Çim kayağı nedir? Nasıl bir spordur? Çim kayağı malzemeleri, kuralları, pisti özellikleri hakkında bilgi.
Çim Kayağı
Vücudun adelelerini çalıştıran ve kayma zevki veren bu spor dalı araştırmaya dayalı çabalarla ortaya çıkmış bir kayak türüdür.
ÇİM KAYAĞI PİSTİ
Karlı pistlerdeki meyiller çim kayağı için fazla diktir. 300 m uzunluğunda ve % 20-25 meyilindeki bir çim kayağı pisti İdeal bir pisttir. Yeni başlayanlar için ise % 10 meyil uygundur. Çim kayağı uluslar arası yarışmalarında, tekniği ileri sporcular yetiştikçe meyiller % 25’e doğru yükselmekte, pist uzunlukları ise 700-800 m’ye ulaşmaktadır, ideal bir pistte çim uzunluğu 5 cm’yi geçmez. Ayrıca pistte çukurlar, dik çıkıntılar, köstebek tepecikleri, düşey ve yatay hendekler bulunmamalıdır. Pistin bitiminde düz bir alan ve takiben ters meyil bulunması, özellikle yeni başlayanlar için durma problemini ortadan kaldırır.
KULLANILAN MALZEMELER
Çim kayağı ile normal kayak arasındaki en önemli fark, normal kayağın kayması, çim kayağının ise tekerlekler üzerinde ilerlemeye olanak veren bir mekanizmaya sahip olmasıdır. En önemli benzerlik ise, çim kayağı dönüş ve yarış tekniklerinin Alp disiplini ile aynı özellikleri taşımasıdır.
Çim kayaklarının mekanizması 17 ile 23 arasında değişen sayıda dönen bilyeli makaradan oluşur. Perçinlenmiş plâstik bant tekerlekler etrafında döner. Bant üzerinde çimde kaymayı engelleyecek ve bandın daima dönmesini sağlayacak plâstik parçalar vardır. Perçinlerle güçlendirilmiş plâstik bant, kayakçıyı yamaçtaki beklenmeden düzensizliklerde dengeler ve yönlendirir.
Bant metal bir ray üzerinde dönen tekerlekler üzerinde hareket eder. Bu ray bir plâtforma monte edilmiştir. Plâtform üzerinde ise bağlamalar bulunmaktadır. Çim kayağı bağlamaları basit, ama etkindir. Ön tarafta sağlam bir metal tel ile plâtforma bağlanır, arka tarafta ise eski kayaklarda olduğu gibi bir burgu kablo bağlaması ile tutturulur. Arka parçadaki bir vida sistemi, bağlamanın muhtelif ebattaki ayakkabılara göre ayarlanmasını sağlar. Çim kayaklarının ölçüleri yarışmanın cinsine ve yeteneğe göre değişirse de maksimum yüksekliği 15 cm, uzunluğu ise 80 cm ile sınırlıdır. FIS tarafından onaylanan kayaklar, Alman ve italyan ortak yapımı Rollka ve Avusturya yapımı Roll Racer’dır. Çim kayağının maksimum açılımı:
17 tekerlekliler için 1 cm,
19 tekerlekliler için 1 cm,
21 tekerlekliler için 1.5 cm,
23 tekerlekliler için 2 cm’dir.
23 arasında değişen sayıda dönen bilyeli makaradan oluşur. Perçinlenmiş plâstik bant tekerlekler etrafında döner. Bant üzerinde çimde kaymayı engelleyecek ve bandın daima dönmesini sağlayacak plâstik parçalar vardır. Perçinlerle güçlendirilmiş plâstik bant, kayakçıyı yamaçtaki beklenmeden düzensizliklerde dengeler ve yönlendirir. Bant metal bir ray üzerinde dönen tekerlekler üzerinde hareket eder. Bu ray bir plâtforma monte edilmiştir. Plâtform üzerinde ise bağlamalar bulunmaktadır. Çim kayağı bağlamaları basit, ama etkindir. Ön tarafta sağlam bir metal tel ile plâtforma bağlanır, arka tarafta ise eski kayaklarda olduğu gibi bir burgu kablo bağlaması ile tutturulur. Arka parçadaki bir vida sistemi, bağlamanın muhtelif ebattaki ayakkabılara göre ayarlanmasını sağlar. Çim kayaklarının ölçüleri yarışmanın cinsine ve yeteneğe göre değişirse de maksimum yüksekliği 15 cm, uzunluğu ise 80 cm ile sınırlıdır. FIS tarafından onaylanan kayaklar, Alman ve italyan ortak yapımı Rollka ve Avusturya yapımı Roll Racer’dır. Çim kayağının maksimum açılımı: 17 tekerlekliler için 1 cm, 19 tekerlekliler için 1 cm, 21 tekerlekliler için 1.5 cm, 23 tekerlekliler için 2 cm’dir.
Bu açılım miktarları ön ve arka kısımdaki üç tekerleğe dağıtılır. Kayak tekerlekleri inceltilmiş bitkisel yağla yağlanır. Bu yağ hem çimin çürümesini engeller, hem de yarışmacının takılmadan kaymasını sağlar.
Çim kayağı çıkış noktasında zemin % 12’den daha az meyile sahip ise slâlom, büyük slâlom ve süper G yarışları için mutlaka bir çıkış rampasına gereksinim vardır. Çıkış rampası, çıkış kapısına dik ve sağlam olarak monte edilmeli ve sallanmamalıdır. Çıkış kapısı birbirinden 60 cm aralıklı iki direkten oluşur. Boyları ise en az 50 cm’dir. Varış çizgisi iki direk veya iki düşey bayrak arasına gerilmiş ve üzerinde “VARIŞ” ya da “FINISH” yazan bir bayrak ile işaretlidir. Varış yeri, süper G yarışmalarında 15 m’den, slâlom ve büyük slâlom yarışmalarında 10 m’den daha dar olamaz.
KURALLAR
Çim kayağı yarışmalarında, çıkış ve varış hakemleri, sağlık personeli, teknik personel ve FIS yetkilileri görev alır.
Bütün uluslar arası yarışmalarda, zamanı herkesin görebileceği bir tablo üzerinde gösteren elektrikli zaman ölçerler kullanılır. Zaman, çıkış ve varış noktası arasında kurulan bir bağlantı ile saniyenin 1/1000’i hassasiyetinde ölçülür. El kronometreleri ise elektronik kronometreden ayrı ve bağımsız olup saniyenin 1/10’ini ölçer. Yarışmacı, çıkış işareti veya çıkış komutu verildiğinde yarışa başlar. Büyük slâlom ve süper G yarışlarında yarışmacılar normal olarak 60 saniyelik aralarla çıkış alırlar. Kayarken pistteki bir görevli, bir seyirci, bir hayvan veya benzeri herhangi bir nedenle kayması engellenen ya da zaman kaybeden bir yarışmacı, engellemeden hemen sonra jüriye başvurarak yeniden kayış hakkı isteyebilir. Uluslararası yarışma takviminde yer alan bayan ve erkekler yarışmaları FIS puanları üzerinden değerlendirilir.
ULUSLARARASI YARIŞMALAR
Günümüzde uluslararası alanda; Çim Kayağı Dünya Şampiyonası, Avrupa Şampiyonası, Gençler Avrupa Şampiyonası ve Avrupa Kupası adı altında yarışmalar düzenlenmektedir.
Bu yarışmalar erkekler ve bayanlar arasında, gençler, yıldızlar ve lisanslı yarışmacılar kategorilerinde yapılmaktadır. Çim kayağı yarışmaları beş dalda yapılır. Bunlar:
1. Slâlom: Pistin düşey düşü, bayanlar ve erkekler için yapılan tüm slâlom yarışlarında 60-180 m’dir. Bu yarışmalarda bayanlar ve erkekler için minimum 30, maksimum 45 kapı bulunur.
2. Büyük Slâlom: Pistin düşey düşü farkı, bayanlar ve erkekler için 80-150 m’dir.
3. Süper G: Pistin düşey düşü farkı, 100-180 m olmakla beraber FIS Çim Kayağı Teknik Komitesi, bu düşü farkı olmayan pistte de
yarış düzenleyebilir. Yarış alanı geniş dalga tipinde tepecikli olup en az 30 m genişliktedir. Normal slâlom kapı sopaları kullanılır (her kapı için dört sopa). Bayraklar 75 cm genişliğinde, 50 cm yüksekliğindedir. Bayrakların yerden yüksekliği 1 m’dir. Kapılar kırmızı ve mavi renkte olup, mavi bayraklar, dikkat çekici bir şekilde çapraz bir bant ile işaretlidir.
4. Paralel Yarışlar: Düşey düşü farkı 40-60 m olan, çıkış ve varış hâriç 10-20 adet kapı ile yapılan yarışlardır. Kapı düzenlemesi, yarışma süresi olan 10-20 saniyeye göre düzenlenir.
5. Kombine Yarışlar: Kombine yarışlar, benzer veya farklı yarışların toplam sonucunu içerir. Örneğin; 2 büyük slâlom ve 2 slâlom veya 1 büyük slâlom ve süper G gibi.
