Cemal Nadir Güler kimdir? Ülkemizin yetiştirdiği meşhur karikatüristlerden birisi olan Cemal Nadir Güler hayatı ve çalışmaları hakkında kısa bilgilerin yer aldığı yazımız.
Cemal Nadir Güler ( 1902-1947), büyük bir Türk karikatüristidir. Bursa’da doğdu. Babası Bulgaristan göçmenlerinden annesi Bursa’nın yerlilerindendi. İki aile de ticaretle uğraşırdı. Öğrenimini Bilecik İdadisi ile Bursa sultanisinde yaptı. Küçük yaşta, kasnakçı ve makinist çıraklığı ile hayata atıldı. Bir müddet Bursa’da tabelâcılıkla uğraştı, sonra resim öğretmenliğine başladı. İlk eseri, Sedat Simâvi’nin çıkardığı «Diken» adlı mizah dergisinde yayınlandı.
Cemal Nadir Güler, bir ara İstanbul’a geldiyse de tutunamadı, yeniden Bursa’ya döndü. Bir yandan da haftalık mizah gazetesi «Akbaba» ya karikatürlerini yolluyordu. «Akşam» gazetesi onu İstanbul’a çağırdı, geçimini sağladı. Ondan sonra Güler’in «Akşam», «Cumhuriyet» gazetelerinde, «Akbaba», «Karikatür», «Yücel» dergilerinde eserleri yayınlandı. Bursa’da, karikatür sergileri açtı. Birçok karikatüristin yetişmesinde etkisi oldu.
Cemal Nadir Güler’in, Nasrettin Hoca gibi tip haline getirdiği Amca Bey aynı adla bir dergi yayınlamasına yol açmıştır. 1924’te, «Resimli Dünya» dergisinde çizdiği Efruz Bey’den itibaren Amca Bey, Akla Kara, Dalkavuk gibi karikatür tipleri vardır.
Güler, karikatürlerinde yuvarlak çizgilere fazla yer verir, tamamiyle yerli tipleri canlandırırdı. Dünyaya şöhret salmış ikinci karikatüristimiz odur (ilki Cem’dir). Bazı eserleri kitap ve albüm halinde toplanmıştır: Akla Kara, Dalkavuk gibi. «Akşam» gazetesinin bulunduğu sokağa onun adı verilmiştir.
Cemal Nadir Güler ve Çalışmalarından Örnekler
Cemal Nadir Güler’in meşhur Amcabey karakteri
• GÜLER
Cemal Nadir’i üzüntülü gören bir dostu: «Hayrola, yahu?» diye sordu. «Ne bu surat? Sen Güler değil misin?»
Cemal Nadir: «Evet ama,» diye cevap verdi, «Nadir Güler’im!»
• CANLI RESİMLER
Birçok karikatüristler, Cemal Nadir’in etkisinde kalır, hattâ bazan, onu harfi harfine taklit ederlerdi. Bir gün, bir arkadaşı Cemal Nadir’e sordu:
— «Yahu, ne diye sanki Micky filimleri gibi canlı, hareketli resimler yapmıyorsun?»
Cemal Nadir acı acı güldü:
— «Sen de hiç etrafa bakmıyorsun, biraderi Bizim resimler zaten hareket halinde… Önüne gelen yürütüyor!»
Kaynak – 2
Cemal Nadir Güler; karikatürcüdür (Bursa 1902 – İstanbul 1947). Sanayi-i Nefise Mektebi’ne (Güzel Sanatlar Akademisi) girmek istediyse de başarılı olamadı. Geçim için Bursa’da tabelacılık yanı sıra suluboya resimler ve karikatür yapmaya başladı. İlk karikatürü 1920’de Sedat Simavi’nin Diken adlı mizah dergisinde yayımlandı. 1924’te Resimli Dünya’ya çizdi. 1926′ da İstanbul’a gelerek tabelacılık ve çizim işlerini yürüttü. Geçim zorluğuna düşünce Bursa’ya döndü.
1928’de Akşam gazetesinin önerisiyle günlük karikatürler çizmek üzere yeniden İstanbul’a geldi. Amcabey tipini yaratarak ilgi topladı. Amcabey adıyla bir gülmece dergisi çıkardı. Karikatür ve Yücel dergilerinde çizdi. Karikatürü günlük yaşamın bir parçası haline getirdi. Daha sonra yarattığı Dede ile Torun, Ak ile Kara, Dalkavuk, Salomon, Yeni Zengin tipleriyle kara mizahın öncüsü oldu. Çizgiye önem vererek yazıyı aza indirmeye çalıştı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Cumhuriyet’ te çizmeye başladı. 1941’de Arkadaş adlı bir çocuk dergisinin çıkarılmasında görev aldı. Birçok karikatürcünün yetişmesine öncülük etti. Ankara Radyosu’na skeçler yazdı.
Başlıca eserleri: Amcabey’e Göre (1932), Karikatür Albümü (1933), Karikatür Albümü (1939), Akla Kara (1940), Dalkavuk Karikatür Albümü (1943), Seçme Karikatürler (1944), Harp Zenginleri Karikatür Albümü (1946), Amcabey Albümü (1946). İstanbul Şehir Tiyatrolarında oynanan Yüzkarası (1949) adlı bir oyunu vardır. ABD’de karikatür sergisi açtı. Viyana’da Uluslararası Karikatür Yarışması’nda birincilik aldı.
