Canların, organizmaların birbirine neden ihtiyacı vardır? Canlıların birbirleriyle ve çevreyle etkileşimleri, ilişkileri hakkında bilgi.
Canlıların Birbirleriyle İlişkileri
Organizmaların Birbirine İhtiyacı Vardır
Tabiattaki organizmalar, üreticiler ve tüketiciler olarak iki grupta ele alınabilir. Üreticilere ototrof, tüketicilere de genel olarak heterotrof canlılar denir. Ototrof canlılar besinlerini yapar ve depo edebilir. Tüketiciler ise heterotrofturlar. Yani besinlerini kendileri yapamadıkları için, doğrudan veya dolaylı yollardan ototrofların hazırladığı besin maddelerinden faydalanırlar.
Yeşil bitkilerin hemen hepsi ototroftur. İnsanlar, bütün hayvanlar ve Mantarlar gibi canlılar ise heterotrofturlar. Biyosferdeki organizmaların, beslenme ve hayatlarını devam ettirebilmeleri için, birbirlerine ihtiyaçları vardır. Özellikle, tabiatta ototrof ve heterotrof canlıların ilişkisi çok açık olarak görülür.
Şayet biyosferdeki bu ototrof ve heterotrof canlılar arasındaki ilişki olmasaydı, aşırı derecede madde birikiminden dolayı dünyamız kısa zamanda yaşanamaz duruma gelecekti. Canlıların bu karşılıklı ilişkisi, tabiattaki madde israfını önlemekte ve en ekonomik bir şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Meselâ, Karbon (C), Hidrojen (H), Oksijen (O) ve Fosfor (P) gibi çok iyi bilinen ve hayat için mutlaka gerekli olan elementlerin tabiattaki devri, ince bir düzen içerisinde sürüp gitmektedir. Bu süreklilikte ototrof ve heterotrof canlılar kilit rolü oynar.
Bilindiği gibi, havada çok az miktarda (% 0,03) karbondioksit (CO2) vardır. Bu karbondioksitin tabiatta devretmesi için bir yandan üretilip, aynı oranda da tüketilmesi ve hiç bir lüzumsuz harcama olmadan tekrar tekrar kullanılması lâzımdır. Böyle bir olayı, ototrof ve heterotrof canlılar gerçekleştirir. Havadaki karbondioksit, yeşil bitkiler tarafından fotosentezle besin maddelerine dönüştürülür ve atmosfere serbest oksijen verilir. Sentezlenen maddelerin bir kısmı, bitkinin kendi ihtiyaçları için harcanırken,kalanı depo edilir. Bitkiler dışındaki heterotrof canlılar, bu besin maddelerindeki enerjiyi kullanarak artık ürün olarak karbondioksit ve su açığa çıkarırlar. Böylece heterotrof canlılar, karbondioksit ve suyu yeniden yeşil bitkilerin kullanmasına hazır hale getirirler. Maddenin böyle devirli olarak kullanılması, biyosferde milyonlarca yıldan beri sürüp gitmektedir.
