Çekül nedir? Çekül ne işe yarar? Çekül nasıl kullanılır? Çeküller paralel midir? Deniz mili nereden geliyor? Çekül hakkında bilgi.
Çekül; Daha çok duvarcıların, yapıların yere dik olup olmadığını kollamak için kullandıkları basit bir alettir Uzunca bir iple, ucuna asılı bir kurşun veya demir parçasından meydana gelmiştir. Duvarcı ipin ucundan tutar, ağırlığın sallanması duruncaya kadar bekler. Böylece, ördüğü duvarın bu ipe paralel olup olmadığını anlar.
Çekül, yerçekimi esasına uyularak yapılmıştır. Bütün cisimleri yer çektiğine göre, ipin ucuna bağlı ağırlık da yere, yani Dünya’nın merkezine doğru yön alır.
Çekülün doğrultusu o noktadan yere inen dikey çizgiyi ‘gösterir. Bir yerin çekül doğrultusu durgun bir sıvının açık hava ile temasta olan yüzüne diktir, uzantısı da dünyanın merkezinden geçer.
Çeküller Birbirine Paralel midir
Hayır. Bir odadaki iki çekülün pratik olarak birbirine paralel oldukları kabul edilebilir. Fakat birbirinden uzaktaki iki çekül hiçbir zaman birbirine paralel değildir Çeküller birbirinden uzaklaştırıldıkları zaman aralarındaki açılar da artar. Kuzey Kutbu’ndaki bir adamın elindeki çekülle Ekvator’un üzerinde bulunan bir adamın elindeki çekül aralarında 90° lik bir açı vardır. Bu iki çekülün uzantısı da dünyanın merkezinde birbirini keser.
Deniz Mili Nereden Geliyor
Çekül doğrultuları arasındaki açı biliniyorsa o iki çekülün birbirinden ne kadar uzaklıkta bulundukları da kolayca bulunabilir. Meridyen çevresi 40.000.000 m. dir. Bunun çevresi boyunca çekül doğrultusu da 360° değişir. Çekülleri arasında 1 derece açı bulunan iki noktanın arası da
40.000.000 / (360×60) = 1852 m olur. Bu uzaklığa «1 deniz mili» denir, denizde mesafe ölçü birimi olarak kullanılır.
Kaynak 2
Çekül cisimlerin, yer çekimi etkisiyle yerkürenin merkezine doğru çekilmelerinden yararlanılarak yapılan bir araçtır. Bir ucuna kurşun, demir ya da pirinç gibi ağır metallerden yapılmış ve genellikle koni biçiminde düzgün bir ağırlık bağlanmış olan ince bir ipten oluşur. İpin uzunluğu amaca göre 1 ile 3 metre kadar olabilir. İpin öteki ucundan tutulup serbest bırakıldığında çekül, yer çekiminin etkisiyle hemen, yerkürenin merkezine doğru yönelir. Bu doğrultuya “düşey doğrultu” adı verilir.
Bu nedenle çekül daha çok yapı işlerinde ustalarca, bir duvarın düşey doğrultuda olup olmadığını denetlemek için kullanılır. Duvarın düşey olması için ucundaki ağırlık nedeniyle gergin bir durumda bulunan ipe koşut olması gerekir. Yerkürenin ayrı iki noktasından geçen çekül doğrultuları arasında belirli bir açı bulunur. Örneğin, yerküre üzerindeki uzaklıkları 1311.2 km olan iki çekül doğrultusu arasında, 10°’lik bir açı vardır. Bu nedenle, bir düzlemin düşey olması için ucundaki ağırlık nedeniyle gergin bir durumda bulunan ipe koşut olması gerekmektedir.
1 Yorum
?