ve toz sabunlara alkali bileşikleri eklenmiştir. Alkali (soda) bileşikleri, sert suyun yumuşamasını sağlayarak, yağlı kirlerin çabuk bileşikleri sert suyun yumuşamasını sağlayarak, yağlı kirlerin çabuk çıkmasına yardımcı olur.

Advertisement
Deterjanlar :

Başlangıçta tekstil endüstrisinde kullanılmak üzere yapılmışsa da bugün, her yerde rastlamak mümkündür. Deterjanların ılık ve sert sularda kolaylıkla eriyip köpük meydana getirmesi, deterjanın çok yaygınlaşmasına sebep olmuştur. Deterjanlar görünüşlerine göre toz, boncuk, krem, sıvı olmak üzere 4 grupta incelenir. Çamaşırda genellikle, toz ve boncuk deterjanlar kullanılır. Bunlar, sert ve yumuşak olmak üzere iki gruba ayrılır. Yumuşak deterjanlar; nazik kumaşların ve yünlülerin yıkanmasında kullanılır. Sert deterjanların temizleme özelliği artırılmıştır. Çok kirli çamaşırların yıkanmasında kullanılır. Sert sentetik deterjanların, çok köpüklü veya köpüğü ayarlı olmak üzere 2 çeşidi vardır. Köpüğü ayarlı olanlar otomatik çamaşır makineleri için idealdir.

İyi Bir Deterjan:

Çeşitli tiplerdeki kumaşlardan farklı yapıdaki kirleri temizleyerek, çıkan kirleri çamaşır yıkamanın geri kalan süresinde yıkama suyu içinde emülsiyon halinde veya süspansiyon şeklinde tutabilecek özellikte olmalıdır. Bugün Türkiye’deki büyük oteller deterjan ve soda yerine, sert sulardan etkilenmediği için aprin kullanmaktadırlar.

Deterjanın Bileşiminde Kullanılan Maddeler :

1. Yüzey gerilimi azaltıcı madde; ıslatma elemanı olarak görev yapar, kiri gevşetir, kolaylıkla eriyecek hale getirir.

2. Kuvvetlendirici; mineralleri ayırarak suyun yumuşamasını, kirin parçalanmasını sağlar.

3. Floresan parlatıcı; kumaş tarafından emilerek görünmeyen ultraviyole ışınlarını, görülebilen mavi ışık haline getirir. Mavi ışık, sarı ışığın zıd-dıdır ve kumaşın beyaz görünmesini sağlar.

Advertisement

4. Köpüklü suyu düzenleyici veya kontrol edici; köpüğün bir düzeyde kalmasını ve uzun süre dayanmasını sağlar.

5. Kirlerin yeniden yerleşmesini önleyen madde; bu madde kirin süspansiyon halinde kalmasına yardımcı olur. Kumaş üzerine yeniden yerleşmesini engeller.

6. Ağartıcılar; oksijen tipli ağartıcılardır. Her tip, lif için etkilidir.

Deterjanlarda bulunan diğer maddeler kumaş yumuşatıcı, parfüm, antibakterial maddeler, su yumuşatıcılar v.b. dir.

Ağartıcılar :

Ağartma, kumaşların beyazlığını oksidasyonla artırma veya renk maddesini azaltmak suretiyle yapılır. Çamaşırların sürekli olarak 70° de yumuşak su ile kaynatılması halinde, ağartıcı kullanmaya gerek yoktur.

Çamaşırlarda kullanılan ağartıcılar içindeki bileşimlerin cinsine göre 2 çeşittir :

1. Klorlu Ağartıcılar : Sıvı haldeki klorlu ağartıcılarda sodyum hipoklorür vardır. Beyaz keten, pamuklu, bazı sentetikler için kullanışlıdır. Toz halindeki klorlu ağartıcı,kalsiyum hipoklorür, keten pamuk, pamuk+naylon karışımı, orlon ve dakron gibi sentetik liflerin pamukla karıştırılmış kumaşlarda kullanılır. Klorlu ağartıcılar, seyretilmiş olarak ölçü ile kullanılmalıdır. Bu ağartıcılar, çamaşır suyuna deterjan, suda iyice eridikten soma katılmalıdır. Klorlu ağartıcılar, içinde fazla demir olan sularda kullanılmamalıdır. Aksi halde çamaşırda kahverengi pas lekelerinin oluşmasına sebep olur.

Kullanılırken Dikkat Edilecek Kurallar :

– Hipoklorürlü ağartıcı, çamaşırın ilk veya ikinci yıkama suyunda deterjanla birlikte kullanılmalıdır.

– Klorlu bileşikler, kullanıldıktan sonra çamaşır bol su ile çalkalanmalı,

– Klorlu bileşikler, soğuk suda deterjansız olarak kullanılmaz. Çünkü, deterjan tampon görevi yaparak kumaşın korunmasını sağlar.

2. Sodyum ve Kalsiyum Perborat : Toz halinde olması, kullanılmasını kolaylaştırır. Rengi solmayan kumaşlarda, yün, rayon ve naylonda su tutmayan ve buruşmayan kumaşlarda kullanılması nisbeten daha emniyetlidir. Ağartma etkisinin perborattan serbest hale geçen oksijene bağlı olaması sebebiyle, fazla perboratın çamaşırlara herhangi bir zarar vermediği tespit edilmiştir.

Advertisement

Hidrojen peroksit; sıvı haldedir. Yün ve ipekler için iyi ağartıcıdır. Ancak, zamanla bozulduğu görülür.


Leave A Reply