Çanakkale ilinde bulunan gezilecek yerler nelerdir? Çanakkale ilinin milli parkları, arkeolojik ören yerleri ve doğal güzellikleri hakkında bilgi.
Çanakkale’de Gezilecek Yerler
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı
Çanakkale il sınırlarındaki Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, 1915 deniz ve kara savaşlarına sahne olan 33 bin hektarlık alanı kapsıyor. Eceabat ilçesinde Akbaş ile Ece Limanı arasındaki hattın güneyinde kalan saha, 2 Kasım 1973 tarihinde milli park ilan edildi.
Milli park müdürlüğü 1977’de kuruldu ve halen Çevre ve Orman Bakanlığının birimi olarak görevini yürütüyor. Milli park müdürlüğü, Çanakkale Savaşının anıt ve şehitliklerinin bakım ve onarımını yapmak, bunlara ulaşacak altyapıyı hazırlamak, iç ve dış turizm taleplerini uygun standartlar içinde karşılamak, tanıtıcı ve bilgi verici tesisleri kurmakla görevli.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı sınırlarında bir ilçe (Eceabat) ile sekiz köy yer alıyor. Milli parkta 45 adet Türk şehitlik ve anıtı bulunuyordu. “Şehitler Coğrafyası” çalışmaları kapsamında 2004 yılında arazide 28 adet şehitlik tespit edildi. Bu şehitliklerden Kocadere, Şahindere, Soğanlıdere ve Büyük Anafarta şehitliklerinin inşaatı tamamlanarak 2005 yılında ziyarete açıldı; 2006 yılında Karayörükderesi, Çataldere ve Kesikdere şehitliklerinin ziyarete açılmasıyla yerli anıt ve şehitlik sayısı 52’ye yükseldi.
Milli parkta ayrıca bir ana tanıtım merkezi, üç müze, iki ziyaretçi dinlenme noktası bulunuyor.
Milli park sahasında yabancı anıt ve mezarlık sayısı ise 33. Bunlar 1919 yılında düzenlenmeye başladı, Lozan Antlaşmasının imzalanmasıyla da bugünkü hallerini aldı. Lozan Antlaşmasının 124.-136. maddelerinde bu alandaki yabancı anıt ve mezarlıkların bakım ve onarımları hakkında hükümler bulunuyor. Bu hükümlere göre Britanya Kraliyet Harp Mezarlıklar Komisyonuna bağlı olarak Çanakkale’de bulunan müdürlük tarafından bakım ve onarımları yapılıyor.
KİLYE KOYU ANA TANITIM MERKEZİ
Uzun Devreli Gelişme Planı bünyesinde inşa edildi, 18 Mart 2005 tarihinde hizmete açıldı. Gezi amacıyla gelen turların bilgi alabilecekleri bir merkez olarak planlandı. Merkezin kapalı sergi alanında bilgi panoları ve dokunmatik bilgisayar ekranlı bilgi panoları bulunuyor. Açık sergi alam ise savaş sırasında çekilmiş fotoğrafların yer aldığı mermer panolara sahip. Kafeterya, 100 kişilik sinevizyon gösteri salonu, toplantı salonu, kütüphane merkezdeki diğer üniteler. Binanın arka kısmındaki duvarda Çanakkale Savaşına katılmış Türk birlik komutanlarının portreleri var.
KABATEPE MÜZESİ
Kabatepe mevkiindeki müzede Arıburnu-Anafartalar bölgesindeki savaşlar hakkında bilgiler, savaş malzemeleri, üniformalar, Başbakanlık Arşiv Müdürlüğünden alınan bazı arşiv ve fotoğraflar sergileniyor. Kabatepe Müzesi 1984 yılında yapıldı; tanıtım merkezi, müze, otopark ve anıttan oluşuyor.
BİGALI ATATÜRK EVİ
Dönemin köy muhtarına ait bu ev 18-25 Nisan 1915 tarihleri arasında Yarbay Mustafa Kemal tarafından 19. Tümenin karargâhı olarak kullanıldı; 1973 yılında müze haline getirildi ve 1980’li yıllarda restore edildi.
Atatürk Evinde Mustafa Kemal’in kullandığı bazı eşyalar, sivil ve askeri kıyafetleri sergileniyor.
Troya Tarihi Milli Parkı
Çanakkale’nin Ezine ilçesi sınırları içerisinde Çanakkale Boğazının girişinde yer alan 13 bin 350 hektarlık alan 1996 yılında Troya Tarihi Milli Parkı olarak ilan edildi. Bu tarihten itibaren “Homeros’un doğası” ziyaretçilerin Troia kalesinden çevreye baktıklarında gördükleri doğal çevre koruma altına alındı. Alan 1998 yılında “UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alındı.
Bölgede sadece kültür mirasının değil, doğa mirasının korunması da çok önemli. Park, Neolitik dönemden 20. yüzyıla kadar (1915 Çanakkale Savaşları anıtları) uzanan birçok arkeolojik ve tarihsel anıtı barındırıyor. Troia’ya, Çanakkale İzmir karayolunun 28. kilometresinden saptıktan sonra 5 kilometre içeride yer alıyor. Asya ve Avrupa kıtaları ile Ege ve Karadeniz arasındaki stratejik konumu nedeniyle Troia birçok yıkım ve savaşa tanıklık etti. Kent dokuz kez yıkıldı ve yeniden kuruldu. Bunların en önemlisini konu edinen, izmirli ozan Homeros’un İliada ve Odysseia destanlarının anayurdu da Troia idi. Kentteki ilk kazıları Alman H. Schliemann yaptı ve yurtdışına kaçırdığı eserlerle de arkeoloji tarihinde hep konu oldu. Bu eserler “Kral Priamos’un Hazinesi” olarak biliniyor. Bugün Troia buluntuları Almanya ve Rusya’nın dışında Phieladelphia, Atina, Londra, İstanbul, Çanakkale ve Troia arasında dağılmış durumda. Yaptığı kazılarla Troia kentini efsaneden gerçeğe dönüştüren isim ise M. Korfmann’dı.
Kemikli Burnu
Saros Körfezinin güney ucundaki Büyük ve Küçük Kemikli burunları arasındaki Suvla Koyu güzel kumullarla kaplı. Gelibolu Eceabat arasında yol Gelibolu Tarihi Milli Parkına dönüyor. Yol üzerindeki Büyükanafartalar köyünden Büyük Kemikli Burnuna ulaşılıyor. Burunda bakteri etkisiyle değişime uğrayan kumtaşları yükseliyor. Bu doğal oluşumlar jeolojik miras alanı adayı kabul ediliyor. Burundan deniz fenerine kolayca ulaşım sağlayan bir yol mevcut. Burası aynı zamanda bir balıkçı limanı. Büyük Kemikli Burnundan Saros Körfezine doğru kayalıklar üzerinden yapılan yolculuk muhteşem doğa manzaraları sunuyor. Alanda ayrıca kuşlar için önem taşıyan Tuzla Gölü bulunuyor.
Assos
Çanakkale – Assos
Homeros’un ilk ahalisinin Leleg halkı olduğunu bildirdiği Assos’a önceleri Pedasos deniliyordu. Les-bos (Midilli) Adasından İÖ 7. yüzyıl başlarında gelen bir grubun yerleştiği kent İÖ 560’ta Lydia, İÖ 545’te de Pers hâkimiyetinde yaşadı. Şehrin zenginlerinden Eubolos İÖ 387’de krallığını ilan etti. Ama bir süre sonra kölesi Hermaios onu öldürüp yerine geçti. Aristotales’le birlikte Platonun öğrencisi olan Hermaios kontrolü eline geçirdiğinde arkadaşı Aristotales’i burada bir felsefe okulu açması için Assos’a çağırdı. Burada üç yıl ders veren Aristo’nun öğrencilerinden biri de ünlü filozof Kleantes’ti. Kayalık üzerinde yer alan Assos’un eskisi gibi en çekici yapısı Athena Tapınağı’dır.
