Çekoslovakya Mimarlık Sanatı ile ilgili bilgiler ve Çekoslovakya Mimarlık Sanatı eserleri,dönemleri ve özellikleri
9. yüzyılda Prag’da Vltava Irmağı kıyısındaki yapıların kurulmasına başlandı; 11. ve 12. yüzyıllarda Güney Almanya’nın etkisinde Roman mimarlığı gelişti. Avrupa’daki ilk yapılardan biri olan Taş Köprü (1169-1171), bu döneme tarihlenir. 13. yüzyılda gotik üslup benimsendi. İlk örnekler Trebiç’teki Benediktin Manastırı ile Prag’daki St. Agnes Kilisesi’dir (1230-1235), 14. yüzyılda Bohemya sanatı en üretken dönemini yaşadı. Bu dönemde, Prag, Paris’ten sonra Avrupa’nın en büyük kenti oldu.
IV. Karl’ın buyruğuyla kurulan Yeni Kent’in eklenmesiyle sınırları genişledi; 1348’de üniversite açıldı; St. Vitus Katedrali’ nin yapımına başlandı. Surlarla çevrilen kentte tam bir gotik kent özelliği verildi. Fransız sanatının kendini duyurmaya başlaması bu döneme rastlar. 1344’te Fransız mimarı Mathieu d’Arras’ın yapımına başladığı Bohemya gotik mimarlığının doruğunu simgeleyen katedral, 1352’de ölümünden sonra mimar ve heykelci Peter Parler tarafından tamamlandı. IV. Karl’ın değerli takılarının saklanması için Prag’ın yaklaşık 20 km uzağında bir tepede yaptırdığı Karistejn Şatosu (1348-1367) da bu iki sanatçının eseridir.
14. yüzyılda bitirilen önemli iki gotik yapı, güney Bohemya’da Zlata Koruna ve Uyssi Brod manastırlarıdır. Prag’da 14. yüzyılın ortasına tarihlenen Kutsal Ruh Kilisesi ilk Bohemya kilisesi örneğidir. 15. yüzyılda Kosice, Levoca ve Bardejov kiliselerinde gotik mimarlık kendine özgü bir biçim aldı. Mimarlığın 15. ve 16. yüzyıllardaki evrimi en iyi Prag’ca Hradcany Şatosu’nun Vladislav Salonu’nda izlenebilir. 1526’da Habsburgların yönetime gelmesiyle Prag’a çağrılan İtalyan sanatçıları Kuzey İtalya Rönesansı’nı tanıttılar. Rönesans üslubunun ilk örneklerinden biri Giovanni Spatio ile Paolo della Stella’nın 1534 te Prag’da yaptıkları Belvedere Şatosu’dur. 1620 dolaylarında Andreas Spezzo’nun yaptığı Waldstein Sarayı barok nitelikler taşır. Barok sanat da ülkeye yine İtalyan mimarlarınca getirildi; Viyana okulundan da etkilendi. Ancak 18. yüzyıl başında kendine özgü biçim kazandı.
Bohemya’da çalışan İtalyan mimarlarından Francesco Caratti Prag’da Czernin Sarayı’m, Francesco Martinelli ise Moravya’da Hradisch Manastırı’nı (1680-1730) yaptı. 17. yüzyıl barok anlayışıyla yapılan eserler arasında en ünlüleri; St. François, St. Nikola, St. Katerina kiliseleri, saraylar, villalar ve Goethe’nin kahramanı Faust’un evidir. Yeni klasik akım ve 19. yüzyıl sanatında yerel özellikler sezilir. Mimarlıkta yeniden gotik, Rönesans ve baroka dönüldükten sonra Otto Wagner’in öğrencisi Jan Kotera uşçuluk akımını getirdi. J. Gocar ile Josefâ Chochol 20. yüzyılın ünlü mimarları arasındadır. 1930’dan önce ülkede Alman sanatı etkisinde modern akımın egemen olduğu görülür.
Çekoslovakya Heykel Sanatı Hakkında Bilgi
Bohemya ve Moravya’da heykel sanatı 14. yüzyılda Peter Parler’in Prag’daki St. Vitus Katedrali’ndekı gerçekçi portreleri ve Meryem Ana heykelleriyle doruğuna ulaştı. Cesky Krumlov da Meryem Ana heykelleriyle tanındı.
14. yüzyıl ortasına tarihlenen Levoca Sunağı; Slovak heykelciliğinin baş eseridir. II. Rudolf’un (1576-1612) sarayında Bartholomeus Spranger, Hans von Aachen, Adriaen de Vries gibi sanatçılar maniyerist eserler ürettiler. Prag’da IV. Karl Köprüsü gotik kemerlerinin arasında yer alan barok üsluptaki 30 heykel dikkat çekicidir. Heykelcilerin kimileri Bernini’den esinlendiler; Jan ve Ferdinand Maximilian Brokoff, Matyas Bernard von Braun, Platzer bunlardan en ünlüleridir. Heykelciler arasında önde gelenler; Myslbek, Stufsa, Gutfreund’dur. Vaclav Hollar ise ünü ülkenin sınırlarını aşan bir grafik sanatçısıdır.
