Charles Baudelaire kimdir? Fransız şairi Charles Baudelaire hayatı, biyografisi, eserlerinin kısa özetleri, şiirleri hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Charles Baudelaire; Fransız şairidir (Paris 1821-ay. y. 1867). Orta öğrenimini Lyon’da ve üvey babasının görevlendirildiği (1836) Paris’te yaptı. Dışarıdan sınavlara girerek Louis-Le-Grand Lisesi’ni bitirdi (1840). Hukuk Fakültesi’nin ilk yılında başlayan başıboş ve dağınık bohem yaşantısı ise ölümüne kadar sürdü. Edebiyatçı olma konusundaki kesin kararı, lise Latincesi ile şiir yazabilme yeteneği, her hazzı tatma eğilimiyle Baudelaire, bu yaşlarda kapmış olduğu tahmin edilen frengi, içki düşkünlüğü ve kavruk eğlenceleri yüzünden ailesi için bir sorun oldu. Hindistan’a giden bir vapura bindirildi (1841); yaşamı şiir dünyası için bir özlemler ve hazlar konusu olan bu yolculuğu Güneydoğu Afrika kıyılarında kesip Paris’e döndüğü biliniyor. Bundan sonrası şair için bir süre tam bir özgürlük dilimidir. 22 yaşını doldurduğu (1843) yıldan başlayarak babasından kalan mirası kullanma hakkına sahip oldu. Sorumsuz ve savruk mirasyedilik, gelir getirmez bir şairlik ve yazarlık uğraşıyla birleşip işin içine içki, eğlence ve sefahat karışınca özgürlüğü sınırlandı, baba mirasını kullanma hakkı hukuk önlemleriyle kısıtlandı.
Şiirine konu, imge ve etki kaynağı olan çeşitli uyuşturuculara bu dönemde bağlandığı sanılır. Bir yandan çok zamanlı ve başarılı resim yazıları, sevgisi güçlü müzik yargılarıyla eleştirmen olarak öne çıktı, bir yandan yeteneğine hayran olduğu, ABD’li yazar Edgar Allen Poe’yu (1809-1849) Fransızcaya çevirdi.
Sonunda Poe çevirilerinin yarattığı yankıyla Revue de deux Monde dergisinde 18 şiiri yayımlandı, kitaplaştı: Les Fleurs du Mal (Kötülük Çiçekleri) 1857. Genel ahlak ilkelerine aykırı görülerek mahkemeye verilen, içindeki 6 şiirin çıkarılmasıyla para cezasına çarptırılan bu 100 şiirlik ilk baskı, çeşitli yankılar yarattı. Şiire adanan Baudelaire, bazı duygulanım anılarını, düşünsel ürünlerini, buluş ve esinleniş sonuçlarını ara sıra düzyazı biçiminde de üretti. Ne var ki bunların çoğu ancak ölümünden sonra kitaplaştı. Borçlarını ödeyebilecek bir para kaynağı sağlayacak konferanslarının ilgi göreceğini sandığı Belçika’ya gitti (1865). Umduklarının bulamamanın düş kırıklığı ve aşırıya giden alışkanlıklarının yaralarıyla inmeli olarak yurduna döndü (1866); ilgisiz, sevgisiz şefkatsiz bir yalnızlık içinde hastane bakımından yarar umdu; sessizce öldüğü zaman cenazesine katılacak bir avuç arkadaşından başka kimse yoktu.
Şiiri, klasik öğeleri küçümseyip saf dışı bırakmayan gelenekçi olgunluğa yaslanır, romantizmin coşkular ve karşıtlıklar dünyasını yansıtır. Fransızcanın bütün inceliklerini kullanan yetkin bir dil kültürü, bir yetenek ve hırslı bir sanatçı çabası onun büyük şiirini oluşturur.
Başlıca eserleri: Les Epaves (Kalıntılar) 1866, şiirler; Petits Poèmes en Prose (Küçük Mensur Şiirler) 1857-1869, Le Spleen de Paris (Paris Sıkıntısı) düz yazılar, 1869; Curiostités Esthetiques (Estetik İncelikler) 1868, sanat eleştirileri; L’art Romantique (Romantik Sanat 1868); Lettres (1841 -1866; mektuplar) 1905; Bütün eserleri, çeşitli biçimlerde bir araya getirildi. Örneğin; Oeuvres Complèts, 7 cilt, 1868-1870 (Derleyen G. Asselineau) vb. Ayrıca onu konu edinen sayısız esere hazırlandı.
Elem Çiçekleri, şairin bir arkadaşı tarafından bastırılan ilk şiir kitabı (1857). Kentsoylu (burjuva) törelerine iyice karşıt olan sanatçının ağır eleştirileri, başkaldıran yorumlan, çoğunluğun kabul edemediği konulan (uyuşturucular, sevicilik, ölüye tutkunluk, şeytansı bir ten düşkünlüğü) kamuoyunda tepkiler yarattı. Para cezası ve 6 şiirin yasaklanması kararına varan yargılamadan sonra kitap iki kez daha basıldı (1861-1866). Bu basımlarda şairin istediği nedene sonra eklenebildi. Kitaptaki 136 şiirin çoğu Fransız Edebiyatı’nın en klasik değerleri arasında sayılır, bazılarının sanatçının şiir kuramını taşıdığı kabul edilir (Correspondances, Müzik, Yoldan Geçen Bir Yolcuya..) Sınırsız bir doyum arayışını belirleyen kitap toplamı, simgeciliğin (sembolizm) bir bildiri olarak da değerlendirilir.
Kitap Türkçeye ilkin Alişanzade İsmail Hakkı tarafından bu adla çevrildi (1927), Vasfi Mahir Korutürk basımında aynı adı korudu (1957, 1966); Abdullah Rıza Ergüven (1961), Suut Kemal Yetkin (1967), Erdoğan Alkan (1985) seçmelerinde Kötülük Çiçekleri adına dönüştü.
Kaynak – 2
Pierre Charles Baudelaire (Doğum: 9 Nisan 1821, Paris, Fransa – Ölüm: 31 Ağustos 1867, Paris, Fransa). Ünlü bir Fransız şairidir. Hayatı sefalet içinde geçmiştir. Büyük Amerikan şairi Edgar Poe‘nun eserlerini eşsiz bir çeviri ile Fransız edebiyatına kazandırmış, «Petits Poemes en Prose» başlığı altında yazdığı nefîs parçalarla, «Curiosites Esthetiques» adı altındaki çok cazip denemeleriyle, “Art Romantique” adı ile yayınladığı romantizm hicviyesiyle tanınmış, özellikle “Fleurs du Mal” adındaki eseri ile ün kazanmıştır.
Pierre Charles Baudelaire şiirlerini bir araya toplayan bu kitabını 1857’de yayınlamıştı. Bu kitap şairi haklı bir şöhrete ulaştırmakla beraber aleyhinde çok patırdılı bîr dâva açılmasına da sebep olmuştu. Pierre Charles Baudelaire, «Fleurs du Mal» de, büyük, hem çok büyük bir şair olduğunu ispat etmiş, şiir dünyasında yaygın bir etki yaratmıştır.
Pierre Charles Baudelaire’i Fransız şairlerinin en ön safında sayanlar pek çoktur. Victor Hugo onun için “Fransız şiirine yeni bir heyecan getirmiştir» der. Pierre Charles Baudelaire’in şiirlerindeki tasvirler şaşılacak derecede zengin, ifade sade olduğu kadar tatlı, duygular derin ve kesiftir. Sanat görüşü yüksek, ahenktar ifadesi son derece cazip olan Pierre Charles Baudelaire, aşırı derecede marazı bir hassaslıkta idi. Acayip, nadir görülür şeylere fazla düşkün, realizme aşırı derece yatkın ve düşkündü. Bütün bu halleri onu çok cazip kılıyor, şiirleri ister istemez hayranlık uyandırıyordu.
Bibliyografya: Dilimize çevrilen eserleri: Elem Çiçekleri (Alişanzade İsmail Hakkı, 1927); Elem Çiçekleri (Vasfi Mahir Kocatürk, 1957); İçe Kapanış (Deri. Şükran Yurdakul, 1959).
