Cebelitarık nerededir? İspanya’nın güneyinde yer alan çok küçük bir alanı kaplayan Avrupa kıtasındaki İngiliz sömürgesi Cebelitarık hakkında kısa bilgi.
Cebelitarık’ın Havadan Görünümü
Cebelitarık, İspanya’nın güneyinde, aynı adı taşıyan yarımada üzerinde İngiliz sömürgesi. Yüzölçümü 6.5 kilometrekare.
Cebelitarık Boğazı’nın doğusunda, İber Yarımadası’nın güney ucundadır ve güneyindeki Afrika kıyısı Ceuta’ya 23 km uzakta yer alır. Anakarasıyla alçak bir kum şeridiyle bağlı olan yarımada, kayalık bir konuma sahiptir. En yüksek noktası 405 m yükseltili kireçtaşı oluşumlu, 800 m eninde doğu ve kuzeyi dik Gun Tepesi’dir. Kayalık olması nedeniyle yöre su gereksinimini, yağmur depolama havuzlarıyla (15.5 ha alan) karşılar.
Cebelitarık, yerleşim yeri olarak bölgenin daha düz olan kuzeybatı kesimindedir. Yazlar kurak, yağışsız; kışlar genelde ılık ve yağışlı olarak Akdeniz iklimi hüküm sürer. Orman açısından yoksun olan bölgede tütün, kahve, eğreltiotu, çayırotu ve Avrupa’da yalnız burada yetişen İberiz Gibruliaarice çiçeği yetişir. 25 tür memeli hayvan yaşar.
Günlük dil, İspanyolca olmakla birlikte ticaret işlerinde genellikle İngilizce kullanılır. Halkın çoğunluğu Katolik ise de % 8 oranında Müslüman vardır. Bir hastanesi, 15 hekimi vardır (1981). 5-15 yaş arasında öğrenim parasız ve zorunludur. Ülkede 14 ilk, 7 yüksek devlet okulu vardır. Bir radyo ve televizyon istasyonu ile 3.000 tirajlı gazete iletişimde etkindir. Topraklarının az ve verimsiz olması nedeniyle besin ve hazır eşyanın dış alımı yapılır, en büyük yeri fuel-oil alır. Ayrıca, Fas’tan taze meyve, sebze ve yumurta getirilir. Limanı, transit geçişe açık olduğundan ikmal merkezi görevi de görür. Böylece turizmin yanında büyük bir gelir sağlar. Ekonomisinde İngiltere’nin yardımı büyük yer tutar. Küçük uçaklarının inmesine elverişli bir havaalanı vardır.
Cebelitarık Boğazı
Cebelitarık Boğazı; Atlas Okyanusu ile Akdeniz’i birleştiren, Akdeniz’in batı ucunda, İber Yarımadasının güneyinde yer alan boğazdır.
Uzunluğu 60 km, en geniş yeri Trafalgar Burnu ile Spartel Burnu arasında 44 km, en dar yeri Girus Burnu ile Toriza Burnu doğusunda 14.2 km olup oldukça derindir. En sığ yeri 324 m’ dir; Atlas Okyanusu’ndan Akdeniz’e güçlü bir üst akıntı, Akdeniz’den Atlas Okyanusu’na ise zayıf bir alt akıntı vardır. Boğazın sarp kayalarla çevrili olan iki kıyısı da İspanya toprağı olmasına karşın, doğal bir deniz kalesi konumundaki yarımada üzerindeki Cebelitarık Kalesi 1704’ten bu yana İngiltere’nin yönetimindedir. Ticaret ve savaş gemilerinin geçişine açık olan Cebelitarık Boğazı’ndan serbest geçişi, İngiltere ile Fransa 8 Nisan 1904 tarihli Londra Beyannamesi ile güvence altına aldılar. 1912’de İspanya da Fransa ile imzaladığı bir sözleşmeyle 1904 beyannamesini benimsedi.
