Celal Esat Arseven kimdir ve ne yapmıştır? Celal Esat Arseven hayat hikayesi, biyografisi, sanat tarihi çalışmaları ve eserleri hakkında bilgi.
Celal Esat Arseven
Celal Esat Arseven; (d. 1876, Beşiktaş, İstanbul – ö. 14 Kasım 1971, İstanbul), Türk sanatı üzerine yaptığı kapsamlı çalışmalarla tanınan sanat tarihçisidir.
Sadrazam Ahmed Esad Paşa’nın oğludur. Sırasıyla Mekteb-i Sultani’de (Galatasaray Lisesi), Mülkiye Mektebi’nde (1889) ve Sanayi-i Nefise Mektebi’nde öğrenim gördü. Sanayi-i Nefise’de Hoca Ali Rıza ve Fausto Zonaro’nun öğrencisi oldu. 1891’de Abdülharaid’in isteği ile Harbiye Mektebi’ ne girdi ve 1906’da mülazım-ı sani rütbesiyle mezun oldu. 1908’de bir grup ressam ve müzikçiyle birlikte öğrenim için Avrupa’ya gönderildi. Dönüşünde, kolağası rütbesindeyken askerlikten ayrılarak bütünüyle sanata yöneldi. I. Dünya Savaşı sırasında Harbiye Nazın Enver Paşa’nın Şişli’de kurduğu atölyede gerçekleştirilen savaş resimlerini sergilemek için 1918’de Berlin ve Viyana’ya götürdü. 1920’de Sanayi-i Nefise Mektebi’ne mimarlık tarihi ve şehircilik dersleri vermek üzere atandı; bu görevini 1941’e değin sürdürdü. 1923’te Darülbedayi müdürlüğü, 1925-27 arasında Herman Jansen’in yanında Ankara kenti imar müşavirliği yaptı. Bir ara siyasetle ilgilendi, 1942’de İstanbul’dan, 1946’da da Giresun’dan milletvekili seçildi. 1951-58 arasında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nda üyelik ve başkanlık yaptı. Ölümünden kısa bir süre önce kendisine Devlet Kültür Armağanı ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nin onursal doktorluk unvanı verildi.
Tiyatro ile de ilgilenen Arseven, 1910’da Mınakyan Efendi tarafından sahnelenen Selim-i Salis (Salah Cimcoz ile birlikte), Bugün Yarın (1914/Bay Targan, 1936), Gökte Ararken gibi oyunlar; 1918’de Viya-na’da temsil edilen Şaban, ardından da Saatçi (1931) ve Büyük İkramiye (1932) adlı operetler yazdı. 1918’de Viyana’da Alman oyuncuların rol aldığı Die Tote wacht (Ölüm Nöbet Bekliyor) adlı filmi çevirdi. 1921-27 arasında Salah Cimcoz’la birlikte Kalem adlı bir dergi çıkartan Arseven, 1909’da Paris’teyken Fransızca olarak yazdığı Constantinople, de Byzance â Stamboul’da (Bizans’tan İstanbul’a Konstantinopolis) İstanbul’un sanat ve arkeolojik değerlerini inceledi. Sanat sözlüğü ve ansiklopedi alanında ise Istılahat-ı Mimariyye (1908/09), Sanat Kamusu (1926), Türk Sanatı (1928, 1973), 1943-52 arasında fasiküller halinde yayımlanan Sanat Ansiklopedisi (5 cilt) ve Türk Sanatı, Menşeinden Bugüne Kadar Mimari, Heykel, Resim, Süsleme ve Tezyini Sanatlar (1956) en önemli çalışmalarındandır. Sanat Ansiklopedisi bazı maddelerin uzmanlarca yazılması dışında, tümüyle Arseven’in ürünüdür ve günümüzde de hâlâ alanındaki en kapsamlı temel kaynak niteliğini sürdürmektedir. Resim alanında daha çok suluboya manzaralarıyla dikkati çeken Arseven, ayrıca Resim Dersleri (1897/98), Ressam ve Mimarlara Mahsus Menazır (1898), Renkler ve Yağlıboya (1900) adlı kitapları yazmıştır.
