Çin dilinin, dininin ve yazısının özellikleri, tarihçesi nasıldır? Çin Dili, Dini ve Çin Yazısı ile ilgili bilgilerin olduğu yazı
Çin Dini
Ülke tarihinde üç büyük din arasında yüzyıllar boyunca süren çekişme, Budacılık ve Taoculuğun, Konfüçyusçuluk karşısında gerilemesiyle sonuçlandı. Sözü edilen iki din, 14. yüzyıldan sonra hemen tümüyle etkisini yitirdi, Konfüçyusçuluk ise dinden çok bir yaşam biçimi olarak da olsa canlılığını koruyabildi. Dinsel özgürlükler anayasa güvencesi altına almış olmakla birlikte, hükümet, dinsel etkilerin azaltılmasına yönelik siyaset gütmektedir. Başlıca dinsel azınlıklar, Müslümanlar ve Hıristiyanlardır.
Çin Dili :
Yaklaşık 800 milyon kişinin konuştuğu dünyanın en büyük dillerinden biri, Çinhindi dillerinin en önemlisi ve Tay dillerinin doğu grubunu oluşturur. Kök sözcükleri tek hecelidir. Grameri değiştirilemez. Her sözcük, anlam açısından kesin belirli bir vurgu taşır. Bunu ton diye bilinen ses perdesinin yükselip alçalması belirler. Bir cümle içinde sözcükler arasındaki ilişki sözcük dizisi aracılığıyla belirlenir. Çin dilinin gelişimi 3 bölüme ayrılır.
- Klasik öncesi dil; Bronz çağı (1. binyılın başları) belirli sözlü ya da edebiyat metinleriyle tanındı.
- Klasik dil; İÖ 500 yıldan başlayarak edebiyat dili olarak gelişti. İÖ 100. yılda konuşma dilinden uzaklaşıldıysa da yazılı dili olarak uzun süre kaldı.
- Konuşma dili; ilkin 6. ve 7. yüzyılda şiirde rastlanmasıyla gelişti. 13. yüzyıldan başlayarak tiyatro ve düz yazı eserlerine egemen oldu.
Yeni Çin dili ağız açısından oldukça zengindir. Bu ağızların en önemlisi Kuzey Çin’de konuşulan Mandarin lehçesidir. Genel olarak Çin yayın dilini oluşturan 1958′ den beri Pekin ağzıdır. Ayrıca Yang Çe Irmağı’nın güneyinde Wu ağzı, Fukyen’in güneyinde Min ağzı, Fukyen Eyaleti ile Kvangsi Cuang Özerk Bölgesi arasında Hakka ağzı, Kvangsi ve Guangdung’da konuşulan Kanton ağzı da önemlidir.
Çin Yazısı :
Bir tür sözcük yazısıdır. Her yazı “im”i tam bir sözcüğü gösterir. İlk biçimi resim üzerindeki çizgilerdir. Çoğunlukla bir ses ve anlam veren bölümlerden oluşur. Günlük kullanım için 2.000’den 4.000’e kadar im yeterliyse de klasik öncesi dilin başlangıcından beri tarihin akışı içinde konuşma dilinin telaffuz ve sözcük dağarı giderek gelişti. Bugün yaklaşık 50 bine ulaşan yazı “im”i yönetimin 1960’lardan başlatılan basitleştirme yöntemiyle 37 harfe indirgendi. Yönetimlerin zaman zaman direnmelerine karşın resmi bir fonetik yazı sistemi olan ve ulusal Latin harflerine dayalı “Finyin” sistemi olarak adlandırılan bu yazı, 1979’dan sonra meslek, teknik ve siyasal bilim alanlarında da özendirilerek yaygınlık kazandı. İS 4. yüzyıldan beri sağ kenardan başlayıp yukarıdan aşağıya doğru yazılan yazı bu sistemle soldan sağa doğru yazılmaya başlandı.
