Ceviz ağacı ve ceviz meyvesi hakkında genel bilgiler. ceviz ağacından hangi ürünler elde edilir cevizden nasıl yararlanılır? cevizin özellikleri.
Ceviz Ağacı Hakkında Bilgiler
Yurdumuzda çok yetişen uzun ömürlü, kalın gövdeli bir ağaçtır. Ana vatanı Orta Anadolu ve Hazar Denizi dolaylarıdır. Buralardan Yunanistan, İtalya, Fransa ve İngiltere’ye yayılmış, oradan da Güney Amerika’ya geçmiştir. Çin ve Japonya’da da yetiştirilmekteyse de en değerlileri memleketimizde ve İngiltere’de yetişenleridir.
Ceviz taç yaprağı olmayan ikiçeneklilerin cevizgiller familyasındandır. Yumuşak ve nemli topraklardan, ılık yerlerden hoşlanır. Yüksekliği 20-25 metreye varır, kökleri toprağın epey derinliklerine kadar iner. İlkbaharda ağaçlarda bir salkımı andıran «sülük» ler çıkar. Bu, bitkinin erkek çiçekleridir. Ayrıca, her tomurcukta 3-4 dişi çiçek bulunur. Birevcikli bir bitki olan ceviz ağacı üzeri kalın yeşil kabukla kaplı meyveler verir. Olgunlaşan cevizde bu kabuk koyulaşır, buruşur, altındaki asıl sert kabuk meydana gelir. Bu sert kısım da kırılınca içinden cevizin yenilebilecek kısmı ortaya çıkar. Buna «ceviz içi» denir. Ceviz içinde % 18 protein, 25-50 yağ, 16 nişastalı maddeler bulunur. İyi cins bir ceviz kurutulunca ağırlığının yarısı kadar iç verir.
Ceviz Ürünleri
Ceviz sadece meyvesi bakımından değil, bu meyvelerinden çıkartılan yağı, ayrıca çok değerli olan tahtası bakımından da yetiştirilir. Ceviz yağı çok lezzetli bir yemeklik yağdır, yağlı boya yapılmasında da kullanılır. Bazı yerlerde olgunlaşmış meyvelerinden reçel ve likör de yapılır. Kerestesi ağır ve dayanıklı olduğundan, kolay biçilip, kolay çilalandığından mobilyacılıkta kullanılır.
Cevizin yeşil kabuğunda, saplarında hoş kokulu bir esans vardır. Bazı böcekler bu kokudan kaçarlar. Bunları kaynatıp suyunu sinekler konmasın diye hayvanlara sürerler. Cevizin kabuklarında, yapraklarında elleri boyayan, kolay kolay çıkmayan bir boya ile iyot vardır. Bu yüzden ceviz yaprağı, kabukları boya olarak da kullanılabilir.
Ceviz çok kere kendiliğinden yetişir. Kargalar cevizi çok sevdiklerinden onu alıp toprağa gömerler. Ayrıca ağacın etrafından çıkan sürgünlerle de ceviz yetiştirilebilir. Ceviz uzun ömürlü bir ağaçtır. 200-300 yıl kadar yaşayanı vardır. Memleketimizde hemen hemen 3 milyon kadar ceviz ağacı vardır, yılda 50-55 ton kadar ceviz elde edilir.
CEVİZGİLLER. — Taçraprağı olmayan ikiçeneklilerin bir familyasıdır. Bu familyadaki bitkilerde erkek çiçekler uzun tırtılsılar, dişi çiçekler ise seyrek taneli başaklar halindedir. Amerikan cevizi, Kafkasya’da yetişen yalankoz ağacı gibi bitkiler bu familyadandır.
2 yorum
10 yildir ingilterede yasiyorum birtane veviz agaci gormedim.kuruyemis isi yapiyorum butun ceviz abd geliyo
Adem Badem
Ey insan denilen adem
Yersin ceviz fıstık badem
Õlümlüsün madem
Kibirli olmaya yok bir neden
Yaptın umreyi hacı
Dersin zaman her derdin ilacı
Hayat geçer tatlı ve acı
Uzatmışsın yine sakalı saçı
Hayatın bir gün geçip bitecek
Huzurlu yaşamaya bakın ailecek
Servetin var varislerine yetecek
Ömür yaşanır biter ölüm gerçek
Ankara,22.6.2020, Nuri Hakan Tataroğlu, gezgin bezgin sezgin gurme halk ozanı aşık yazar araştırmacı KocaHoca ferdifanibirzat