Çekirdeği olmayan hücreler bölünebilir mi, nasıl çoğalırlar? Çekirdeksiz hğcreler nelerdir? Çekirdeği olmayan hücreler ile ilgili bilgi.
Çekirdeksiz Hücreler Nelerdir?
Çekirdeksiz hücrelere prokaryot denir.
Çekirdeklerine sahip değiller çünkü gerçekten buna ihtiyaçları yok. Ökaryotik hücreler veya çekirdekli hücreler daha doğrusal genetik materyale sahiptir. Prokaryotik hücreler daha küçük, daha dairesel bir genoma sahiptir. Ayrıca bir çekirdeğe sahip olmadıklarını söylemek pek adil değil, çünkü nükleoid adı verilen bir koruyucu örtüleri vardır.
Çekirdeğin olmaması aslında hücreye fayda sağlar. “Prokaryotlar, çevrelerinden genetik materyali (plazmitler, vb.) Alabilir ve hammadde (amino asitler) mevcutsa, içine genetik kod ne olursa olsun protein üretim fabrikaları haline gelebilir. Bu, ‘ödünç alma’ yeteneği olarak görülebilir. “belirli bir ortamda hayatta kalmak için diğer başarılı organizmalardan gelen” bilgi. Ancak bunun bir bedeli vardır, çünkü genetik materyal virüslere karşı daha hassastır, çünkü içerideki “makine” hücre zarı, hücre duvarı ve kapsül dışındaki virüslere karşı koruyucu değildir. Bu, virüsün temelde hücreyi ele geçirmesini ve onu ele geçiren virüsü üretmesini sağlar.
Nasıl Ürerler?
Hücreler çekirdeğinin bulunup bulunmamasına göre iki bölümde incelenir:
a) Prokaryot Hücreler
Bir zarla çevrilmiş belirgin çekirdekleri olmayan hücrelerdir. Bunlarda hücre zan, sitoplazma ve ribozomlar olduğu halde çekirdek zarı ve diğer organeller yoktur. Çekirdek içerisinde bulunan kromatin ağı (kalıtım materyali), karyoplazma (çekirdek sıvısı) gibi yapılar sitoplazma içerisinde dağınık durumdadırlar. Çekirdekçik (nukleolus) de görülmez. Çekirdeği olmayan canlı hücreler monera alemi içinde incelenir. Mavi-yeşil algler ve bakteriler bu gruba girer.
Prokaryotlar proteinle çevrilmiş çember biçiminde bir DNA zinciri (kromozom olarak) taşırlar. Bunlarda mitoz bölünme olmaz. Kromozomlar hücrenin bir ucundan diğerine hareket ederek kendilerini replike ve duplike ederek çoğalır. Daha sonra hücre bölünür. Her hücrede yalnız tek bir kromozom vardır. Bu nedenle tüm prokaryotlar gen bakımından haploittir.
Normal mitoz (ya da mayoz) işleyişi göz önünde tutulacak olursa, çekirdeği (ya da en azından çekirdek bölgesi) olmayan hücre kendiliğinden bölünemez. Erişkin alyuvarlarımız da, çekirdeklerini yitirmiş oldukları için bölünemezler ve kendilerini çoğaltamazlar.
b) Ökaryot hücreler
Bu tip hücreler dıştan içe doğru hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek olmak üzere üç kısımdan oluşurlar. Gelişmiş canlıların ve protozoaların hücreleri bu grupta yer alır. Ökaryot hücre yapısında çekirdek zarı, çekirdek sıvısı ve kalıtım materyali belirgindir. Ayrıca belli görevleri üstlenmiş organeller ve yapıları rahatça görülebilmektedir. Ökaryot hücrelere; Kamçılılar, Kökayaklılar, Sporlular, Silliler, ileri yapılı hayvan ve bitki hücreleri örnektir.