Ali Şir Nevai’nin Eserlerinin Özetleri, Konusu, Kitapları Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Ali Şir Nevai’ye ait Mecâlisün-Nefâis ve Muhakemetü’l-Lûgateyn adlı eserlerin kısaca özetleri, konusu, Ali Şir Nevai eserleri hakkında bilgi.

Ali Şir Nevai Eserleri

Ali Şir Nevai’nin Eserlerinin Özetleri

Ali Şir Nevai’nin Çağatayca edebiyatının oluşmasında büyük bir rolü vardır. Çeşitli konularda yazılmış 30’a yakın eseri bulunmaktadır. Eserlerinden bazıları şunlardır: Çağatayca Divan (5 tane), Farsça Divan (5 tane), Çihil Hadis (Kırk Hadis) ve Muhakemet’ül Lugateyn (İki dilin karşılaştırılması)’dır.

15. yüzyılda Çağataycanın klasik bir yazı dili olarak kimlik kazanmasında Ali Şir Nevai’nin önemi bilinmektedir. Nevai öncesinde ve Nevai’nin çağında, Timurlular devletinde Türkçe yazan sanatçılar azdır. Nevai, Türkçeyi edebi dil olarak kullanmayan, Farsça yazan çağdaşlarına çatar. Çağdaşlarının Farsça’nın karşısında edebi dil olarak Türkçeyi yetersiz görmelerini eleştirir; eğer emek verilirse Türkçenin de Farsça kadar, hatta daha fazla anlatım inceliklerine sahip olduğunun görüleceğini belirtir. Bu görüşlerini Muhakemet’ül Lugateyn’de görürüz

Mecâlisün-Nefâis

Mecâlisün-Nefâis, (Güzellik Meclisleri, Nefislerin Toplantıları). Nevâî’nin hazırladığı şairler tezkeresi (Tezkere-tii’ş Şuarâ); edebiyatımızda bu türün ilk örneği olması bakımından onurlu bir önem taşır. Bir çeşit ilkel edebiyat tarihi olan bu eserlerde şairlerin kısa yaşamları, eserleri anılır, genel çizgilerde sanatları değerlendirilir. Nevâî’ nin eserinde de İran ve Çağatay şairlerinin 15. yüzyılda yaşamış olanları konu edinilmiştir.

Muhakemetü’l-Lûgateyn

Muhakemetü’l-Lûgateyn, (İki Dilin Karşılaştırılması). 1498’de yazıldı. Farsça karşısında Türkçenin kendine özgü üstünlüklerini belirten yazar, kavram ve anlam çeşitliliği bakımından dilimizin geniş ufuklu olanaklarını, türeme kolaylıklarını, ses uyumu öne çıkarak olumlu ve iyimser bir sonuca ulaşır. İlkin Veled Çelebi’nin çalışmasıyla basılan eser (1900), İshak Refet Işıtman’ca günümüz Türkçesine çevrilerek yayımlandı (TDK Yayınları 1941). Külliyatını basıma hazırlayan Agâh Sırrı Levend’in emeğiyle 4. cildin içinde bir kez daha değerlendirildi (1968).

Advertisement

Ali Şir Nevai Kimdir?

Ali Şir Nevai (1441 – 1501)

Çağatay Türk edebiyatının en önemli temsilcisidir. Uygur Türklerinden olan Ali Şir Nevai, Herat’ta doğdu. Hüseyin Baykara bu kenti alınca onun hizmetine girdi. Ancak ailesi çok varlıklı olduğu için bu hizmetlerin karşılığını almadı. Öldükten sonra kendi adına yaptırdığı bi,r türbeye gömüldü.

Eserlerinde Türk kavramını işlemiş ve bu konuda öncülük etmiştir. Türkçe şiir yazmakta direnerek dilimizin gelişmesinde etkili olmuştur.

Ali Şir Nevai’nin Muhakemetü’l-Lûgateyn adlı kitabı dil karşılaştırmalarını içermektedir.

Yeniden Basılmış Eserleri: Divan (1966), Hamse (1967), Öteki 17 Eseri (1968) Şairin Hayatı Hakkında Daha Detaylı Bilgi

Advertisement


Leave A Reply